Bu enflasyon eğilimi karşısında artık kimse faizi bu düzeyde tutamaz

Hükümet üyelerinin bir kısmının Merkez Bankası'nın faizi düşürmesi gerektiği yolundaki görüşlerini bilmeyen yok. Bu konuyu da nedense genellikle ekonomi bakanları sahiplendi. Son olarak yine Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş faiz indirimini gündeme getirdi, hem de radikal oranda bir indirimin gerekli hale geldiğini savundu.

Hani insanın iyi ki bu hükümet bir koalisyon hükümeti değil, diyesi geliyor. Bir yanda Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek 2016 yılında da gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışı olacağını söylüyor, diğer yanda Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş radikal bir faiz indirimine gidilmesi gerektiğini dile getiriyor. Yani hükümetin iki üyesinden taban tabana zıt görüşler duyuyoruz. 

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek dün gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışı olacağını dile getirmeden çok önce, geçtiğimiz haftalarda, enflasyon düşmeden faizin indirilmemesi gerektiğini de söylemişti.

Ama enflasyon düştü, hızla da düşüyor. Şu durumda, faizin indirilmesi için gerekli olduğu ifade edilen "düşük enflasyon", tam istenilen düzeyde olmasa da gerçekleşeceğe benziyor. 

Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan başka kimi hükümet üyelerinin önce faizin düşürülmesi gerektiği, bunun enflasyonun gerilemesini sağlayacağı şeklinde özetlenebilecek bir teoriyi savundukları da biliniyor.

Dolayısıyla bugünlerde, mart ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında uzun bir aradan sonra gidilen faiz indiriminin sürüp sürmeyeceğinden çok, nisandaki toplantıda indirimin hangi düzeyde olacağı tartışılıyor. 

Bu enflasyon, faizi aşağı çektirir   

Tüketici fiyatlarının şubat ve mart aylarında negatif gelmesi, bir başka ifadeyle geçen yılki yüksek oranların hesaplamadan çıkmasıyla yıllık oran hızla aşağı indi. Ocak sonunda yüzde 9.58 olan yıllık TÜFE artışı, mart sonunda yüzde 7.46'ya geriledi. Yani 2 puandan fazla bir düşüş var. 

Geçmiş yıl eğilimlerine dayalı hesaplama bize nisan sonundaki yıllık oranın yüzde 6.7 olacağını gösteriyorsa da, bu ayki gerçekleşmenin geçmiş yıl ortalamaları kadar olmayacağını ve nisan sonundaki yıllık TÜFE artışının yüzde 6.2 dolayına kadar ineceğini bekleyebiliriz. 

Her ne kadar Merkez Bankası Para Politikası Kurulu TÜİK'in nisan enflasyon verilerini açıklamasından yaklaşık iki hafta önce 20 Nisan'da toplanacaksa da, Merkez Bankası'nın elinde nisan enflasyonuna ilişkin iyi kötü bir veri seti bulunacak. Ve Merkez Bankası bu seti değerlendirmeye alarak, ayrıca hükümetten gelen istekleri de göz önünde bulundurarak faizlerde bir indirime gidecek.

İşte dedik ya, bugünlerde tartışılan indirim yapılıp yapılmayacağı değil, indirimin hangi düzeyde olacağı. 

Yarım puan makul

Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş'ın "radikal bir indirim" ile nasıl bir oran kastettiğini bilemeyiz tabii ki. Ama herhalde kastedilen üç-beş puanlık bir indirim değildir. Bu, kendi ayağımıza kurşun sıkmak olur. 

20 Nisan'daki toplantıda Merkez Bankası'nın gecelik borç verme faizini yarım puan indirerek yüzde 10'a çekmesi makul görülüyor. Ama çift hane eşiğinin kırıldığı mesajının verilmek istenmesi durumunda indirimin 0.75 puana çıkarılarak faizin yüzde 9.75'e çekilmesinin de fazla sürpriz olmayacağı dile getiriliyor. 

Merkez Bankası'nın haftalık repo faizinde bir değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Ortalama fonlama maliyetinin de faiz kararının alınacağı 20 Nisan'da yüzde 8.5-8.7 aralığına kadar düşürülmesi, bu oranın, nisan ayı enflasyonunun kesinleşeceği 3 Mayıs'tan sonra ise enflasyon oranı dikkate alınarak daha da aşağılarda oluşturulması bekleniyor. 

Yıllık TÜFE'nin yüzde 6.0-6.5 arasında gerçekleştiği bir dönemde ortalama fonlama maliyetinin bu düzeyin iki puan kadar üstünde tutulmasının zor olacağına dikkat çekiliyor.

Ama vurgulamakta yarar var; 20 Nisan toplantısına ve nisan enflasyonunun açıklanacağı 3 Mayıs sonrasına dönük bu senaryo, 6 Nisan'daki duruma göre yazıldı, çizildi. Bu kaygan zeminde 20 Nisan'a ve 3 Mayıs'a kadar çok şey değişebilir, köprülerin altından epey su akabilir. Bu olasılıkları da dikkate almak durumundayız.