Büyük ‘Yapay Zeka’ devrimi neler getirecek?
Geçtiğimiz hafta içerisinde, CES (Consumer Technology) Fuarı’ndaydım. Fuarın ötesinde konu tüketici elektroniği olunca neredeyse her alana dokunan ürünlerden startup’lara pek çok konuyu kapsayan dünyanın en büyük organizasyonlarından biri… Bir yandan fuarı gezip trendlere bakarken, bir yandan telekom tarafıyla ilgili Türk Telekom Satış ve Müşteri Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Ümit Önal ve şirket yönetimiyle sohbet etme fırsatı da buldum. Önal’ın ilk etapta tabii pek çok yeni ürün ilgisini çekmişti… Genele bakınca, otonom araç yapıları, sürücüsüz araç konusunda büyük bir yarış var. Drone, eğlence aracından bir ulaşım-ulaştırma aracına dönüşünce standartlar üzerinde konuşmalar başlamış… Robotik her sene konuşuluyordu ama gerçek olmuş durumda… Ama yıldız bunların hepsinin ötesinde ‘yapay zeka’, çünkü tüm gelişmeler ondaki ilerleme ile hayat bulmuş durumda. Yapay zeka sayesinde sistemler, araçlar, robotlar akıllı hale geliyor. Tabii nesnelerin interneti, ‘E-home’, ‘smart city’ ve dediğimiz dünya gerçek oluyor. ‘Kişisel asistanlar’ dönemi başlıyor. Ve tüm bunlar için platformlar oluşuyor. İşte telekom şirketleri içinde en büyük değişim burada… Bağlanma tamam ama üzerine ne koyacaklar ve bunu nasıl yapacaklar. Türk Telekom özelinde ve genel olarak Ümit Önal ile de konuştuk.
Biraz spotta da bahsettim… Yapay zeka ile birlikte robotlar akıllı hale geliyor. Üzerindeki yazılım katmanı, donanımı akıllı hale getirdi. Bilgiyi anlama, öğrenme ve hafızada tutabilme çok hızlı gelişiyor… Robotlar insan gibi cevaplar veriyor. Yapay zekanın otomotiv, telekom, eğitim gibi pek çok yerde kullanım alanları var. Her standa gittiğinizde marka farksız otonom araç görüyorsunuz. Intel, Panasonic, Bosch… Herkes kendi alanı üzerinden otonom araç yapısını geliştirmeye çalışıyor. Ama tabii birkaç defa burada yazdığım gibi ‘platformlar’ oluşuyor. E-home bunlar arasında önemli platformlardan biri… Eve yönelik bütün çözüm sağlayıcılar buralarda toplanıyor. Ürün üreten, yazılım geliştiren, iletişim sağlayan gibi farklı çözümler sunan şirketler rakip platformlar oluşturup standart yaratmaya çalışıyor. Telekom için de en büyük değişim burada var. Evet bağlanma katmanında varlar ama üzerine koyacakları şeyler aslında platform dikeyleri oluşturma. Artık herkes platform pazarlamaya dönüyor.
5G en büyük dönüşüm
Tabii burada telekom sektörü için en büyük dönüşüm 5G ile birlikte gelecek. 5G tepkime süresi 1 mili saniyeye düşüyor. Düşünce hızında iletişim ve kesintisiz iletişim olanaklı hale geliyor. Bu büyük bir devrim… Türk Telekom Satış ve Müşteri Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Ümit Önal, ilk denemenin olimpiyatlarda yapılacağını, dünyada ve Türkiye’de 5G’nin 2020’den sonra gündeme geleceğini söylüyor. Bu konuda 4G gibi ürün altyapısının da henüz hazır olmadığından bahsediyor. Tabii burada işbirlikleri çok önemli olacak. Türk Telekom’un da burada işbirlikleri için çalışmaları olduğunda bahsediyor Önal ve şöyle diyor: “Eylül 2016’dan bu yana Türk Telekom’u daha çevik daha atletik bir yapıya kavuşturacak birçok yeni adım attık. Bu kapsamda başta 5G ve ötesi olmak üzere yeni nesil iletişim teknolojilerine yönelik yatırımlarda öncü bir rol üstlendik. ABD merkezli ONF (Open Networking Foundation) üyeliğimiz gibi uluslararası kurumlarla işbirlikleri yaparak, son teknolojileri dünyayla eş zamanlı olarak ülkemize getirecek adımlar attık. ONF, şu ana kadar gerçekleştirdiği projeler ve üyeleri açısından, dünya telekom sektörünün şampiyonlar ligi olarak değerlendiriliyor. Türk Telekom olarak, ONF’nin yönetim kuruluna dahil olduk ve bu sayede dünya devlerinin yanında gelecek nesil teknolojileri tasarlayacağız. Böylesine bir dünya ligine ortak statüde üye olmak hem şirketimize hem de ülkemize katkı sağlayacak.”
Yapay zekaya yatırım
Biraz önce aslında telekom sektöründe dikeyde yapılması gerekenler olduğunu söylemiştim. Telekom operatörleri dünyada bu anlamda bir ekosistem yaratmak için büyük bir rekabet içinde… Bu konuda bir yatırım şirketinden bahseden Ümit Önal hazırlıklarını şöyle anlatıyor: “Yeni iş fikirlerine ve genç girişimcilere 2010 yılından bu yana PİLOT programı ile destek veriyoruz. Şimdi bu desteklerimizi daha artıracak bir adım daha attık. Büyüme potansiyeli taşıyan küçük şirketleri ortak olarak desteklemek ve ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlamak amacıyla Türk Telekom Kurumsal Yatırım Şirketi’ni kurmak üzere işlemlere başladık. Türk Telekom Kurumsal Girişim Sermayesi Şirketi, küçük girişimlere Türk Telekom kaynaklarının kullandırılması yolu ile ortak olacak. Özellikle yüksek teknoloji ve katma değerli ürünler ve hizmetler üreten küçük girişimler Türk Telekom’un Türkiye’yi kapsayan teknik altyapısıyla, dağıtım kanallarıyla, abone tabanıyla, pazarlama gücüyle ve teknik uzmanlığıyla desteklenecek. Böylelikle, küçük şirketler büyüyecek ve aynı zamanda Türk Telekom’a da değer katacaklar. Şirketin ana işlerine katkıda bulunan ve ayrıca 5G, akıllı şehirler, yapay zeka gibi alanlarda faaliyet gösteren girişimler gibi, çeşitli girişimlere destek verilecek.
Akıllı şehirler gerçek oluyor
Aslında tüm bu ürünler, yazılımlar, yapay zeka teknolojileri, platformlar birleştiğinde şehirler hatta ülkelerin de akıllı olmasından söz etmeye başlıyoruz. Bu sene CES de ‘akıllı şehirler’ yeni odak alanı ilan edilmişti. Bunların temelinde ‘connectivity’ ya da bir değişle ‘bağlı olma’ var. Pek çok örnekte telekom şirketlerinin ‘akıllı şehir’ projeleri var. 5G ile bunlar daha da hızlanacak. Türk Telekom’un neler yaptığını sorduğumda Ümit Önal şöyle anlatıyor: “Yıllardır akıllı teknolojilere yatırım yapıyoruz ve müşterilerimizi, yeni nesil şehirlerde yenilikçi hizmetlerimizle buluşturuyoruz. Türkiye’de internet kullanımının yaygınlaştırılmasından, akıllı şehirlere, yeni teknolojiler için uluslararası iş birliklerinden, küçük şirketlere ortak olup büyümelerini destekleyerek ülke kalkınmasına katkı sağlamaya kadar birçok farklı alanda önemli adımlar attık. Akıllı şehirler konseptini, biz Türk Telekom olarak 2015’ten bu yana hayata geçiriyoruz. Şubat 2015’te Karaman’da, Mart 2017’de Kars’ta Akıllı Şehir uygulamaları başlattık. Antalya’da hazırlıklarını ve altyapısını tamamladığımız yeni bir akıllı şehir projemiz daha var. Önümüzdeki günlerde bu projemizi de hayata geçirmeye başlayacağız. Dünyanın da yeni yeni konuşmaya, hayata geçirmeye başladığı akıllı şehir uygulamalarında Türkiye’de somut adamlar atan ve bu konsepti sahiplenen ilk operatörüz.”
'250 ofis TTMM'ye dönüşüyor'
Ümit Önal, Türk Telekom için farklı projelerden de bahsetti. Bunlar şirket için önemli bir değişimi içeriyor. Şöyle anlatıyor Önal: 2017 yılında müşteriye dokunduğumuz tüm kanallarda iyileştirmeler gerçekleştirdik. Toptan ve perakende satış kanallarımızı optimize ettik. Türkiye çapında bayilik hizmeti veren 250’nin üzerindeki Türk Telekom ofisini Türk Telekom Müşteri Merkezi’ne (TTMM) dönüştürüyoruz. Adeta birer tekno-market gibi hizmet verecek TTMM’ler ve bayilerimizle birlikte tüm perakende satış noktalarımız müşterilerimizin tüm ihtiyaçlarını karşılayacak birer deneyim alanları haline getiriyoruz. 2016’nın son çeyreğinde mükemmel müşteri deneyimi için EMPATİ programını başlattık. 33 bini aşkın çalışanımızın her birinin sorumluluk aldığı EMPATİ programı kapsamında sorunları tespit ettik, yol haritamızı belirledik ve bu iyileştirmelerin meyvelerini şimdiden toplamaya başladık. Artık müşterilerimizden daha az şikayet, daha çok teşekkür alıyoruz. 2018 EMPATİ’nin somut sonuçlarını daha fazla alacağımız bir yıl olacak.”
İnternet öncelikli hedef
Hep konuşuyoruz ama altyapı iyi olmadan bu konuştuklarımızın hiçbirini yapmak mümkün değil ve biz hala internet penetrasyonunda gerilerdeyiz. Bunu aşmak için Türk Telekom’un yaptıklarını Ümit Önal şöyle anlatıyor: “İnternet kullanımı ile ekonomik kalkınma arasında yakın bir ilişki bulunuyor. Gelecek internette ve bizce internet herkes için erişilebilir olmalı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Sayın Ahmet Arslan’ın Mart 2017’de Kars’ta başlatmış olduğu ‘İnternetsiz Ev Kalmasın’ seferberliğine ilk yanıt veren şirket olduk. Bakanımızın, “Türkiye’de tek bir vatandaş dahi internet erişiminden mahrum kalmasın” çağrısına yönelik olarak, evde internetin yaygınlaşması amacıyla 4 Mbps’ye kadar Limitsiz 20 GB internet paketini evinde interneti olmayan vatandaşlarımıza oldukça erişilebilir fiyatlarla sadece 14,90 TL’ye sunduk. Ayrıca, bu paketi diğer internet servis sağlayıcı şirketlere hiçbir kar koymadan sunduk ki onlar da müşterilerine benzer fiyatta önerebilsinler.”