Buğday mitinginden çiftçi hareketi doğar mı?

Hayrabolu Ziraat Oda­sı öncülüğünde Tekir­dağ Ziraat Odaları katılımıy­la Cuma günü buğday mitingi düzenleniyor.

Çiftçi, buğday fiyatlarıyla ilgili önerilerde bulunacak. Türk tarımı için yenilikçi bir çiftçi hareke­ti için güzel bir fırsat olabilir. AB’deki çiftçi ayaklanmaları benzeri ateş harlanıyor, fana­tik gruplar buğday fiyatı üzerinden tehlikeli bir algı yaratmaya çalışıyor, dikkatli olmakta fayda var.

Guterres: Fosil yakıt reklamları yasaklanmalı

BM Genel Sekreteri Guterres; fo­sil yakıt endüstrisindeki yeşil yıka­maya dikkat çekip, halkla ilişkiler şirketlerine “onlara hizmet verme­meleri” çağrısında bulundu.

Deniz istilacılarının suçlusu Sisi

İstilacı türler çevreye olduğu ka­dar ticari ekosistemlere de zarar ve­riyor. İstilacıların ABD’ye yıllık za­rarı 26 milyar dolar. Denizlerimi­ze son yıllarda dadanan Kızıldeniz kaynaklı istilacı balık türlerinin mü­sebbibi Mısır Devlet Başkanı Sisi, Süveyş kanalından gelen parayı az bulunca kanalı büyüttü; Kızıldeniz balıkları, güvenli Akdeniz sularına oradan da Karadeniz’e geçti.

Dünyanın ilk protein pazaryeri

Tohumla başlayan hayat şimdiler­de biyoyeteknolojinin nimetleriyle köklü bir beslenme devrimi için çalı­şıyor. Biz köyünden, dalından.com gi­bi e-ticaret sitelerine yatırım yapar­ken gelişmiş zihinler geleceğe tek­noloji tohumları ekiyor. Yapay zeka, biyoenformatik ve hassas biyolojiden faydalanılarak yaratılan Proteindis­covery isimli pazaryeri; bilim insanla­rı ve start-up’ların hizmetinde. Dün­yanın ilk protein pazaryeri arşivinde dizi/meta veri/ifade ve işlevsel kulla­nıma göre 33 milyondan fazla prote­in var, kullanıcılar protein arayabilir, test edebilir. Doğadaki işlevsel prote­inleri hızlı bir şekilde tanımlayan ya­pay zekâ, keşif sürelerini azaltırken; milyonlarca dolarlık yıllar alan Ar-Ge harcamalarında tasarruf etme imkânı sunuyor, süreyi kısaltıyor.

Yulaf ve ayçiçeğinden çikolata

Yulaf ve ayçiçeği fermente edile­rek çikolata üretildi. Planet A Foods, kakao üretimindeki sorunlardan yo­la çıkarak yulaf ve çavdarı fermen­te ederek çevresel etkisi daha düşük etik çikolata ChoViva’yı üretti.

Gıda eczaneleri

Rockefeller Vakfı’na göre sağlık­sız beslenme kaynaklı hastalıkların ABD’ye yıllık maliyeti 1,1 trilyon do­lar. Beslenme artık karın doyurma işlevinden öte vaatler sunmalı. Yeni bir araştırmaya göre ilaç üretme di­siplininde hazırlanan yemekler her yıl 1,6 milyon hastane başvurusunu engelleyebilir, 13,6 milyar dolarlık tasarruf. Doktorların yazdığı ilaç ye­mekler Instacaart şirketinin ruhsat­lı gıda eczanelerinde satılıyor.

Türkiye 'gıda okur yazamaz'

PISA’ya göre okuduğunu anlama kriterinde 37 ülke arasında 30’un­cuyuz. Öğrencilerin sadece yüzde 1,9’u yüksek başarılı, OECD’de bu oran yüzde 7,2 bilim üretecek seviye­de disiplinli/zeki çocuklarımız yok denecek kadar az. 5 Haziran ‘Dün­ya Gıda Güvenilirliği Günü’nde gıda değer zincirinin paydaşları, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın düzenledi­ği programda bir araya geldi. Ortak görüş “gıda okuryazarlığı eğitimi” vermek. Okuduğunu anlama düze­yi düşük bir memlekette, nasıl hem okuyup/hem yazacağız. Türkiye’nin beslenme kültürü önündeki en bü­yük engel, sosyal medya kaynaklı hu­rafe bilgi. İşimiz zor olsa da bakanlık hazırlıklı/kararlı.

Çekirdeksiz üzüm

Bayer’in açık inovasyon yaklaşı­mından faydalanan Pairwise şirketi, CRISPR teknolojisiyle daha dayanık­lı çekirdeksiz üzüm ve böğürtlen ye­tiştirdi. Dünyada 1 milyar insanı etki­leyen D vitamini eksikliğini gidermek için maruldan daha yüksek besin de­ğerine sahip hardalın wasabi aroma­sını andıran acımsı özelliği CRISPR ile yok edildi, artık yenilebilir.

Dijital israf

Youtube’da 5 milyar izlenme alan Baby Shark Dance/Despacito vide­oları için 80 bin evin bir yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak enerji ve bin­lerce bilimsel çalışmaya yetecek va­kit harcandı. Pakistan’da sıcaktan bunalan yılan ve akrepler evlere gi­riyor insan ölümlerine neden oluyor.

Tüm bunlar 2024 yılında uygar in­sanların yaşadığı modern zaman­larda gerçekleşti. Ateşi bulmamızın üzerinden milyonlarca yıl geçtikten sonra, uzayda çoklu yaşamdan bah­settiğimiz vakitlerde. Uygarlık san­dalı batmak üzere, derin uykudaki­lere son çağrı. İnsanlığın kıyameti şizofrenik davranışlarla örülü satın alma tercihlerine gebe. Var olan hu­kuk sitemimiz, çok yakında iklim fe­laketiyle ve insan davranışlarıyla ba­şa çıkmada yetersiz kalacak.

Ezcümle; cehalet ekilen tarlada bilim yetişmiyor. Demem o ki güzel memleketimin “sosyal yetkileriyle donatılmış sosyal etkili” insanları “ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığı­na” gayrısı hayal.