BRIC ülkelerinin engellenemez yükselişi
Küresel kriz genelde gelişmekte olan ülkelerin özelde BRIC ülkelerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) kendilerini ispatladıkları bir dönem olarak tarihe geçti. Gelişmiş ülke ekonomileri ABD'de konut sektöründen başlayarak mali sektöre yayılan krizin etkisiyle durgunluğa girerken gelişmekte olan ülkeler büyümeye devam ettiler. Gelişmekte olan ülkeler ABD ekonomisinin yarattığı boşluğu doldurarak küresel büyümenin itici gücü haline geldi. Uluslararası Para fonu'nun tahminlerine göre 2009 yılında gelişmiş ülkeler %0.7 küçülürken, gelişmekte olan ülkeler %4,3, BRIC ülkeleri %5 büyüdü.
Gelişmekte olan ülkelerin küresel büyümeye katkısının yarıdan fazlası BRIC ülkelerinden kaynaklandı. BRIC ülkeleri 1990-2000 döneminde küresel büyümeye %16 katkı sağlarken, bu oran 2000-2006 arasında %24'e, 2007-2009 döneminde %45'e ulaştı. 2007-2009 döneminde BRİC üyelerinin küresel büyümeye katkısı G7 ülkelerinin toplamını geçti. Çin'in tek başına küresel büyümeye katkısı dünya ekonomisinin motoru konumundaki ABD'den daha fazla oldu. BRIC ülkeleri içinde Çin ve Hindistan küresel krizden çok daha az etkilendi, emtia üreticisi Rusya ve Brezilya üzerinde krizin etkisi daha fazla oldu.
Borçluluğun düşüklüğü, bankacılık sektörünün güçlü olması ve iç tasarrufların yüksekliği BRIC ülkelerinin orta vadede gelişmiş ülkelerden hızlı büyümesini sağlamaya devam edecek. Uluslararası Para fonu'nun tahminlerine göre gelişmiş ülkelerin 2010-2011 dönemindeki büyümesi %2,3 düzeyinde kalırken, gelişmekte olan ülkelerin büyümesi aynı dönemde %6,7, BRIC ülkelerinin büyümesi %7,8 düzeyinde gerçekleşecek. BRIC ülkeleri içinde Çin ve Hindistan %9 civarında bir büyüme ile başı çekerken Rusya ve Brezilya'nın büyümesi %4 civarında olacak.
Küresel kriz gelişmekte olan ülkelerin tarihlerinde ilk kez durgunluk riskine karşı genişleyici para politikası kullanmalarına fırsat verdi. BRIC ülkeleri içinde Brezilya 500bp, Rusya 400bp, Hindistan 425bp ile en çok faiz indiren ülkeler oldu. 2010 yılında bunun tam tersini göreceğiz. Ekonomik büyümenin güçlü olması, kaynak kullanımının yüksekliği gelişmekte olan ülke Merkez Bankalarının faiz artırımlarında öncülük etmelerine neden olacak. BRIC ülkeleri arasında bir ayrışma yaşanacak. Brezilya ve Hindistan 2010'un ilk yarısından başlayarak faiz artıracak. Çin faiz artırımında yavaş giderken, Rusya 2010 yılında da faiz indirmeye devam edecek.
Uluslararası Finans Enstitüsü'nün (IIF) gelişmekte olan ülke hisse senetlerine 2010 yılında 106 milyar dolar, 2011 yılında 100 milyar dolar para girişi bekliyor. BRIC ülkeleri gelişmekte olan ülkelere para girişinde aslan payını almaya devam edecek.
Carry trade yeniden gündemde
Gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki büyüme ve faiz farklarının açılması gelişmiş ülkelerden borçlanılıp gelişmekte olan ülkelere yatırım yapılan carry trade işlemlerini yeniden gündeme getirdi. Küresel kriz sırasında geçmiş zirvelerine göre önemli oranda değer kaybeden gelişmekte olan ülke paraları değer kazanmaya başladı. BRIC ülkeleri içinde özellikle Hindistan ve Rusya son dönemdeki değer kazançları ile öne çıkıyor.
Genelde rekabetçi kur seven bu ülkeler sermaye hareketleri üzerindeki kontroller ve döviz piyasasına doğrudan müdahaleler yoluyla paralarının değerini kontrol etmeye çalışacaklar. Ancak hızlı büyüme ve yükselen faiz oranları orta vadede kaçınılmaz olarak gelişmekte olan ülke paralarının değer kazanmasına yol açacak.
Orta vadeli bir perspektifle son beş yılın performansına bakıldığında BRIC hisse senetlerinin dünya borsalarını yendiğini görüyoruz. 2005 Ocak - 2010 Mart döneminde MSCI dünya %9 getiri sağlarken, Brezilya %251, Çin %157, Hindistan %155, Rusya %87 getiri sağladı. Ucuz işgücü, güçlü altyapı, olumlu demografik yapı ve düşük borçluluk gibi yapısal faktörler nedeniyle orta vadede BRIC ülkelerinin dünyaya göre daha hızlı büyümeleri bekleniyor. Son on yıldaki büyüme trendi korunursa BRIC ülkeleri 2030'lu yıllarda ABD, Japonya ve Almanya'nın yanında G7 ülkeleri içinde yerini alabilir. Bu nedenle orta vadede BRIC hisse senetlerinin dünya borsalarına göre daha iyi performans göstermesi bekleniyor.