Büyük ve önemli bir çalışma

 

Güneşli bir Ocak gününde muhteşem bir sabah geçirdim. İstanbul'un göbeğinde, Küçükbakkalköy'de TEM Anadolu Otoyolu kavşağının ortasında yeşillikler içinde 500 bin metrekare bir bahçedeydim. Rüyada gibi değil mi? Dünyada görebileceğimiz en büyük Türkiye soğanlı bitkileri koleksiyonun yanı sıra meşe, tıbbi ve kokulu bitkiler koleksiyonları da buradaydı. 600 yıllık anıt zeytin ağacı, salkımsöğütler, kavaklar, dişbudaklar, japonkirazları, ıhlamurlar, fıstıkçamları, karaçamlar, ladinler eşliğinde gezdim bahçeyi. 2 bin kadar bitkiye ev sahipliği yapıyordu burası. Doğa, en ölgün dönemindeydi, ama dikkatli bakıldığında baharın muştuları fark ediliyordu: Zambaklar, çiğdemler, begonyalar, laleler, sümbüllerin açmasına haftalar kalmıştı.

Anlattığım yer, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB). ANG Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nihat Gökyiğit'in eşi Nezahat Hanım anısına 1995'te hatıra parkı olarak başlattığı yolculuk, 2002'den beri botanik bahçesi olarak sürüyor. Bahçeyi, baharın ilk günlerinde yeniden gezip daha geniş anlatacağım. Bugün, orada konuştuğumuz bir projeden ve ANG Vakfı'nın yayınladığı yeni bir kitaptan söz etmek istiyorum.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün himayesinde, Türkiye'nin bitki zenginliğini kayıt altına alacak "Resimli Türkiye Florası" projesinin, bin 290 sayfalık ön kitabı "Türkiye Bitkileri Listesi" kitabı yayımlandı geçtiğimiz günlerde. Flora Araştırmaları Derneği ile Ali Nihat Gökyiğit Vakfı (ANG) tarafından, NGBB'nin desteği ile hayata geçirilen ve toplam 28 cilt olarak planlanan projenin ilk kitabının ise bu yıl içinde çıkması ve Cumhuriyetimizin 100. yıldönümünün kutlanacağı 2023 yılına kadar tamamlanması amaçlanıyor. 

Tabii ki bu konuda sponsorluk desteği çok önemli, çünkü 16 milyon liralık bir proje. Bu rakamın yüzde 70-80'i araştırmalar için harcanacak. Biliminsanları, eserleri için telif almayacaklar. İlk kitaba Türkiye İş Bankası Yayınları sponsor olmuş, ama diğerleri için, arayış sürüyor. Şirketler yalnızca kendi bölgelerini anlatan çalışmalara bile destek olsalar, çok sayıda sponsor ile kitaplar rahatlıkla yayımlanabilir, diye düşünüyorum.

Türkiye florası hakkında bugüne kadar yabancı dillerde iki kitap yayımlanmış. Bu kitapların yabancı botanikçiler tarafından hazırlanmış olduğu düşünülürse, her 10 günde bir yeni bitki türünün keşfedildiği ülkemizde söz konusu proje, 11 bine yakın türü kapsayan Türkçe yazılmış ilk çalışma olacak. Kitaplar, orijinal araştırma ve çizimlere dayanılarak hazırlanacak, bu nitelikleriyle de ülkemiz sınırları içindeki bitki örtüsünü kapsayan ilk eser özelliğini taşıyacak.

Geçtiğimiz günlerde yayımlanan "Türkiye Bitkileri Listesi"nde ise 9 bin 666 bitki türü bulunuyor (tüm Avrupa'daki bitki türü sayısı 6 binlerde). 102 biliminsanı emek verdiği kitabın editörlüğünü, NGBB Müdürü Prof. Dr. Adil Güner başta olmak üzere uzman bir  ekip yapmış. Ben, hemen bir tane edindim. İnternetten ve NGBB'den satın almak mümkün... Vakfın diğer yayınları da bulunuyor orada. Şimdi, botanik bahçesini yeniden ziyaret etmek, oradaki 2 bin bitkinin yeniden doğuşunu gözlemlemek için, baharların açacağı günleri dört gözle bekliyorum.