Borsa Kralı

SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül sermaye piyasalarının gelişimini değerlendirirken birkaç rakam verdi.

• Menkul kıymet yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf 1 trilyon TL’yi aştı.
• 59 portföy yönetim şirketinin yönettiği portföy büyüklüğü 1.3 trilyon TL’ye ulaştı.
• Yenilenebilir enerji alanında odaklanan, piyasa değeri 7 milyar TL olan 30 kadar yatırım ve emeklilik fonu var. 
• Yatırım fonlarına yatırım yaparak kurumsal portföy yönetimi avantajlarından yararlanan yatırımcı sayısı 3.4 milyona çıktı.
• TEFAS işlem hacmi 445 milyar TL’ye, BEFAS işlem hacmi 4 milyar TL’ye çıktı. 
• Girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul yatırım fonları 55 milyar TL büyüklüğe ulaştı.

***

Sermaye piyasalarının gelişmesini gösteren bu rakamlar kuşkusuz anlamlı. Ancak özellikle bireysel yatırımcılar açısından yeterli değil. Bu eksikliği gidermek için SPK’nın bakışını anlatan Başkan İbrahim Ömer Gönül; “Karbon piyasasını geliştirmek, sürdürülebilirlik, finansal teknolojiler ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması çalışmalarının sektöre olumlu yansıyacağına inanıyoruz.” diyor.

Bu ayrıntılar içinde bireysel yatırımcılar açısından en önemli mesaj ‘Finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması’ olsa gerek. Bu cümlenin anlamı ‘Aman yatırım yaparken dikkat edin!’den başkası olamaz.

Aslında aynı mesajı Borsa İstanbul AŞ Genel Müdürü Korkmaz Ergun da veriyor. Ergun, Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısının 3,4 milyona ulaştığını belirterek “Sadece 2022 senesinde ilk defa hisse senedi alan yatırımcı sayısı 1 milyon kişiyi aştı. Bu yeni yatırımcıların, yaklaşık üçte biri 20’li yaşlarda, üçte biri 30’lu yaşlarda, kalan üçte biri ise diğer yaş gruplarındadır. Dolayısıyla sermaye piyasalarına yeni gelen genç yatırımcılarımızın finansal okuryazarlıklarını arttırmaları çok büyük önem arz ediyor” diyor.

***

Borsa İstanbul’da sadece 2022’de yatırım yapanların yüzde 66’sının 40 yaş altında olması, bunların yarısının 20’li yaşlarda olması mutlaka üzerinde ayrıca durulması gereken bir konu. Ancak finansal okuryazarlıklarının kalitesi tartışılan bu yatırımcıların tasarruflarını bu piyasada değerlendirmesi, bunların kaybedilmemesi çok daha önemli. Bu nedenle rakamların ‘geliştiğini’ gösterdiği bu piyasalarda ‘denetim’ giderek önem kazanıyor. Üstelik yorumlarına baktığımızda ‘pozisyon almış’ küçük yatırımcıların bazen borçla bu alanlara girdiklerini, kaybetmeyi sürekli birilerine yansıttıklarını, bilgi konusunda da ‘yeterli olduklarını’ savunduklarını görüyoruz.

İnternet imkanlarına rağmen ‘fısıltı gazetesi’nin yaygın iletişim aracı olduğu bu piyasaların en önemli harcı ‘güven’ olmalı. Bunun için bu alanın kurumlarının etkinliği, objektifliği çok önemli. Ayrıca yaşananlar sanayiciye, ihracatçıya finansman imkanı sağlayan ‘halka arz’ları olumsuz etkilememeli.

***

SPK’nın şu son borsa düşüş sürecinde verdiği 10 Ocak tarihli mesaj da bu açıdan kıymetli. Ne diyor SPK: “Sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanması, yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunmasını teminen, Borsa İstanbul’da gerçekleştirilen işlemler, Kurulumuz ve Borsa İstanbul tarafından anlık takip edilirken, piyasa bozucu eylemlere karşı gözetim ve denetim faaliyetleri Kurulumuz tarafından sürekli olarak yerine getirilmektedir. “

SPK, “İzliyorum, gereken cezayı veririm.” diyor. Olması gereken de bu…

***

Borsanın düşüşü konusunda yorumlar muhtelif. Doğruluk payları da yüksek olabilir. Ancak herkesin kazanacağı bir piyasa olamayacağına göre, bu tür piyasalarda her olacağı bilmek mümkün olamayacağına göre, bireysel yatırımcı açısından bilgi, deneyim ve tedbir önem taşıyor olmalı.

Bireysel yatırımcılar sıkıntılı. Umulur ki bu günler de geçer.

Ancak yine de işin ruhunu anımsatması bakımından, nasıl kaybettiğini anlatması bakımından, eylül başında yaşamını yitiren Rahmetli Nasrullah Ayan’ın, kapağında Dünya Gazetesi’nin o günkü manşetinin yer aldığı Borsa Kralı kitabı okunabilir.