Çalışan temsilcisi atamayan işverenler, dikkat!
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile çalışma yaşamımıza yeni bir kavram girmiş oldu. Özellikle çalışanların talep ve şikâyetlerinin dikkate alınarak iş kazalarının azaltılması amacıyla uygulamaya konulan Çalışan temsilcisi görevlendirilmesi maalesef halen birçok işyerinde tam olarak sağlanabilmiş değil.
6331 sayılı Kanun’a dayalı olarak çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcilerinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ 29 Ağustos 2013 tarih ve 28750 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğ 27 Eylül 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. Tebliğle, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki çalışan temsilcisinin nitelikleri, seçimi veya atanmasına ilişkin usul ve esasları belirlenmiştir. Uygulamadaki belirsizlikler de söz konuğu tebliğle birlikte giderilmiş oldu.
İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla yeterli sayıda çalışan temsilcisini görevlendirir. İşveren, işyerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunması halinde işyeri sendika temsilcisini çalışan temsilcisi olarak görevlendirir.
Çalışan temsilcisinin seçilmesi veya atanması ile ilgili gerekli tüm iş ve işlemler işveren tarafından yerine getirilir. İşveren seçim veya atama yoluyla görevlendirilen çalışan temsilcilerini işyerinde ilân eder.
Bir çalışanın çalışan temsilcisi olabilmesi için aşağıdaki niteliklere sahip olması zorunludur:
a) İşyerinin tam süreli daimi çalışanı olması,
b) En az 3 yıllık iş deneyiminin bulunması,
c) En az ortaokul düzeyinde öğrenim görmüş olması.
İşyerinde görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı aşağıdaki şekilde belirlenir:
a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.
b) Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.
c) Yüz bir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.
ç) Beş yüz bir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.
d) Bin bir ile iki bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.
e) İki bin bir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.
Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkilidir.
Görevini yürütmesi nedeniyle, çalışan temsilcisinin hakları kısıtlanamaz.
Çalışan temsilcisi görevi gereği işverenin veya işyerinin mesleki sırları ile gördüğü, öğrendiği hususları ve çalışanlara ait özel bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür.
Tebliğin yayım tarihi olan 29 Ağustos 2013 yayımından önce yapılan çalışan temsilcisi seçimleri veya atamaları geçerli sayılmaktadır.
6331 sayılı Kanun’da, çalışan temsilcilerine ilişkin idari para cezaları aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere yüksek tutarlara ulaşabileceğinden mutlaka en kısa zamanda çalışan temsilcilerinin atanmalarının yapılması, bilgilendirilmesi ve gerekli çalışma ortamının sağlanarak kolaylık gösterilmesi gerekmektedir.
