Büyük Birader’e karşı “görünmez” burka

The Washington Post ve The Guardian, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) eski çalışanı Edward Snowden’ın sızdırdığı ve ABD hükümetinin izleme faaliyetlerini ortaya koyan binlerce gizli belgeye dayandırdığı haberleriyle kamu hizmeti dalında Pulitzer ödülünü kazandı. 

Basın Özgürlüğü Vakfı aracılığıyla açıklama yapan Snowden ise, bu gazetecilere ABD’de gazetecilik alanındaki en büyük ödülün verilmesini, "halkın yönetimde rol oynaması gerektiğine inanan herkesi haklı çıkardığı" yönünde yorumladı. Snowden, tehdit ve baskılara rağmen bu belgelerle ilgili haber yapan gazetecilerin çabalarının daha iyi bir gelecek ve daha sorumlu bir demokrasi sağladığını da söyledi. 

Aslında olup biten her şey “Big Brother”, yani Büyük Birader’le ilgili. Büyük Birader, Geroge Orwell tarafından kaleme alınan Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanda yer alan kurgusal karakterlerden birisi. Bu karakter, en ileri safhada totaliter rejimle yönetilen; iktidar partisinin kendi çıkarları uğruna halkı üzerinde büyük baskı kurduğu Okyanusya ülkesinin gizemli diktatörü.

Orwell'in kitabında betimlediği bu toplumda, her bir birey tele-ekranlar aracılığıyla yetkililerin sürekli göz hapsi altında. Gözetim altında oldukları ise insanlara "Büyük Birader seni izliyor" sloganıyla anımsatılıyor. 

Bugün ABD’de Büyük Birader’e kafa tutan isimlerden birisi de Adam Harvey. 

New York’ta yaşayan Adam Harvey, bir sanatçı, teknolog ve tasarımcı. Harvey’nin son tasarımı ise Drone adı verilen insansız hava araçları ya da pilotsuz uçaklara karşı görünmez kılan giysiler.
ABD’nin drone kullanımı 2006 yılına dayanıyor. Drone’lar özellikle “hedefli saldırı” olarak tanımlanan saldırılarda kullanılıyor. 

32 yaşındaki Adam Harvey tarafından tasarlanan Drone-korur giysilerin fiyatları ise 350 dolar ile 2 bin 500 dolar arasında değişiyor. Drone’lara karşı görünmez kılan başlıkların fiyatı 350 dolar; baş örtüleri 450 dolar; burkalar ise tam 2 bin 500 dolar. Metalik kumaşlardan üretilen aksesuarlar vücut ısısı ile görünmezlik kazanıyor. Böylece drone’lar ve termik kameralar bu aksesuarları kullananların yerini bulamıyor.

Harvey tasarladığı bu ileri teknoloji kamuflaj aksesuarları ile henüz bir servet yapabilmiş değil, çünkü henüz satışa sunulmadılar; ama gelecek açısından çok büyük bir fırsat yakaladığını söylemek yanlış olmaz.

Amerikan hava sahasının 2015 itibariyle drone’lara açılması bekleniyor. Böylece 2020 yılına kadar ABD üzerinde uçan pilotsuz uçakların sayısı 10 bine ulaşmış olabilecek.

“Mahremiyete Güveniriz”

Adam Harvey geçtiğimiz günlerde Wired dergisine yaptığı bir açıklamada, insanların özel hayatları üzerinde daha fazla kontrol sahibi oldukları bir dünyada yaşamaları gerektiğini ve modanın bu amaca hizmet edeceğini dile getiriyor. Harvey, ABD’nin ülke sloganı olan “In God We Trust” (Tanrı’ya Güveniriz)’i de, “In Privacy We Trust” (Mahremiyete Güveniriz) olarak değiştiriyor.
Kamuflaj giysileri, Harvey’in izleme ve gözetim mekanizmalarına ilk tepkisi değil aslında. ABD’li tasarımcı New York Üniversitesi’nde CV Dazzle adında bir yöntem geliştirmiş. CV Dazzle ismi, Birinci Dünya Savaşı’nda savaş gemileri için kullanılan bir kamuflaj uygulamasından geliyor.

Uygulama kapsamında, savaş gemilerinin görsel devamlılığının, yönünün ve boyutunun algılanmasını zorlaştıracak kübik tasarımlar geliştirilmiş. 

CV Dazzle ise yüzün tespit edilmesini engellemek için avant-garde saç modelleri ve makyaj tasarımları kullanıyor. Böylece yüzlerin algılanmasında gerekli olan simetri ve konturlar kayboluyor ve yüz tam bir karmaşa içine giriyor. Harvey’in özel yaşamı korumak için gerçekleştirdiği bu proje tabi ki hiçbir siyasi amaç içermiyor. Hedef, insanların fotoğraflarının kötü amaçla kullanılmasını engellemek.   
ABD Ulusal Güvenlik Ajansı eski çalışanı Snowden’ın sızdırdığı belgeler ve sonrasında yaşananların, Harvey’in tasarımlarını farklı boyutta etkilediği ortada. ABD’li tasarımcının son icatı ise cep telefonları için tasarladığı güvenli bir kılıf. Kamuflaj aksesuarları gibi, yine metalik kumaştan elde edilen bu kılıf, şu anda internette 100 dolara satılıyor. Hedef, Büyük Birader’in büyük kulağını tıkamak!