Bursa’nın ihracatı gerçekten düşüyor mu?

Şaka değil gerçek! Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Bursa’nın ihracatı 2018’de yüzde 5.4 geriledi. İstanbul ve Kocaeli’nin ardından Türkiye’nin üçüncü büyük ihracatçı kenti olarak yılı kapatan Bursa, 2018’de 13.2 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bir önceki yıl bu rakam 14 milyar 50 milyon dolardı.

Ayrıntılandıralım; pek çok sektördeki artışa rağmen, otomotiv endüstrisinde yaşanan çift haneli gerileme Bursa’nın genel ihracatında da düşüşe neden oldu. Aralık ayında yüzde 42, yıl genelinde yüzde 17 gerileyen otomotiv endüstrisi Bursa ihracatını da frenledi. Bursa yılı yüzde 5.34 kayıpla 13.3 milyar dolarlık ihracatla kapattı. 2017 yılında Bursa’dan 8.8 milyar dolarlık otomotiv ve yan sanayi ihracatı yapılırken, geçen yıl bu rakam yüzde 17.68 gerilemeyle 7.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Otomotiv endüstrisi aralık ayı ihracatında yüzde 42.94 geriledi. 2017 yılı aralık ayını 689 milyon dolar ihracatla kapatan sektör geçen yılın aralık ayında sadece 393 milyon dolarlık ihracat yapabildi.

Bursa’dan en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya’ya yıl içinde yüzde 5.21 gerilemeyle 1.9 milyar dolar ihracat yapılırken, Fiat’ın merkezi İtalya’ya yüzde 14.24, Renault’un merkezi Fransa’ya yüzde 29.44 ihracat düşüşü yaşandı. Birleşik Krallık’a yapılan ihracatta da yüzde 28.59 düşüş yaşanırken, İspanya’ya yapılan ihracat da yüzde 1.98 gerilemeyle 830 milyon dolarda kaldı.
Otomotiv endüstrisi dışındaki sektörlerden yapılan ihracatta ise Bursa iyi bir yılı geride bıraktı. Kentin ikinci büyük sektörü ve istihdam deposu kabul edilen tekstil ve hammaddeleri sektöründe yüzde 8.45’lik artışla 1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Çelik sektöründe yüzde 24 artışla 917 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaşılırken, makine ve aksamları yüzde 21,91 artışla 794 milyon dolar, hazır giyim ve konfeksiyon sektörü de yüzde 12.83 artışla 724 milyon dolarlık ihracat yaptı.

Gelelim düşüşün nedenine. Rakamlarda bir yanlışlık yok tamamen doğru. Peki reel olarak da bu doğru mu? Otomotivin başkenti, kendi sektörü rekor kırarken yüzde 17 geriledi mi? Tablolarda Bursa’nın ihracatını aşağı çektiği görülen otomotiv sektörünün üretiminde bir düşüş var mı? Yok. Peki bu araçlar nereye gitti? Buhar olmadığına göre bir şekilde ihraç edildi. İşte işin püf noktası burası. İki büyük ülkeye yani Fransa ve Birleşik Krallığa Bursa’dan yapılan ihracatlar bu yıl her ne hikmetse yüzde 30’a yakın düşüyor! Buna karşın aynı ülkelere İstanbul’dan yapılan ihracat hemen hemen aynı oranlarda artıyor. Sonuç iki otomotiv üreticisinin üretim yaptığı kentin ihracatı aslında düşmüyor artıyor. Ancak bu fabrikalardan biri (adını yazmaya gerek yok ihracatın düştüğü ülkelere bakıldığında anlaşılacaktır) ihracatının önemli bir bölümünü o veya bu nedenle Bursa yerine İstanbul’da farklı firmalar aracılığıyla gerçekleştiriyor. Bunu yaparken hem kendi adına direk yaptığı ihracat rakamını aşağı düşürüyor hem de daha da önemlisi Bursa’nın ihracat rakamını düşürerek, havasını soluduğu, istihdamını sağladığı başarısının kaynağı kente büyük haksızlık yapıyor. Rakamlara bakıldığında Bursa’nın özellikle otomotivde kriz yaşıyormuş gibi yanlış bir algı ortaya çıkıyor. Maalesef bu durumu ayrıntılı olarak bilmesine rağmen TİM de sosyal medya hesaplarından ilk 5 kenti rakamlarıyla açıklıyor. 4 kent ihracatını artırırken Bursa yüzde 5,4’lük düşüşle kırmızı olarak gösteriliyor. Bu algı Bursa’da ihracatı artırmak adına yoğun çaba gösteren başta BTSO olmak üzere çeşitli sivil toplum kuruluşu ve derneklerin çabalarını da gölgelemiş oluyor.