Büyümede son çeyrek yüzde 7’ye, yıllık yüzde 7.3’e işaret ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu 2017 yılının son çeyreğine ve tümüne ilişkin GSYH gerçekleşmesini yarın açıklayacak. Geçmiş yıl eğilimleri, sanayi üretimindeki son çeyrek gerçekleşmesi ve genel gidişat, yılın son çeyreğindeki büyümenin yüzde 6.5-7.5 arasında, buna göre yıllık büyümenin de yüzde 7.1-7.4 arasında gerçekleşebileceğini gösteriyor.
Tahmin aralığını daraltır ve nokta tahmin ifade etmek gerekirse son çeyrek büyümesini yüzde 7, yıllık büyümeyi ise yüzde 7.3 dolayında bekleyebiliriz.
Ama hemen bir kayıt düşmemiz gerek. Son çeyrek için yüzde 7 tahmin ediyor, bu orandan da yıllık yüzde 7.3’e ulaşıyoruz. Bunu yaparken doğaldır ki ilk üç çeyreğin gerçekleşmesini sabit alıyoruz. Oysa TÜİK yarın son çeyrek ve yıllık verileri açıklarken ilk üç çeyreğin oranlarını revize edecek. Revizyon yapılacak mı yapılmayacak mı, diye bir durum yok. İlk üç çeyreğin verileri revize edilecek. Dolayısıyla bu üç çeyrekteki revizyonun yönüne göre son çeyrek yüzde 7 düzeyinde oluşsa bile yıllık oran belki yüzde 7.3’ün altında kalacak, belki daha da yukarı çıkacak.
Revizyon öncesi duruma göre büyüme hızı geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 5.3, ikinci çeyrekte yüzde 5.4, üçüncü çeyrekte yüzde 11.1 düzeyinde gerçekleşmişti.
Yıllık daha yüksek olur mu?
Büyüme hızının 2017’nin tümünde yüzde 7.5’i bulabileceği, hatta bu oranın bile üstüne çıkılabileceği yönünde görüşler dile getiriliyor. Yine ilk üç çeyreğin sabit kalacağı varsayımıyla bir hesaplama yaparsak eğer son çeyrekteki büyüme yüzde 7.8’e ulaşırsa yıllık oran da yüzde 7.5’i bulacak.
Ancak son çeyrek oranının böylesine yüksek gerçekleşebileceğine dönük pek fazla işaret olmadığını da belirtmek gerek.
Son dört yılın en yükseği
Göstergelerin 2017 yılı büyümesinin yüzde 7.1-7.4 arasında gerçekleşeceğine işaret ettiğini belirttik. 2017 oranı yüzde 7.1 bile olsa, bu oran, son dört yılın en yüksek büyüme hızı olarak kayıtlara geçecek.
Türkiye 2009 bazlı yeni GSYH serisine göre en yüksek büyümeyi yüzde 11.1 ile 2011 yılında yakaladı. Bu büyümede kuşkusuz 2009 yılındaki yüzde 4.7’lik küçülmenin ya da çöküşün büyük etkisi vardı.
GSYH, 1999 yılından bu yana olan dönemde en yüksek oranda küçülmeyi ise yüzde 6 ile kriz yılı olan 2001’de yaşadı.
Büyümeyi otomatiğe bağladık!
Türkiye geçen yılın büyüme hızını yüzde 4.4 olarak öngörmüştü. 2018-2020 yıllarını kapsayan orta vadeli programda ise 2017’nin büyüme hızı yüzde 5.5 olarak tahmin edildi. Öyle görünüyor ki bu tahmin epeyce aşılacak.
Büyüme hızını sanki yüzde 5.5’lik hedefe sabitlemiş gibi görünüyoruz. Orta vadeli programa göre 2018, 2019 ve 2020 yıllarında yüzde 5.5’lik büyüme öngörülüyor.Bazı uluslararası kuruluşlar Türkiye’nin bu yılki büyümesine ilişkin tahminlerini yüzde 4’ler dolayına düşürmüş durumdalar.
Ancak daha yılın ilk çeyreği geride kalmadan yılın tümüne tahmini revize etmek ne kadar doğru, tartışılır. Döviz kurundaki hızlanma bir dizi olumsuz algıya yol açıyorsa da bu hızlanmanın kalıcılığı konusunda bir yargıda bulunmak için erken sayılır.
Dolayısıyla yüzde 5.5’lik büyüme tahminini değiştirmek için erken. Hem yüzde 5.5, büyüme hızının zaten geçen yılın altında kalacağının kabul edilmesi demek. Bu da gayet normal, çünkü büyüme her yıl giderek daha yüksek oranda gerçekleşmiyor. Büyüme hızı dalgalı bir seyir izleme eğiliminde ve bu durumu 2011’den bu yana çok somut olarak izleyebiliyoruz.