Büyük resim iyi şeyler söylemiyor!
Son bir hafta genelinde küresel piyasalarda yaşanan dalgalanmalar, sistemik riskin daha önce görülmemiş düzeylere tırmanmış olabileceğini düşündürüyor. Bu büyük olumsuzluğun ortaya çıkmasından sorumlu olanlar ise, çaresizlik bataklığında çırpınmak ve yanlışları yeni yanlışlar ile düzeltmeye çalışmak gafletinden kurtulamıyorlar. Yaşanmışlıklardan ders almayı beceremiyor ve Dünya’yı daha büyük felaketlere sürüklemeye devam ediyorlar.
Kaldıraçlı risk taşıyanlar ile para otoritelerinin bilek güreşi
Neden böyle düşündüğümüzü açıklamaya çalışalım. Ciddi boyutta kaldıraçlı risk taşıyanlar ile sistemi oluşturan kurumsal yapının, para otoriteleri ile inatlaşması ve ısrarla bilek güreşini sürdürmeye çalışması hiçbir şeyin göründüğü veya gösterildiği gibi olmadığı anlamındadır. Siyasi İradelerin, maliyeti ne olur ise olsun bu olumsuzluğu kalıcı olarak ortadan kaldıracak müdahalelerden kaçınması ise kabul edilebilir bir durum değildir. Eğer küresel sorunlar çok ağırlaşmamış ve çıkar çatışmaları bu kadar derinleşmemiş olsa idi, son bir hafta genelindeki olumsuzlukların yaşanması söz konusu olamazdı.
Servet ve gelir dağılımı hızlanan bir şekilde bozuluyor. Para ve maliye politikalarının etkisi kademeli olarak azalıyor. Sürdürülebilir olmayan eğilimler sorunları ağırlaştırarak kırılganlıkları daha önce görülmemiş düzeylere taşıyor. Jeopolitik gerginlikler büyüyor. Bu kötü gidişe dur deme basiretini sergileyemeyen etkili ve yetkili kesimler, iyimser büyüme senaryolarının arkasına saklanarak herkesi aldatmaya çalışıyor! Ya yalanların sözcüsü olmak, ya da işini ve pek çok şeyini kaybetmek açmazına düşenlerin muhtemel tercihleri sonuç üzerinde belirleyici oluyor!
ABD sermaye piyasalarında yaşanan panik satış eğilimini sürpriz olarak görmemek gerekiyor. Bu ilk kez olmuyor, fakat sonuncusunun büyük felaketlere sebep olacağı biliniyor. Etkili ve yetkili kesimler ise bu sonuncuya hazırlıklı olmak adına, ilkesizce her yolu deniyor; fakat olmak istediği çizgiden çok uzaklara savrulmaktan kurtulamıyor, hayal tacirliğini yeni boyutlara taşıyarak zaman kazanmak dışında bir şey düşünemiyor. Başka bir deyişle çaresizlik bataklığında çırpınarak yıpranmak dışında pek bir şey yapamıyor!
Hisse senetlerinin iç verimi tahvil getirisinin altına iniyor
Daha riskli olduğu bilinen hisse senetlerinin iç verimi, yükselmesi beklenen tahvil getirilerinin altına iniyor! Bu aşamada kendini kurtarmak isteyenlerin açgözlülüğü ile istikrarsızlığın büyümesini önleyenler çarpışıyor, ortalık karışıyor! Para otoritesine karşı işbirliği yapan ve herkesi aldatmaya alışanlar çözülüyor! Siyasi İradeler, denetleyici ve düzenleyici kurumlar alarm düzeyine geçiyor; geniş kitleleri afyonlayarak paniği durdurmanın ve yayılmasını önlemenin yeni yolları aranıyor! Bu kısır oyunu yamalayarak sürdürmek ve görüntüyü kurtarmak dışında hiçbir konuda uzlaşamıyorlar!
Saadet zincirleri kırılmaya başlayacak
Tabi herkes merak ediyor: bundan sonra ne olacak? Kusura bakmayın, olacak olanlar belli! Orta vadede ya enflasyon ya da bilançolar patlayacak; saadet zincirleri kırılacak ve bu şekilde kaçınılmaz sona koşulacak! Bu kısır oyunun bir tur daha oynanması para otoritelerinin geri adım atmasını gerektiriyor ve bu durumda küresel enflasyonun yükselişi önlenemeyecek; bu olasılıktan kaçınmaya çalışılması durumunda ise varlık değerleri panikli veya paniksiz bir şekilde gerileyerek bilançoları yıpratacak, büyüme masallarının sözcüleri kayıplara karışacak. Uzunca bir süredir aldatıldığını algılayan geniş kesimlerin öfkesini kontrol altında tutmak kolay olmayacak.
2008 yılındaki küresel kredi krizi sonrasında yaşananları ve teşhisleri hatırlamanızda yarar var! Başta siyasiler olmak üzere herkes finans profesyonellerini lanetleme yarışına girmişti. Sorunun küresel olduğu ve çözümünde küresel olması gerektiği teşhisi konmuş, küreselleşme ile ortadan kaldırılan etkili düzenlemelere ihtiyaç olduğu vurgulanmıştı. Çok daha ağırlaşmış sorunlar ile on yıl öncesine benzer bir durumla karşı karşıyayız! Kalıcı çözüm için gerekli koşullar sağlanamıyor; istikrarsızlık tehlikesi ise kapıda bekliyor ve büyümeye devam ediyor.