Büyük liderlerin büyük resimleri olur!

Yücel Uygun - DBA Consulting

"Mutlu olmak istiyorsan başkalarının
mutluluğu için de çalış. Bunun sevinci,
seni mutlu etmeye yetecektir."
Beethoven

Yaşayan bir bireyin hem özel yaşamı hem de iş yaşamı ile ilgili büyük bir resmi mutlaka olmalıdır. Büyük resim, hayatımızın sonuna kadar zor ulaşabileceğimiz bir güçlükte ve iz bırakacak bir nitelikte olursa, yaşam savaşında önümüze çıkan engeller karşısında, çok daha güçlü dururuz ve hayattan aldığımız tatmin duygusu da bir o kadar yüksek olur. Konu liderlik olduğunda ise, büyük resmin önemi daha çok artıyor. Çünkü liderler çalışanları tarafından takip ediliyor ve rol-model alınıyor. Hayata dair büyük resmi olmayan bir lideri/bireyi, açık denizde rotası belli olmayan bir kaptana benzetmek mümkündür, sürekli yol alır ama varacağı nokta belli değildir.

Özel yaşamı ve iş yaşamı ile ilgili büyük resmi olan vizyon sahibi lider, bu yaklaşımını astlarına da aşılayacaktır. Günümüzde çalışanları en çok motive eden şeylerden biri de, vizyon sahibi liderlerle çalışmaktır. Vizyon sahibi bir lider ile çalışmak, ekibe çok şey katar; kendilerini güvende hissederler, sürekli yeni şeyler öğrenirler, firmaya olan bağlılıkları artar vb. Lider, büyük resmi ile ilgili hedeflerini, astları ile her fırsat bulduğunda paylaşmalı, onlar için bir ilham kaynağı olmalıdır. Bu yaklaşım personelin başarı odaklı güdülenmesi ve yaşamda insanlığa fayda sağlayan bir duruşunun olması için de oldukça önemlidir. Eğitim verdiğim firmalarda bazen, liderlerini çok seven onlara bağlı çalışanlar da görüyorum, tam tersi yöneticilerinden pek hoşnut olmayan personel de... -İkisi arasındaki farkın başlıca nedenleri, ağırlıklı olarak güven ortamı ve açık iletişim ile ilgilidir.- Bir lider, sadece kendini düşünerek yönetiyorsa, ödül veya güç odaklıysa astlarına uzun vadede verebileceği çok şey olmayacaktır.

Personeline büyük resmini oluşturması için yardımcı olan liderin, gelecekte iş yükü de hafifliyor.

Çünkü, büyük resmi olan çalışanın, her bir başarı kırıntısı öncesi ve sonrası, kendisine içsel motivasyon sağlaması kolaylaşıyor. Ekibin içsel motivasyonunun yerinde olması, uçağın otomatik pilot komutunda uçması gibidir, hatta bazen liderler olmasa dahi, ekip çalışmalarına büyük bir özveri ile devam edebiliyor. Bu aşamada liderin en büyük kazancı ise, başkalarına fayda sağlamanın onda oluşturduğu, mutluluk duygusu oluyor.

Özverili bir şekilde, hedefleri doğrultusunda çalışan personelin, iş yaşamı veya özel yaşamı ile ilgili mutlaka sıkıntıları da olacaktır. Gerçek liderlik yaklaşımı tam da bu aşamada ortaya çıkıyor.

Personelini düştüğü yerden kaldıran, empatisi güçlü olan lider, onlar üzerinde iz bırakıyor ve bu yaklaşım da kolay kolay unutulmuyor. Lider, geçmiş çalışma yaşamında zor durumdayken, yöneticileri tarafından herhangi bir yardım görmemiş olabilir, bu durum kafasını da karıştırabilir, fakat bu şekilde bir geçmişe sahip olması, yardımsever yaklaşımını daha da tetiklemelidir.

Büyük resmi olmayan, kendisine kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirlemeyen çalışanın, ilk engellerle karşılaştığında pes etme ihtimali yüksek olacaktır. Büyük resim, insanları dinamik tutan ve güdülenmelerini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Y kuşağı ile ilgili olarak, genelde çok iş değiştirdikleri, otoriteye boyun eğmedikleri vb. söylemler duymaktayız, fakat onlara gerçekten iyi bir liderlik yapıldığında, hayata dair bir büyük resim oluşturmalarına yardım edildiğinde, performanslarında kayda değer bir artış olacağına inanıyorum. Çünkü çalışanlar, sürekli yeni şeyler öğrendiği, kendini değerli hissettiği, ufkunun gelişmesine katkı sağlayan iş yerlerini kolay kolay bırakmıyor.

Büyük resim ile ilgili ilham alınabilecek bazı örnekler: Çalıştığı işletmeyi/şubeyi/departmanı, sektörde/işletme içinde birinci sıraya taşımak, hedefleri temel değerler üzerine oturtarak sektörde ün kazanmak, işletme içinde/sektörde en iyi pozisyona ulaşmak, bireysel bir marka olabilmek, bir eser oluşturmak, optimum sürede ekonomik özgürlüğe kavuşmak, ne olursa olsun erdemli bir yaşamdan vazgeçmemek, kendini adadığı konularla ilgili olarak yaşamda iz bırakmak vb.