Çalışmayan işçi için SGK primi mi ödenecek?

Sosyal Güvenlik Kurumu, 1 Temmuz tarihinden geçerli olmak üzere e-bildirge sisteminde önemli değişiklikler yaptı. Artık ay içinde eksik gün sayısı olan sigortalılar için eksik gün sayısını yazmak gerekecek. Yine, sigortalıların "Hak Edilen Ücret" ve "Prim İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak"larının ayrı ayrı girilmesi isteniyor.

Sistem değişince okurlardan gelen sorular da arttı. Okurlarımız SGK Başkanlığı'nın e-bildirge sisteminde duyuruları okuyunca kafaları karışmış ve ne yapacaklarını bilemez olmuşlar.

SGK açıklamasını okuyunca inanın benim de kafam karıştı. SGK açıklamasında aynen;

"Aylık prim ve hizmet belgesinde yapılan bu değişikliklere istinaden, 2010 / Temmuz ayına ilişkin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak e-Sigorta programı vasıtasıyla yapılacak olan girişler sırasında, sigortalının ay içindeki prime esas kazanç tutarı "Hak Edilen Ücret" ve "Prim İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak" olarak ayrı ayrı girileceği gibi, ay içinde bazı günlerde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalılar için "Eksik Gün Nedeninin" yanı sıra ayrıca "Eksik Gün Sayısı" da girilecektir.

Dolayısıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini özellikle XML dosya transfer etmek suretiyle düzenleyen işverenlerin, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde yapılan bu değişikliklere istinaden, bilgisayar alt yapılarını da aşağıda belirtilen iş kuralları çerçevesinde revize etmeleri gerekmektedir.

1- Prim ödeme gün sayısına 1 ila 30 arasında bir gün sayısı girilmiş olması halinde,

- "Hak Edilen Ücret" bölümüne, sigortalıların ay içinde hak ettikleri ücretleri girilecek olup, prim ödeme gün sayısına karşılık gelen prime esas kazanç alt sınırının altında ve prim ödeme gün sayısına karşılık gelen prime esas kazanç üst sınırının üstünde ücret girişine izin verilmeyecektir.

- "Prim İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak" bölümüne, sigortalılara ilgili ayda ödenen ücret dışı ödemeler (prim, ikramiye ve bu nitelikteki istihkaklar) girilecek olup, "Hak Edilen Ücret" bölümüne girilen kazanç tutarı da dikkate alınarak, prim ödeme gün sayısına karşılık gelen üst sınırının üstünde, ücret dışı ödeme girişine izin verilmeyecektir.

2- Prim Ödeme Gün Sayısına 0 (sıfır) yazılmış olması halinde,

 - "Hak Edilen Ücret" bölümüne, 0,00 TL ila 30 günlük prime esas kazanç üst sınırına kadar giriş yapılmasına izin verilecektir.

 - "Prim İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak" bölümüne, "Hak Edilen Ücret" bölümüne girilmiş olan kazanç tutarı da dikkate alınarak 30 günlük prime esas kazanç üst sınırına kadar giriş yapılmasına izin verilecektir"

denilmektedir. Haliyle işverenler SGK'nın tüm teamüllere aykırı olan bu açıklamasını okuyunca şaşırıp kalmış durumda.

Ne yani, şimdi ay içinde hiç çalışmayan işçiler içinde mi SGK primi ödenecek?

Acaba SGK mevzuat değişikliği yaptı da bizim gözümüzden mi kaçtı diye araştırdım. Ancak böyle bir mevzuat değişikliği yapılmamıştı.

Uzun yıllardan bu yana sosyal güvenlik mevzuatında temel bazı düzenlemeler vardır. Buna göre, sigortalılara, çeşitli nedenlerle (ücretsiz izin, istirahat gibi) ay içinde çalışmasının bulunmadığı ve ücret ödenmediği aylarda prime esas kazanca dahil olacak nitelikte ücret dışında prim ikramiye gibi bir ödeme yapılması halinde, ücret dışındaki bu ödemeler, ödemenin yapıldığı ayda sigortalının prim ödeme gün sayısının bulunmaması nedeniyle ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına dahil edilecektir. Ancak ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayda da ücret ödemesine hak kazanılmadığı durumlarda, ücret dışındaki bu ödemeler prime esas kazanca dahil edilemeyecektir. (5510 Sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinin 1'incii fıkrasının (A) Ve (B) Bentleri Kapsamındaki Sigortalılar İle Sadece Genel Sağlık Sigortasına Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ 28 Eylül 2008 tarih ve 27011 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.)

Ama SGK bundan haberdar olmadığı gibi, e-bildirge sistemine deneme amacıyla ücretsiz izinli işçi için ikramiye girişi yaptığımda prim de aldığını gördüm. Yani SGK sessiz sedasız programını da uygulamasını da değiştirmiş. Açıkçası sosyal güvenlik mevzuatı son birkaç yılda arap saçına döndü.

Aylar, yıllar geçmesine rağmen bir türlü düzenlenmeyen mevzuatlar bir yanda beklerken, yazılımlarla mevzuat birbiriyle örtüşmüyor. Olan da sigortalıya, işverene ve emekli-dul-yetime oluyor. Bakın 2 yıldan bu yana geçen zaman süresinde doğum borçlanması düzenlemesi tamamlanamadığı gibi, basit bir genelge için bile aylardır vatandaş mağdur ediliyor. Çıkması gereken mevzuat çıkmıyor ama öbür yanda mevzuata aykırı programlar çıkartılıyor.

SGK Başkanlığı'ndan okurlarım adına bir açıklama yapmalarını rica ediyorum. Lütfen yukarıda yer alan Prim Ödeme Gün Sayısına 0 (sıfır) yazılmış olması halinde prim ve ikramiye ödenip ödenmeyeceğine ilişkin sorunu gideren bir açıklamayı yapın ve karışıklığı giderin.

NOT:

Çarşamba günü TBMM'nin en çalışkan ve bana göre de en başarılı vekili olan Lokman Ayva ile bürokrasi ve vatandaş mağduriyeti konusunda ayaküstü lafladık. Kendisini bayram sonrası Ülke TV'de Cumartesi 17,45'te yayınlanan "Resul Kurt'la çalışma Hayatı" programımda konuk edeceğim. Gerçekten Türkiye'de engelli-engelsiz tüm vatandaşlar için canı gönülden çalışıyor. Lokman Ayva ile yapacağımız programın çok yararlı olacağını düşünüyorum.