Büyükşehir belediyesi olmak kime ne yarar sağlayacak?

Ülkede 16 büyükşehir belediyesi vardı. TBMM'nde 13 yeni büyükşehir belediyesinin kurulmasına karar verildi. 
Kanunla yeni büyükşehir belediyeleri kurulurken bir çok belediye kapatılıyor. Bazı illerdeki özel idareler kaldırılıyor. Bazı köyler mahalle oluyor.
Ülke genelinde toplam 2 bin 950 belediyenin 1.591'i kapatılıyor. Geriye 2 bin 950 belediye kalıyor. Belediyesi kapatılan beldeler köye dönüşüyor. Köylerin yüzde 47'si mahalle oluyor. 29 Büyükşehirde il özel idareleri kaldırılıyor.
Büyükşehir Belediyesi nedir?
Büyükşehir belediyesi: En az üç ilçe veya ilk kademe belediyesini kapsayan, bu belediyeler arasında koordinasyonu sağlayan,  idarî ve malî özerkliğe sahip ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan  "kamu tüzel kişiliği"ne sahip bir yerel yönetim organıdır.
Büyükşehir belediyesi: Belediye meclisi,  belediye encümeni ve belediye başkanı tarafından yönetilir.
Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe belediyeleri "İlçe belediyesi" olarak adlandırılır. Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan ve ilçe kurulmaksızın oluşturulan belediyelere ise "İlk kademe belediyeler" adı verilir. Bunlar ilçe belediyeleriyle aynı yetki, imtiyaz ve sorumluluklara sahiptir.
İlçe belediyeleri ile ilk kademe belediyelerin görev, yetki ve sorumluluk alanları çok dardır. Bunlar katı yakıtları toplarlar, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırır, denetler ve parklara, bahçelere, kendi sınırları içindeki okul, sağlık, spor tesislerinin bakımını yaparlar. Ve de defin işleri ile meşgul olurlar. Özetle çöp, kanalizasyon ve defin işleri dışında önemli bir işleri yoktur.
Büyükşehir belediyeleri ise,  belediye hududunun tamamında, başka nazım imar planını hazırlamak, yıllık bütçeleri hazırlayıp uygulamak, işyerlerini ruhsatlandırmak olmak üzere tüm belediye hizmetlerinin yetki ve sorumluluğunu taşırlar.

Değişiklik kime ne getirecek?
Bütün bunlar ne için yapılıyor? Bu yapılanlar halka ne yarar getirecek? Büyükşehir belediyesi sistemi, belediye hizmetlerinde il bazında "tek başlı" yönetime imkan veren bir sistemdir. İlde yaşayanlar, ilin tamamına belediye hizmeti götürecek belediye meclisi üyelerini ve başkanını seçerler.
Bazılarına göre bir ilde tek bir belediyenin olması, il içinde farklı uygulamaları sona erdirir. İl içinde farklı belediyelerin uygulamalarındaki farklılığa dayalı olarak ortaya çıkan farklılıkları önler.
Karşı görüşte olanlar ise, Merkezi Yönetimin, yerel yönetime ağırlık vermek arayışında büyük şehir belediyeleri ile belediye teşkilatının bir ildeki ağırlığını artırılması sağlanırken, il içinde daha küçük yerel yönetim birimlerinin (belediyelerin) kaldırılmasının, yerel yönetime ağırlık verilmesi ilkesine ters düştüğünü söylerler.

Büyükşehir belediyesi bir tepe örgüt olabilir
Anadolu'da yaşayanlar,  köylerinin belde ve ilçe, ilçelerinin il olmasını isterler de, bugüne kadar ilçe belediyelerinin hizmetlerinden yararlananların, illerinde büyükşehir belediyesi talepleri gündeme gelmemiştir.
Açık anlatımı ile yeni büyükşehir belediyeleri, o illerde yaşayanların isteklerinin değil,  Merkezi Yönetim'in (Ankara'nın)  "böyle olmasını uygun görmesi"nin sonucu kurulacaktır.

Yatırımların ve üretimin teşvikine dönük uygulamalarda illerin sosyal ve ekonomik özelliklerine dayalı farklılaştırmalar doğrudur, yararlıdır.
Ancak il nüfusunun büyüklüğüne bağlı olarak büyükşehirler oluşturulması, acaba yerel yönetimlere ağırlık verilmesine dönük politikalarla ne ölçüde bağlaşabilir. Tersine, nüfusu kalabalık illerde yerel belediyeler olması daha yararlı olmaz mı?
Veya nüfusu fazla yerlerde yerel belediyelerin gelişmesi sağlanırken, bunların çalışmalarını koordine etmek için büyükşehir belediyeleri bir şemsiye örgüt, koordinasyon birimi olarak örgütlendirilemez mi?
Daha basit anlatım ile, mevcut belediyelerin faaliyeti sürdürülürken, nüfusu kalabalık illerde, il hududundaki belediyeleri şemsiyesi altında toplayacak bir büyükşehir örgütlenmesi daha yararlı olmaz mı?  Bunları tartışmakta yarar var. Aksi halde giderek her ilde bir büyükşehir belediyesi kurulacak, var olan belediyeler kapatılacak.