Borsa ve döviz üzerken altın-mevduat sevindirdi
Geçen yıl en fazla getiri sunan yatırım araçlarının başında TL mevduat ve altın geldi. Mevduat ve para piyasası fonlarında yıllık getiriler yüzde 60’a ulaşırken Cumhuriyet Altını yüzde 53 kazandırdı. Dolar geçen yıl 19.62, euro yüzde 12.49 yükselirken, borsa yüzde 31.59’luk performansı ile enflasyona yenildi. Endekse dahil 100 hisseden 29’u para kaybettirdi.
2024 yılı iyisiyle kötüsüyle geride kaldı. Piyasalar açısından da durum aynı. Bazı yatırımcılar geride bıraktığımız yılı getiri anlamında ‘iyi’ olarak hatırlarken bazıları içinse tekrar yaşamak istemeyecekleri bir yıl oldu. Jeopolitik riskler 2024 yılında devam etti. Rusya-Ukrayna, İsrail-Filistin savaşı sürdü.
İran ile İsrail arasında karşılıklı saldırılan yıla damga vuran gelişmelerdendi. Yılın son günlerinde Suriye’de rejim devrildi. ABD’de kasım ayında yapılan seçimlerde Trump ipi göğüsledi ve ikinci kez başkan seçildi. Ekonomik açıdan ABD’de Merkez Bankası (Fed) faiz indirimlerine başladı. Japonya Merkez Bankası’nın temmuz ayındaki faiz artırımı küresel piyasalara kriz günlerini hatırlattı. Borsalarda iki haneli günlük kayıplar yaşandı.
Borsa İstanbul enflasyonu yenemedi
Türkiye özelinde ise 2024 yılı enflasyonla mücadele programı kapsamında yaşananlar öne plana çıktı. Yüksek faiz ortamı devam etti, ekonomik aktivitede yavaşlama dikkat çekti. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri zirve yaparken fiyatlama davranışlarındaki bozukluk hane halkının en çok konuştuğu konuların başında geldi. Hem içeride hem de dışarıda yaşananlar yatırım araçlarının performansına da yansıdı.
Yıla iyi bir başlangıç yapan ve temmuz ayında 11 bin 252 puan ile tarihi zirvesine çıkan Borsa İstanbul, yılın geri kalanında satış ağırlıklı bir seyir izledi. Yıla 7 bin 470 puan seviyesinden başlayan BIST 100 Endeksi, yüzde 31.59 artarak 9 bin 830 puandan yılı tamamladı. Borsa endeks bazında yüzde 45-46 civarı olması beklenen yıllık enflasyonun altında bir performans gösterdi. BIST 100 Endeksi her ne kadar yüzde 32’ye yakın değer kazansa bile hisse bazlı durum pek öyle olmadı. BIST 100 Endeksi’ne dahil 100 hissenin yarısı endeksin altında bir performans gösterdi.
Endeksteki 29 hissenin fiyatı 2023 yılsonu değerlerinin altında bir kapanış yaptı. Yani endeks hisselerinin yüzde 30’u yatırımcısına 2024 yılında kayıp yaşattı. Eğer hesaplamaya mevduattan elde edilebilen aylık yüzde 4-5 civarı net getiri katıldığında, geçen yıl yüzü gülen hisse senedi yatırımcısı oldukça az. Hatta birçok hissenin fiyatının yıl içinde görmüş oldukları tarihi zirvelerinin yüzde 50 altında olduğu dikkat çekiyor.
Geçen yıl döviz yatırımcısı için de pek iyi geçmedi. Mart ayındaki yerel seçimler öncesinde sosyal medyada yayılan ‘kur artacak’ spekülasyonuna inanıp döviz alanlar, beklendiklerini bulamayınca satışa geçti. Yılın tamamına bakıldığında ise Merkez Bankası’nın döviz rezervini tarihi zirvelerine taşıdığı bir dönemde dolar kurunda yüzde 19.62, euro kurunda ise yüzde 12.49 artış yaşandı.
Mevduat ve altın yatırımcısı mutlu
Geçen yıl yüzü gülen yatırımcıların başından mevduat ve para piyasası fonlarına yatırım yapanlar geldi. Yüksek faiz ortamının devamıyla sabit getirili enstrümanlardan yıl boyunca kümülatif yüzde 60’a varan getiriler elde edildi.
Altın yatırımcıları için de 2024 yılı ‘iyi’ geçti. Dışarıda altının ons fiyatında yaşanan yüzde 27’lik artışın katkısıyla içeride gram altın yüzde 51.63, Cumhuriyet Altını ise yüzde 53.16 değer kazandı. 2024 yılı kripto yatırımcıları açısından oldukça hareketli bir yıl oldu. Uzun zamandır beklenen hareketlilik yaşansa bile Bitcoin’deki değer artışı piyasanın geneline yayılmadı. Kripto paraları desteklediğini açıklayan Trump’ın seçimleri kazanmasıyla tırmanışını hızlandıran Bitcoin geçen yılı yüzde 121’lik değer artışıyla tamamladı. En büyük alt coin olan Ethereum’daki değer artışı ise yüzde 46 oldu.
Arjantin Borsası rakiplerini solladı
Dünya borsalarının performansına bakıldığında enflasyonla mücadelede başarılı sonuçlar elde eden Arjantin’in borsası en fazla değer kazanan borsa oldu. Arjantin borsasında Merval Endeksi yerel para cinsinden geçen yıl yüzde 172 değer kazandı.
Venezuela Borsası yüzde 106’lık performansı ile ikinci sırada yer aldı. Pakistan Borsası yüzde 81 artarken ABD borsalarının yüzde 30’a varan kazançları dikkat çekti. “Muhteşem yedili” olarak adlandırılan teknoloji devleri Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia ve Tesla’nın hisse fiyatı geçen yıl rekor seviyelere ulaşırken, söz konusu şirketler 2024’te yatırımcılarına yüzde 12 ile yüzde 171 arasında getiri sağladı.
Merkez’in faiz kararları ve jeopolitik gelişmeler izlenecek
Yeni yılda yurtiçi piyasaların ana gündem maddelerinin başında Merkez Bankası’nın faiz adımları, kredi derecelendirme kuruluşlarının not kararları geliyor. Artan faiz ortamı, yavaşlayan talep ivmesi, artan maliyetler ve göreceli güçlü TL ve özellikle Avrupa ekonomisi olmak üzere global ekonomik aktivitedeki zayıflık dolayısıyla oluşan ortamın 2025 yılının ilk yarısının sonuna kadar devam etmesi bekleniyor.
Diğer taraftan Türkiye’nin çevresindeki jeopolitik gelişmeler fiyatlamalar üzerinde etkili olacak bir diğer kritik konu başlığı. Trump’ın bu ay içerisinde resmen göreve başlamasıyla Rusya-Ukrayna, Filistinİsrail ve Suriye cephesinde yaşanabilecek gelişmeler yakından izlenecek.
