“Bu dönemde bu ülkede hayvancılığa yatırım olmaz”
Osmaniye TSO Başkanı Murat Teke ile kentlerinde yapacağımız Garanti Anadolu Sohbet toplantısı için konuşurken, yer almasını istediği konulardan birinin 1000 dönüm yer ayırdıkları Hayvancılık OSB’si konusunda olmasının iyi olacağını söyledi.
Bunun üzerine dün Adana ve Kayseri’de modern endüstriyel çiftlik hayvancılığı yatırımları olan, Necati Kurmel’i aradım. Kurmel bundan yıllar önce bir sohbetimizde, “Hayvancılığın gruplarında eski meslekleri olan halıcılığın önüne geçtiğini, verimli bir iş olduğunu” anlatmıştı.
Dün telefon açıp Osmaniye’de Hayvancılık OSB’si konusunda sohbet etmek istediğimi söyledim. Daha ikinci cümlede, “Bu ülkede hayvancılık yapılmaz” diye yakındı. Çiftliklerindeki durumu sordum. “50 bin başa kadar çıkmıştım. Şartlar bozuldu çiftliklerdeki hayvan sayımız önce 40 bin başa, sonra 30 bin başa indi. Şimdi 10 bini sağmal, 10 bini kesimlik 20 bin baş hayvanımız var” dedi. “Nedenini” sorunca, “Sana bazı istatistik bilgiler göndereyim, durumu anla...” dedi. Sohbet sırasında da “Lüks et lokantalarının aldığı bonfile, pirzola fiyatları bahanesiyle etin kilosu 55-60 lira oldu diye karkas et ithalatı yapıyorlar. Türkiye’de artık o eti yiyenler çoğunlukla turistler. Neyse lafı uzatmayayım gönderdiğim bilgiler sana durumu anlatır.” dedi. Sonra dayanamayıp “Sana bir şey daha söyleyeyim, biz bu yıl 5 bin hayvan ithal hayvan getirdik. 6-7 ay besleyip, kesime hazırlayacağız. Bu arada karkas et ithalatına izin verildi. Zaten sizin Ali Ekber Yıldırım da bunları çok iyi biliyor ”dedi. Söylediği istatistiki bilgileri gönderdi.
Gelen tablodaki bilgiye göre karkas et kilo fiyatları 2009 yılında ortalama 10. 98 lira, dolar olarak da 7.10 dolarmış. Sonraki yıllarda şu seyri izlemiş. 2010’da ortalama 16.23 liraya yükselmiş, 2011’de ortalama 14.78’e gerilemiş, 2012‘de hemen hemen sabit kalarak 14.82 olmuş. 2013’te 15.55’e 2014’te 19.07’e yükseldikten sonra, bu yılın 8 ayının ortalaması da 23.30 olarak gerçekleşmiş, dolar karşılığı ise 8.86 seviyesine gelmiş.
Son 5 yılda bu yılın 5. ayına kadar 2 milyon 422 bin canlı dana ithalatı yapılmış. Bunun karkas et değeri yaklaşık 642 bin 680 tona denk gelmiş.
Son 5 yılda yem fiyatları yemlik buğday’da, yulaf’ta, mısır’da, besi yeminde, süt yeminde yüzde 50- 60’lar seviyesinde artış göstermiş. Sadece bir örnek olarak söylersek, yemlik buğdayın tonu 509 liradan 817 liraya yükselmiş, yüzde 60.5 fiyat artışı gerçekleşmiş.
2007-2008 döneminde kuraklık nedeniyle fiyatlar artınca 1 milyon baş hayvan kesilmişti. Aynı dönemde hayvancılık destekleri de değiştirildi. Yem bitkilerine yıllık destek 600 milyon liradan 280 milyona indirildi. Bu da olumsuz sonuç verdi ve bir süre sonra saman ithalatı gündeme geldi. Bu tür kararlar birçok besicinin hayvancılığı terk etmesine yol açtı.
Hayvan varlığını artırıp arz talep dengesini sağlamak için meraların ıslahından, yem bitkileri yetiştiricilerine desteğe, karkas et ithalatını yasaklamaya kadar birçok konuda önlem sağlayan politikalar hayata geçirilmeden, “et fiyatları pahalandı” diyerek alınan karkas et ithalatı kararları konuyu içinden çıkılmaz hale getiriyor...
Daha 5-10 yıl önce modern çiftliklerinde endüstriel hayvancılık konusundan yaptığı işten, “övgüyle söz eden,” Necati Kurmel, bu gelişmeler karşısında dün bana “Bu memlekette hayvancılığa yatırım olmaz” diye yakınıyordu. Hak vermemek elde değil...