Bütçe rakamlarına bakılırsa ekonomi hızlanıyor
Ekim ayında bütçe 4,4 milyar TL açık verdi. Geçen sene aynı ayda açık 1.9 milyar TL idi. Yani, geçmiş aylardaki eğilim sürüyor. İlk 10 ayda faiz dışı fazla 25,5 milyar dolara ulaşırken bütçe açığı da 19 milyar dolara yaklaştı. Sene sonunda 1.4 triyon dolarlık GSYH varsayımıyla bütçe açığı hükümetin geçen ay revize ettiği beklenti olan yüzde 2.3'ün biraz altında gerçekleşecek gibi görünüyor.
Güzel haber vergi gelirlerinde. Ekim ayında vergi gelirleri yüzde 22.7 oranında büyüdü. Reel olarak yüzde 13 civarında bir artışa tekabül ediyor. Son aylarda vergi gelirlerindeki büyüme dalgalı bir seyir gösteriyor. Yandaki grafikte hem büyüme hem de büyümenin 12 aylık hareketli ortalaması gösteriliyor. Her ikisi de Ekim ayında yukarı yönlenmiş.
Bu artış nereden kaynaklanıyor? Alt kalemlere bakıldığında KDV ve ÖTV gelirlerindeki yüksek artış dikkat çekiyor. ÖTV gelirleri yüzde 43, KDV gelirleri ise yüzde 32 yükselmiş. İthalattan alınan KDV artışı yüzde 11.2'de kalmış. Gelirlerden alınan vergiler ise yüzde 16.6 yükselmiş. Nispeten küçük bir kalem olan kurumlar vergisi ise yüzde 23.3 oranında yükselmiş.
Gelirlerdeki artışı nasıl yorumlayabiliriz? En yüksek ve "rekor" hızda büyüyen ÖTV 'de zamların etkisi var. Yüne çok hızlı büyüyen KDV gelirlerini temel alırsak iç ekonomik faaliyette ciddi bir hareketlenme belirtisi olarak yorumlayabiliriz. Diğer kalemler de bunu destekliyor; ve gelir artışının ithalat bazlı olmadığını da gösteriyor. Bayram günleri hem bu hem de geçen sene Ekim ayı içinde kaldığı için "takvim etkisi" yapmıyor. Eylül ile birleştirilerek iki aylık bakıldığında da geçen sene aynı döneme göre yüzde 14'lük gelir artışı var. Dolayısıyla, ekonomide hareketlenme savı güçleniyor.
Harcamalar gelirlerden daha yüksek (yüzde 28) artmaya devam ediyor. Bu artış personel maliyeti, sosyal güvenlik açığı ve yatırım harcamalarındaki yükselişten kaynaklanıyor. Personel harcamaları Ekim ayında 1,4 milyar TL (yüzde 19) artarken sosyal güvenlik açığı 2,1 milyar TL yani yüzde 50 oranında artmış. Bütçenin büyüyen deliği sosyal güvenlik olmaya devam ediyor. Yatırımlardaki artış ise 1.6 milyar TL olmuş.
Sonuç, harcama hızlı artıyor ancak önceki ayların aksine gelirler de bu ay ciddi bir yükseliş göstermiş. Bu yükseliş iç aktiviteden kaynaklanmış. Yani olumlu bir gelişme.
