Büyüme rakamları...
ARKA PLAN / Mehmet Uğur Civelek Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan veriye göre, bu yılın ilk çeyrek döneminde gayri safi yurtiçi hasılamız yüzde 6.6 oranında büyümüş. Beklenenden oldukça yüksek çıkan bu rakamın geleceğe yönelik tahminleri ne oranda etkileyeceği ve gerçeği temsil konusundaki itibarının ne olacağını öncelikle sorgulamak gerekiyor. Veya başka bir deyişle bu rakama bakan bireyler işler korktuğumuz kadar kötü değilmiş deyip risk alarak para kazanmaya ve borçlanıp tüketmeye mi koşacaklar, yoksa tam aksine veriyi şüphe ile karşılayıp tedbirli olmayı mı tercih edecekler? Bir an için 2008 yılı ilk çeyrek dönemine ilişkin koşulları hatırlamak açıklanan verilerin söz konusu koşullarda nasıl gerçekleşebildiğini irdelemekle başlayalım. Dış piyasa koşulları İkinci Dünya Savaşı sonrasının en olumsuz koşulları altında; bir yandan güçlenen durgunlaşma eğilimi, diğer yandan artan enflasyon baskıları nedeniyle finansal piyasalar karışmış ve ciddi bir kredi krizi yaşanıyor, kimse önünü göremiyor: Petrol ve gıda maddeleri başta olmak üzere emtia fiyatları anormal bir şekilde yükseliyor, menkul ve gayrimenkul değerlerindeki çözülme finansal yapıyı yüksek şiddette sallıyor ve riskten kaçınma eğilimi küresel nitelik kazanıyor. Bu koşullar Türkiye ekonomisi için de yolun sonuna gelindiği tahminini güçlendiriyor. Zira dış finansman ihtiyacı büyürken bu ihtiyacın makul maliyetlerle karşılanamayacağı kanaati güçleniyor, beklentiler olumsuzlaşıyor. Tüketici güveni hızla geriliyor, yüksek oranlı elektrik zammı sanayii zorluyor. Sormak gerekiyor bu koşullarda özel tüketim harcamaları nasıl olup da yüzde 7.3 oranında artıyor, sınai üretim yeni rekorlar kırarak yüzde 7'lik bir sıçrama gösteriyor ve sonuçta GSYİH yüzde 6.6 oranında büyüyebiliyor? Anılan dönemde sosyal ve siyasi kırılganlık ve belirsizliğin önemli ölçüde arttığını, malum kesimlerden gelen sağduyu çağrılarının da ön plana çıktığını hatırlayarak konuyu değerlendirmek gerekiyor. Şahsen açıklanan GSYİH büyüme rakamlarının gerçeği yansıttığını düşünmüyorum. Anılan döneme ilişkin dahilde alınan katma değer vergisi tahsilat rakamlarında benim kanaatimi teyit ediyor: Ocak ayında 2.8 milyar olan rakam şqubatta 1.8 milyar ve martta 0.8 milyar oluyorsa söz konusu dönemin büyümesi yüzde 6.6 olabilir mi? Veya şirket kapanışlarının yeni rekorlar kırdığı bir dönemde açıklanan bir sonuç normal kabul edilebilirmi? Bir başka garip çelişki de devlet ve özel sektör harcamalarında ortaya çıkıyor. 2008 ilk çeyrek döneminde toplam kamu harcamaları yüzde 7.7 oranında daralırken, özel sektör harcamaları yüzde 11 oranında artmış ve aynı dönemde mali disiplinden uzaklaşmayın çağrıları yoğunlaşmış! Ne diyelim, galiba birileri bizle dalga geçiyor! İşler kötüye gidip beklentiler bozuldukça ekonomi beklenenden daha iyi büyüyor. Bize ne radyasyon ne Kırım-Kongo kenesi ne de küresel kriz dokunamıyor; petrol ve gıda fiyatları bir kaç kat yükselse bile belli ki biz büyüyor gibi görüneceğiz. Halkımız bu görüntüyü pek inanmasa bile belki yabancıları oyalar veya aldatmayı başarabilir, birkaç gün daha idare edebiliriz... Son altı yıl içindeki en iyi ilk çeyrek dönemi yaşamış olduğumuza inanan var mıdır acaba!..