Borsada yerli yatırımcının hızına yetişilemiyor!

Yabancı yatırımcılar, İMKB'de hisse senetlerini ortalama on bir ay ellerinde tutuyorlar; yatırım vadeleri bu düzeyde. Yerli yatırımcıların hızı ise müthiş! Yabancıların aksine çok sabırsız görünen yerli yatırımcılar, hisse senetlerini yalnızca bir ay ellerinde tutuyorlar; vade böylesine kısa. 2009 için tam süre vermek gerekirse, elde tutma süresi yabancılarda 322 gün, yerlilerde ise yalnızca 28 gün.

Hisse senetlerindeki elde tutma süresini hesaplayabilmek için önce başka hesaplamalar yapmak gerekiyor. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'nin yıllık raporuna göre; ortalama elde tutma süresini hesaplamak için yatırımcıların ay sonlarındaki saklama bakiyelerinin yıllık ortalaması alınıyor ve "ortalama portföy büyüklüğü" hesaplanıyor. Yıllık toplam işlem hacmi, ortalama portföy büyüklüğüne bölünerek, ortalama portföyün kaç katı işlem yapıldığını gösteren "devir hızı" bulunuyor. Devir hızı, portföyün yıl içinde kaç kez değiştirildiğinin göstergesi sayılıyor.

Portföyün "ortalama elde tutma süresi" de devir hızı ile hesaplanıyor. Devir hızının anlaşılmasını kolaylaştırmak için şöyle bir örnek veriliyor:

"Yılbaşında 100 dolarlık alım yapılarak bir portföy oluşturulsun. Daha sonra bu portföy 100 dolara satılsın ve başka hisselere yine 100 dolarlık yatırım yapılsın. Yılsonunda bu yatırım da 100 dolara satılsın. Şu durumda işlem hacmi 400 dolar, yıl içindeki ortalama portföy büyüklüğü 100 dolar olacaktır. Devir hızı 4 olarak (işlem hacmi/portföy büyüklüğü) hesaplanmaktadır. Portföy ise 2 kez değişmiştir. Öncelikle yılbaşında bir portföy oluşturulmuş, sonra o likit hale getirilerek yeni bir portföy oluşturma yoluna gidilmiştir. Yani portföy, devir hızının yarısı kadar değişmiştir. Bu portföyün ortalama elde tutma süresi işte bu nedenle 6 aydır, çünkü portföy bir yıl içinde 2 kez değişmiştir."

İşte biraz karmaşık gibi görünen bu yöntemle hesaplanan elde tutma süresi, 2009 için, yukarıda da belirttik, yabancı yatırımcılarda 322 gün, yerli yatırımcılarda ise 28 gün. Yabancı yatırımcıların 2008 yılında 231 gün olan elde tutma süresi bir yılda çok hızlı bir artış kaydetti. Bu durumun, yabancıların 2009 yılındaki işlem hacimlerinde ortaya çıkan azalıştan kaynaklandığı belirtiliyor.

Devir hızı da çok farklı

Yabancı yatırımcıların 2009 yılındaki ortalama portföy büyüklüğü 39.8 milyar dolar oldu. Yabancıların toplam işlem hacmi ise 90.2 milyar dolar. Yani, bu değerlere göre yabancı yatırımcılar için devir hızı 2.27 düzeyinde.

Yerli yatırımcılar ise adeta sürekli al-sat hali içinde. Yerli yatırımcıların portföy büyüklüğü 20.6 milyar dolar, işlem hacimleri tam 542.4 milyar dolar. Buna göre, devir hızı 26.30'a ulaşıyor. Bu, aynı zamanda son beş yılın en yüksek devir hızı.

Yerli yatırımcı sabırsız ve elindeki hisse senedini yalnızca bir ay tutuyor; yabancı yatırımcı ise on bir aylık vadeye ulaşıyor. Peki hangi yatırımcı grubu daha çok kar ediyor dersiniz? Bu da başka bir güne…