Borularla gelen gaz yetmiyor açığı sıvı gazla kapatıyoruz

İran her yıl bu günlerde, kendi ihtiyacını bahane ederek Türkiye’ye gönderdiği gazın miktarını kısar.

İran daha az gaz göndermeye başlayınca da Enerji Bakanlığı, doğalgaz kullanan santrallere verilen gazı azaltır.

Bu yıl da benzer bir sorunla karşı karşıyayız. İran’dan gelen gazdaki kısıntıyı sıvılaştırılmış gaz ithalatı ile karşılayacağız. Önümüzdeki günlerde sıvılaştırılmış gazı gaza dönüştüren tesislerimize bir yüzer- gezer tesis ekleniyor. Sıvılaştırılmış gazdan gaza dönüştürme kapasitemiz artıyor.

- Yılda yaklaşık 50 milyar m3 doğalgaz tüketimimiz var. Doğalgaz çok önemli bir enerji kaynağı. Gaz kullanmaya alışanların kısa sürede doğalgazdan başka enerji kaynağına dönmesi imkansız.
-Doğalgazın yüzde 40’ını elektrik üretmede, yüzde 30’unu sanayide, yüzde 25’ini konutlarda kullanıyoruz.

2015 yılında 48 milyar m3 gaz tükettik. Gazın bir bölümü borularla gaz olarak geliyor. Kalanı gemilerle sıvı olarak taşınıyor. Türkiye’de gaz haline getiriliyor. Sıvı doğalgazın kısaltılmış ismi LNG (Liquid Natural Gas).

Geçen yıl Rusya’dan 26.8 milyar m3, İran’dan 7.8 milyar m3, Azerbaycan’dan 6.1 milyar m3 gaz ithal ettik. Boru ile gelen gazın toplamı 40.7 milyar m3.

Toplam 7.7 milyar m3 gaz ise sıvılaştırılmış gazın (LNG) çözümü ile elde edildi. Cezayir’den getirilen sıvı gaz ile 4 milyar m3, Nijerya’dan getirilen sıvı gaz ile 1.2 milyar m3, spot piyasadan alınan sıvı gazla 2.5 milyar m3 gaz elde edildi.

Sıvı gaz, bildiğimiz doğalgazın sıvıya dönüştürülmüş şeklidir. Doğalgaz eksi 162 derecede soğutulunca, hacim olarak 600 defa küçülüyor ve sıvı hale geliyor. Tankerlerle (-162 derecede) taşınıyor. Gemiden sahildeki özel terminallere boşaltılıyor ve sıvı olarak depolanıyor.

Botaş’ın Silivri’deki ve Çolakoğlu Grubu’na ait EgeGaz’ın Aliağa’daki sıvıyı gaza dönüştüren tesislerinin her birinin yıllık gaz üretme kapasiteleri 5 milyar m3 dolayında. Kolin-Kalyon ortaklığı ile kiralanan Norveç Bandıralı LNG’yi gaza dönüştürme gemisi yakında ana şebekeye gaz basabilecek. Geminin kapasitesi de yılda 5 milyar m3 gaz üretecek güçte. Böylece, boru ile gelen gaza ek olarak sıvıdan gaz üretme gücümüz artıyor. Yılda 15 milyar m3’e ulaşıyor.
İran’dan gelen gazda yapılacak yüzde 50 kısıntının, sıvılaştırılmış gaz ithalatı ile karşılanması imkanı ortaya çıkıyor.

Bir gemi 60 bin ton LNG taşıyor. 60 bin ton LNG ısıtılınca 100 milyon metreküp doğalgaz ortaya çıkıyor. LNG fiyatları da talebe göre değişiyor, ama genelde doğalgaz fiyatlarının altında. LNG’de pazarlık şansı yüksek. Ancak daha çok LNG ithal edebilmek için yeni terminallere ve depolara ihtiyacımız var. Bu tür tesislerin önemi ortada iken devlet 20 yıldır yeni bir tesis inşa edemedi.