Borsada hisselerin yüzde 75’i 1 yılda enflasyona yenildi

Küresel piyasalardaki çal­kantı geçen haftaya dam­ga vurdu. Borsa İstanbul’da devre kesicinin iki defa uy­gulandığı pazartesi günü tüm dünya borsalarında büyük ka­yıplar yaşandı.

Sarsıntının merkez üssü olan Japonya’da Nikkei Endeksi yüzde 13 ge­riledi. Japonya Merkez Ban­kası’nın (BoJ) faiz artırımları sonrasında carry trade olarak bilinen düşük faizden borçla­nıp daha yüksek getirili ülke varlıklarına yatırımın sekteye uğrayacağı kaygıları çalkantı­nın ana nedenlerindendi.

Yine ABD’de kötü gelen istihdam verilerini piyasalar bu kez re­sesyon olarak yorumlamak is­tedi. Çünkü geçmiş dönemde kötü veri, Fed’in faiz indirimi beklentilerinin satın alınma­sına neden oluyordu. Bu kez öyle olmadı. ‘Muhteşem yedi­li’ olarak adlandırılan ABD’de­ki büyük teknoloji hisselerin­de artan satış baskısı, milyar­der Warren Buffett’ın hisse satarak nakit oranını artırma­sı da yine borsalarda satışları destekledi.

En ağır yarayı BIST aldı

BoJ’dan gelen güvercin me­sajlar, carry trade pozisyonla­rının büyük oranda çözülmüş olması tepki alımlarına neden oldu ve borsalar kayıplarını te­lafi etmeye çalıştı. Haftalık baz­da borsaların performansına bakınca Borsa İstanbul hafta­nın en fazla kaybettireni oldu.

BIST 100 Endeksi haftayı yüz­de 5.4’lük düşüşle tamamlar­ken sarsıntının merkezindeki Japon Nikkei Endeksi’nde haf­talık kayıp yüzde 2.31’de kaldı. Güney Kore Borsası yüzde 3.28, Rus Borsası yüzde 2.8 kayıpla haftayı kapattı. Yabancı payının oldukça düşük olduğu Borsa İs­tanbul’un geçen hafta yaşanan küresel çalkantıdan en ağır yara­yı alması tartışılması gereken bir konu ola­rak öne çıkıyor.

Enflasyonu yakalamaktan uzak

Geçen hafta Türki­ye Cumhuriyet Mer­kez Bankası (TCMB) yılın üçüncü Enflas­yon Raporu sunumu­nu gerçekleştirdi.

Başkan Fatih Karahan yaptığı sunumda 2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminlerini değiştirmedikleri­ni söyledi. Merkez Bankası’nın bu yıl sonu için enflasyon tah­mini yüzde 38 olarak korunmuş oldu. Hisse senedi cephesinde şirketler ikinci çeyrek bilanço­larını açıklamaya devam etti. Bi­lançolarda ekonomide yaşanan talep daralması etkisini göste­riyor.

Şirketler bilançolarını açıklarken biz de Borsa İstan­bul’un son 1 yıllık performansı­na bakalım… BIST 100 Endek­si son 1 yılda yüzde 30.35 yük­selirken dolar kurunda yaşanan artış yüzde 24 oldu. TÜİK’in açıkladığı temmuz ayı enflas­yon rakamlarına göre 12 aylık enflasyon yüzde 62’ye dayandı. Yılbaşından bu yana olan süreç­te yüzde 29’a yakın bir enflasyo­na ulaşılırken BIST 100 Endeksi yüzde 32.6 yükseldi.

Hisse bazlı durum iyi değil

Son 1 yıllık veriler borsanın enflasyondaki artışı yakalaya­madığı bu yıl ise kafa kafaya git­tiğini ortaya koyuyor. Hisse baz­lı hareketlere bakıldığında du­rum çok daha kötü. BIST 100 Endeksi’ne dahil 100 hisse içe­risinde 32 hisse 1 yıl önceki fi­yatlarının altında işlem görüyor. Yani bu 32 hisse yatırımcısına para kaybettirdi.

16 hisse son 1 yılda yüzde 30’u üzerinde değer yitirmiş durumda. 100 hisse içe­risinde son 1 yılda halka arz edi­lip endekse dahil olan şirket sa­yısı 8. Borsadaki en büyük 100 hisse içerisinde enflasyondaki artışı yakalayamayanların sa­yısı 69. Yani endekse yeni dahil olanları çıkardığımızda BIST 100’deki hisseleri yüzde 75’i enflasyona yenildi. Son 1 yılda endeksin altında artan hisse sa­yısı ise 56. Mevduat faizlerin­de aylık yüzde 4-5 civarı risksiz getiri borsanın önündeki en bü­yük engel olarak görülüyor. Fa­izlerin yüksek seyrini sürdür­düğü bir ortamda borsaya yeni para girişi olma ihtimali olduk­ça düşük.