Bu kış gazınız kesilir mi?

Medyaya pek yansımasa da enerji sektörünün gündemindeki en sıcak konulardan biri doğalgaz. Cevabı aranan soru şu: Türkiye gelecek kışın yetersizliğiyle karşı karşıya kalır mı? 

Aslında sadece enerjiciler değil, büyük ölçekli gaz tüketicisi sanayi kuruluşları da aynı soruya cevap arıyor. Gelin biz de beraberce, aklımız erdiğince yukarıdaki soruya cevap bulmaya çalışalım. 

İsterseniz şuradan başlayalım. Türkiye'nin yıllık doğalgaz talebi yaklaşık 50 milyar metreküp. Nasıl karşılayacağız bu talebi? 

BOTAŞ'ın ve özel sektördeki ithalatçıların, tedarikçi ülke ya da şirketlerle arasındaki kontratlar ise bu rakamın üzerinde. Peki neden elde talebi karşılamaya yetecek kontrat olduğu halde kaygılanıyoruz ki? Bunun iki nedeni var. Biri içeriden, diğeri dışarıdan... 

Dışarıdakinden başlayalım. En önemli gaz tedarikçisi konumundaki Rusya ile Avrupa arasında epeydir süren, Kırım'ın ilhakından sonra doruğa tırmanan sürtüşme önemli. Topraklarının bir parçasını kaybeden Ukrayna, Batı desteğiyle Rusya’ya direniyor. Topraklarından geçen ve Rus gazı taşıyan boru hatlarının vanası da elinde bir koz. 

Kışın Kiev yönetimi Rus gazının geçmesini engeller ya da kısıtlarsa en çok etkilenecek ülkelerden biri Türkiye. Bu durumda Rus gazı için Karadeniz'in altından geçen Mavi Akım'a yükleneceğiz ama onun kapasitesi de bir yere kadar... 

İran ve Azerbaycan'dan gelen hatlar tam kapasite kullanılsa bile yetmez. Kaldı ki her kış olduğu gibi bu yıl da İran hattının ikide bir arızaya girmesine kimse şaşırmaz. 
O halde sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithal edilemez mi? Edilir tabii. Geçtiğimiz günlerde Katar'la yeni bir anlaşma sağlandı bile. Ancak tam burada "ufak" bir sorun var. Yukarıda değindiğimiz kaygıların ikinci ve içeriden kaynaklanan nedeni de o. Boru gazı gelmediği zaman ihtiyacınızın 10 katı LNG bulsanız bile bunu yurt içindeki şebekeye aktaracak kapasiteniz yok. Yani huninin ağzı dar. 

Devasa boyutlarda 10 LNG tankeri Marmara Ereğlisi'ndeki terminalin karşısına demirleyip kuyruğa girse bile sizin şebekenize aktarabileceğiniz miktar kompresör kapasitenizle sınırlı kalır. Diyelim ki kompresör de tamam ama şebekenizin kapasitesi de pik dönemler için yetersiz. 

Yani doğalgazın enerji sektörünün yaz gündeminde bu kadar önemli yer tutmasında şaşılacak bir şey yok. Umarız bu mesele, önümüzdeki aylarda sokaktaki vatandaşın da gündemine girecek kadar büyümez.