“Bürokraside çözüm,basit,anlaşılabilir,kolay ulaşılabilir olmaya bağlı”
Arkadaşımız Hüseyin Gökçe’nin “Türkiye’de bürokrasi manzaraları” haberini okuyup, şikayetlerin sıralanışını görünce, “Bürokraside çözüm için ne yapılmalı?” sorusunu, yıllarını bürokrasi içersinde geçirmiş, bu konulara çözüm arayışlarında bulunmuş bir dostuma yönelttim.
Aldığım yanıt şöyle:
“Bürokraside şikayetlerin son bulması için çözüm, uygulamadaki kararların basit, açık, anlaşılır ve kolay ulaşılabilir olması gerekir.
Oysa, bizde kararlar karmaşık bir yazım ile, karar verici bürokratlara gri alan bırakan şekilde bir üslupla kaleme alınıyor. Bilgiye ulaşılamıyor, bürokrata danışma zorunluluğu ortaya çıkıyor. Bürokrasi belası buradan kaynaklanıyor. Keyfilik ve bürokrata göre değirlendirmeler gündeme galiyor. Birçok olumsuzluk ve rüşvet mekanizması buradan besleniyor.
Bu bürokratik yapının engellerini aşmak için büyük kuruluşlar özel ofisler kurarak nisbeten sonuç alabiliyorlar. KOBİ’ler ve küçük sanayiciler ise bürokratik işlemler ve doldurmaları gereken belgelerle boğuşmaktan yorulup, haklarından vazgeçebiliyorlar. Özellikle teşviklerle ilgili KOBİ’ler kıt kaynaklarını kullanarak proje hazırlıyorlar. Karmaşık ve zor bürokratik yapı ve belge düzenlemeleri bıktırıcı olunca, hak aramaktan vazgeçiyorlar.
Bürokrasi tarihi bir hastalığımız, bunu sonlandırmak için kararların basit, açık, anlaşılır ve ulaşılabilir olması, bürokratların da uygulamada engel çıkarıcı, zorlaştırıcı değil, yol gösterici kolaylaştırıcı olmaları gerekir. Bürokrat kendini devletin koruyucusu değil, yatırımcının önünü açıcı destekçisi görmelidir. “
Arkadaşımız Hüseyin Gökçe’nin haberinde ASO Başkanı Nuretin Özdebir,bir yabancı ortakla İzmir’de yatırım yapmak isterken bir aydan uzun süre yatırım yeri tesbit edemeyince, Polonya’ya gidip bir haftada hem şirket kurup, hem inşaat ruhsatı almasını bürokrasiden şikayet olarak anlatıp aktarıyor. Özdebir, KDV alacakları için incelemelerin 14-15 aya kadar uzayabildiğini bürokratik bir sorun olarak belirtiyor.
Haberde İhracatçı Termikel firmasının yöneticisi Ahmet Kaya’nın , Gümrük İdaresi ile Maliye Bakanlığı sistemlerindeki uyumsuzluk nedeniyle gümrük kayıtları kapatılan ihracatın, Maliye’de aynı anda kapatılamadığını, KDV alacaklarının bloke edilmesi nedeniyle, mahsuplaşmada kullanılamadığını, bürokratik bir sorun olarak ortaya koyuyor. Sorunun basit bir arayüz yazılımıyla gümrük ve maliyenin bilgisayar sistemlerinin uyumlu hale getirilmesiyle bilgisayarların on line olarak birbirine bağlanmasıyla çözülebileceğini söylüyor. Bu düzenleme ile bürokratik engelin ortadan kalkacağını, bloke edilen KDV alacaklarının mahsuplaşmada kullanılabileceğini belirtiyor.
Haberde bir başka bürokratik sorunun Kültür ve Turizm Bakanlığında üst düzey bürokrasisinin imza yetkisinin alınması olduğu bilgisi yer alıyor. Yeni atamaların beklendiği belirtilirken, buna bağlı olarak uzun süredir otellerin yıldızlanması kararları, yeni yatırım ve yenilenme izinlerinin gerçekleşemediği bürokratik engel olarak belirtiliyor.
Türkiye’de bürokrasiden şikayetler,uzun yıllardan beri süren bir konudur. Dünkü yazımda bu konuda refodqrm girişiminde bulunan Ahmet Hamdi Başar ve Ömer Dinçer’in akim kalan girişimlerini size sunmuştum. Bürokrasi sorununun çözümü zihniyet değişimi gerektirir. Karmaşık ve engeleyici bürokratik mekanizmanın basit, açık, kolay anlaşılır engeleyici değil, çözüm üretici bir modele oturtulması gerekir. Bürokratik sorunların yarattığı engeller, özellikle kıt finansal imkanlara sahip olan KOBİ’lerin önemli zorluklar yaşamasına, hatta sistem dışına çıkabilmelerine yol açabiliyor. Bürokrasiden şikayet edenler yeni ve kolaylıklı düzenlemeler ve yol gösterici dost bürokratlar istiyorlar.