Büyümeyi hızlandırmaya mecburuz (ama zor!)
Tevfik GÜNGÖR
OLAYLARIN İÇİNDEN
[email protected]
Ekonomi üretim artınca büyür. Üretim artınca istihdam ve gelir artar.
2012 yılında üretemediğimiz için büyüme yüzde 2.2'ye geriledi.
Büyümenin dinamiği üretim ama talep olmadan da üretim artmaz. Talep denilen şey iç talep ve ihracattır.
İç talep gelirin harcanmasıyla oluşur. İnsanlar harcanabilir gelirin bir bölümünü tasarruf ederler. Tasarruf arttıkça harcanabilir gelir de küçülür.
Bizde tasarruf eğilimi çok düşük. İnsanlarımız harcanabilir gelirin sadece yüzde 14'ünü tasarrufa yöneltiyor. Hedef bu tasarruf oranını milli gelirin yüzde 20'lerine çıkarmak.
İnsanlarımız harcanabilir gelirin çok azını tasarrufa yönelttikleri, büyük bölümünü harcadıkları halde 2012 yılında halkın tüketim harcamaları yüzde 0.7 oranında özel sektörün yatırım harcamaları yüzde 4.5 oranında geriledi.
2012 yılında yüzde 2.2 büyümenin arkasında kamu harcamalarındaki artış ile ihracattaki artış var.
2012 yılını unutalım. Geldik 2013 yılına. İlk 3 ay geçti bile.
Ümidimiz 2013 yılında büyümenin hızlanması. Yüzde 4'lere ulaşması.
İyi de büyümenin hızlanması üretime bağlı. Üretim artışı iç ve dış talep artışına bağlı.
Önceki gün açıklanan Mart ayı ihracat rakamları, Mart ayında ihracatın yüzde 0.3 oranında arttığını gösteriyor.
Yılın ilk 3 ayında ihracat artışı yüzde 3.3 oranında.
Demek ki ilk 3 ayda dış talep (ihracat) üretime talep arttıracak ölçüde gelişmemiş.
Acaba iç talep nasıldı ki? 2012 yılından bu yana üçer aylık dönemlerde halkın tüketim harcamalarındaki ve özel sektörün yatırım harcamalarındaki gerileme dikkat çekiyor.
2012 yılının başından 2013 yılına girinceye kadar üçer aylık dönemlerde özel sektörün tüketim ve yatırım harcamalarının basamak basamak, kademeli olarak azalması riskli bir tabloyu ortaya koyuyor.
2012 yılı boyu azalan harcamaların 2013 yılı başlayınca tersine dönerek artışa geçmesi için bir değişiklik olması gerekir.
Özel sektörün harcamalarını artıracak maaş ve ücret artışıdır. Özel sektörüm yatırım harcamalarını artıracak banka kredilerinin artmasıdır.
Harcama eğilimini toptan artıracak Maliye'nin sıkı para politikasını gevşeterek enflasyonu artırmasıdır.
Bunlar olmadığına göre, 2013 yılı için şimdilik iyimser olma şansı yoktur.
Önümüzdeki günlerde ekonomi politikalarında değişiklik olur ise, 2013 yılında ekonomide büyük ölçüde iç talebe dayalı bir büyüme eğilimi ortaya çıkabilir. Şimdilik dış talep (ihracat) konusunda pek ümit yok gibi görünüyor.
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar