Büyük risk taşıyanlar alarm veriyor!

Uğur CİVELEK
Uğur CİVELEK ARKA PLAN [email protected]

Finansal piyasalar oldukça tuhaf bir dönemden geçiyor. Para otoriteleri etkinlik kaybını kabullenmiş bir görüntü sergilerken, siyasiler itiraf sayılabilecek türden açıklamalar ile topları taca atmaya devam ediyor. Azaltılamayacak boyutta büyük risk taşıyanlar ise, yapay ve kirli yöntemler ile oyuncuların zihnini yeniden formatlamaya çalışarak zaman kazanmak dışında pek bir şey yapamıyor! Fiyat oynaklıkları ve işlem hacimleri istikrarsız görünümlerini koruyor ve güven veremiyor. 

Her ayın ilk Cuma günü, küresel piyasalar açısından en önemli veri olarak görülen ABD işsizlik ve Tarım Dışı İstihdam rakamları açıklanıyor. Geride bıraktığımız haftanın son iş gününde bu rakamlar açıklandı; beklentilerden çok daha iyi çıkan veriler ile böyle bir olasılık durumunda olması beklenen piyasa eğilimleri uyuşmadı; neden böyle olduğunu tartışmak ise sistemi oluşturan kurumsal yapının işine gelmedi! 

ABD Ekonomisi için daha önemli olarak görülen Tarım Dışı İstihdam konusundaki beklenti 150- 190 bin aralığında dalgalanıyordu; bu aralığın üzerinde bir gerçekleşmenin faiz yükseliş beklentilerini uyararak riskten kaçınma eğilimini yeniden tetikleyebileceği, gelişen ekonomileri sarsarak küresel kırılganlığı arttırabileceği görüşü genel kabul görüyordu. 

Açıklanan rakamlar piyasaların dengesini hatırı sayılabilecek ölçüde bozacak türdendi! Şubat ayında Tarım dışı İstihdamdaki net artış 242 bin seviyesine ulaşmıştı ve bir ay önceki veri de güçlü sayılabilecek şekilde yukarı yönde revize edilmişti; genel işsizlik oranı ise yüzde 4,9 olarak gerçekleşmişti. Yoğun çabalar sonrası uzaklaştırılmaya çalışılan dolar faizindeki yükseliş beklentisi geri dönmeye başladı; fakat büyük risk taşıyan birilerinin küresel kırılganlık artışını engellemek üzere seferber olduğu ve piyasaları manipüle etmeye çalıştığı dikkat çekti. Bu sahtekarlığı, ücret artışlarına ilişkin demagojilerle gizleme çabası ön plana çıktı. 

Veriler sonrasında riskten kaçınma eğiliminin güçlenmesi önlenemedi, fakat birilerinin hesapsızca risk almayı sürdürmesi sayesinde piyasa eğilimleri üzerinde belirleyici olması engellendi. Dolar faizlerine ilişkin yükseliş beklentisi güçlendi; emtia ile gelişen ekonomi piyasalarındaki eğilimler beklenenin tam aksi yönünde oldu. Gerilemesi beklenen altın ve petrol fiyatları kısmen yükseldi; yıpranacağı varsayılan gelişen ülke paraları ve sermaye piyasaları ise, kısmen toparlandı veya kazanımlarını korudu. 

Bir önceki haftanın son iş gününde Güney Afrika’daki olumsuzluklardan etkilenip panikleyen küresel piyasaların, beklenenden çok yüksek çıkan ABD işsizlik verilerine kayıtsız kalması doğal bir sonuç olamaz! Ayrıca hortlayan dolar faizine ilişkin yükseliş beklentileri ile emtia ve gelişen ülke piyasalarının eşanlı rahatlaması arasındaki büyük çelişki görmezden gelinemez! Bu tutarsızlıklar, ancak azaltılamayacak kadar büyük risk taşıyanların çaresizlik bataklığındaki çırpınışları ile açıklanabilir! Yapay olarak farklılaştırılan sonuçlar, belirsizlik ve kırılganlık algılarının azaldığı anlamına gelmez. 

Bu aşamada sormak gerekiyor! ABD para otoritesi yapacağı ilk toplantıda, büyük risk taşıyanların tehdit ve ricalarını görmezden gelerek faiz yükseltirse neler yaşanır? Gelişen ekonomilerde bir ayı aşkın süredir devam ettirilen yapay piyasa eğilimlerine rağmen güven endeksleri neden çatırdıyor? 

Kusura bakmayın, oluşturulan yapay görünüme aldanır ve işlerin düzelmeye başladığını düşünerek hareket etme gafletine düşerseniz sizi kimse kurtaramaz! Bu görünümü yaratanların avı olmaktan kaçınamazsınız! Tam aksine risklerinizi azaltmak üzere, malum birilerinin oluşturduğu bu durumu son bir fırsat olarak görür ve hızlı tepki verebilirseniz belki bir şansınız olabilir! 

Unutmayın! Yapay ve kirli eğilimlerden medet umulan ortam, hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığının en önemli delilidir! Büyük risk taşıyanların yaptığını yapmayın, peşlerinden gitmeyin!
 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar