Borsa ‘kot’undan çıkışı yabancı ortaklar istiyor

Halka açıklık oranı yüzde 5’in altına düşen 5 şirket Sermaye Piyasası Kurulu’nun tebliğinin ardından Borsa kotundan çıkmak istediklerini açıkladı. En son Eczacıbaşı Yapı’nın bu yönde bir açıklama yapması bir anda gözleri Borsa İstanbul’a çevirdi. Sermaye piyasaları uzmanları yeniden son dönemde yapılan halka arzları tartışmaya başlarken Borsa İstanbul yönetimi giriş kapısı olan piyasanın çıkış kapısı olması gerektiğinin de altını çiziyor.

Sermaye piyasalarında tartışmalar alevlenirken DÜNYA’nın konu ile ilgili sorularına cevap veren Borsa İstanbul Kotasyon, Endeks ve Veri Grubu Müdürü Sertaç Fuad Karaağaoğlu, borsa kotundan çıkan şirketleri tek tek dolaştıklarını belirterek, şirketlerin gerekçe olarak halka açıklık oranının düşüklüğünü ve yabancı ortağın borsadaki sermayeye ihtiyaç duymamasını gösterdiğini ifade etti.

"Borsadan kaçış yok"

Ecazıbaşı Yapı hariç borsa kotundan çıkmak isteyen diğer şirketlerin hepsinin halka kapalı kısmının yabancıya ait olduğuna değinen Karaağaoğlu, “Yabancı sermayedar buradaki regülasyonlara tabi olmaktan ziyade, kendi ülke borsasına kote olduğu için bir de düşük orandaki halka açıklık oranıyla Borsa İstanbul’da işlem görmenin bir avantajının olmadığını düşünüyor. Ayrıca küçük halka açıklık oranı ile az sayıdaki yatırımcının belirlediği fiyatın şirketin geneli için geçerli olmasından imtina ediyor. Zaten buradaki yüzde 5’in altındaki sermayeye ihtiyaçları bulunmuyor. Kendileri için çok büyük olmayan bir meblağ için buradaki regülasyona uymak zorunda kalıyorlar. Kamuyu aydınlatmak, bağımsız yönetim kurulu üyeliği gibi. Yani borsadan bir kaçış yok” diye konuştu.

Borsadaki 423 şirketin toplam piyasa değerinin 580 milyar TL, borsada işlem gören kısımlarının değerinin ise 171 milyar TL olduğunu anlatan Karaağaoğlu, “Bu şirketlerin Borsadaki toplam işlem hacmindeki payı binde 2. Bu sene borsadan çıkan şirket sayısı 4, başvuru yapan 3, KAP’a açıklayan ise 2 olmak üzere toplam 9 şirket ayrılmak istiyor” bilgisini de paylaştı.

Sertaç Fuad Karaağaoğlu, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kottan çıkma düzenlemelerinin uluslararası normlara uygun olduğunu ifade ederek, “Halka açılmak isteyen bir şirketin istediğinde çıkabileceğini bilmesi, yani çıkış yollarının rahatlaması şirket yöneticilerini psikolojik açıdan rahatlatan bir gelişme. Bu halka arzları da olumlu etkileyecektir” vurgusunu da yaptı.

28 şirket Gözaltı Pazarı’na alındı

Borsa İstanbul Kotasyon, Endeks ve Veri Grubu Müdürü Sertaç Fuad Karaağaoğlu, DÜNYA’ya Borsa İstanbul’un halka arz çalışmaları hakkında da bilgi verdi. Karaağaoğlu, son 2 yıldır halka arzları cazip kılacak, Borsa İstanbul’un yatırımcı nezdindeki görünümünü iyileştirecek adımlar attıklarından da söz ederek “Bizim amacımız ne olursa olsun 1000 şirkete ulaşmak değil, kaliteli halka arzlar yapmak” dedi.
Son 2 yıldır Borsa İstanbul olarak yaptıkları çalışmalardan söz eden ve bu anlamda istatistiki rakamlar veren Karaağaoğlu, şunları söyledi: “4 şirketin halka arz ya da borsada işlem görme başvurusunu finansal durumları sebebiyle reddedildi. 8 şirketin üst pazara geçiş talebi finansal ya da hukuki durumları veya faaliyetlerinin yetersizliği sebebiyle reddedildi. 14 şirket halka açık kısımların yeterli büyüklükte olmaması sebebiyle ulusal pazardan 2. ulusal pazara alındı. 28 şirket finansal durumları veya faaliyetleri yetersiz bulunduğundan ya da kamuyu aydınlatma yükümlülüklerini yerine getirmediklerinden gözaltı pazarına alındı. 8 şirket durumlarındaki yetersizlik ya da kamuyu aydınlatma yükümlülüklerini yerine getirmediklerinden işlem görmekten men edilerek borsa pazarından çıkarıldılar. 8 şirket durumlarındaki yetersizlik ya da kamuyu aydınlatma yükümlülüklerini yerine getirmediklerinden işlem görmekten men edilerek borsa pazarından çıkarıldılar. Böylelikle 2012 senesinin başından bu yana işlem gören şirket sayısında 60 adet artış olmasına karşın, Ulusal Pazar‘da işlem gören şirket sayısında 14 adet azalış gerçekleşti. Yani borsanın alt pazarları büyürken, üst pazarı küçüldü. Çünkü biz Ulusal Pazarı; Londra Borsası ve Nasdaq’daki gibi dev şirketlerin işlem gördüğü kaliteye, yani ana pazar kavramına getirmeye çalışıyoruz.  Bunun içinde uyarıda bulunduğumuz birkaç şirketimiz finansal durumlarını düzelttiğinde veya düzeltemez ise bir alt pazara aldığımızda istediğimiz pazara ulaşacağız.”

Halka arzlar sonbaharda canlanacak

Borsa İstanbul’da 2013 mayıs ayına kadar her yıl 20-27 arasında halka arz yapıldığını anlatan Karaağaoğlu, “FED ve yurtiçindeki olumsuz siyasi gelişmeler halka arzları etkiledi. Daha önce bize başvuruda bulunmuş büyük şirketler bu gelişmelere rağmen başvurularını geri çekmediler. TUSAŞ, Aselsan gibi büyük halka arzlar sırada... Sonbaharda halka arzların canlanmasını bekliyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde piyasaları etkileyecek bir gelişme beklenmiyor. Şu anda ise büyük halka arzlar değil küçük ve orta ölçekli halka arzlar tercih ediliyor” dedi. Karaağaoğlu, İSO-500’de bulunan büyük bir şirketin şu anda başvuru aşamasında olduğunu, bunun dışında bir de enerji şirketinin halka arz yolunda olduğunu belirtti. Karaağaoğlu ayrıca, geçtiğimiz yıl haziran ayı ile karşılaştırıldığında tahvil ihraçlarının adet bazında yüzde 52 arttığı bilgisini de verdi. 

Sertaç Fuad Karaağaoğlu, İSO-500 şirketlerindeki borçların öz sermayeye göre hızlı artış eğiliminin Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler için (finansal sektör hariç) geçerli olmadığını da dile getirdi. Karaağaoğlu, “Borsa şirketlerinde sermaye, İSO 500 şirketlerinden daha güçlü. İSO 500’de 2013 verilerine göre, 129 şirket zarar, 370 şirket kar etmiş. 409 borsa şirketinden 271’i kar, 130’u zarar etmiş. 409 şirketinden İSO 500 büyüklüğünde olan şirket sayısı ise 1/4. Kalanı ise nispeten daha küçük şirketler. Buna rağmen kar açıklamaları İSO 500’e çok yakın. Öte yandan Borsa İstanbul olarak 20 ayda birçoğu İSO şirketi olmak üzere 500 şirketi ziyaret ettik. Bu ziyaretlerde İSO şirketlerini borsadaki güçlü öz kaynak yapısına sahip olmaları için halka arza davet ediyoruz. Hatta bu şirketlerin halka arz sürecini 3 ayda bir takip ediyoruz. İSO’daki birçok şirketin mutlaka sermaye alması gerekiyor” diye konuştu.  

Mevzuata tabii olmayan ‘Özel Pazar’ kuruluyor

Sertaç Fuad Karaağaoğlu, halka açılmak istemeyen şirketler için SPK mevzuatına tabii olmayacakları ‘Özel Pazar’ adı ile bir yeni bir pazar kuracaklarını dile getirdi. Şirketler bu pazar sayesinde halka açılma prosedürlerinden ve yükümlülüklerinden muaf kalarak sermayeye erişim sağlayabilecekler. Karaağaoğlu, “Ekim sonunda 'Özel Pazar'ın faaliyete başlaması bekleniyor. Bir ay sonra ise üye kabulüne başlayarak şirketler ile yatırımcıları buluşturacağız. Yatırım yapmak için ortak arayan veya kaynağa ihtiyacı olan proje sahipleri burada melek yatırımcıları ile bir araya gelecekler. Ayrıca işlemler Türk Ticaret Kanunu prosedürü ile yapılacak. Yani SPK mevzuatına tabii olmayacaklar” dedi. Borsa İstanbul yetkilileri söz konusu pazar için melek yatırımcı ağları, yatırımcılar, şirket sahipleri, şirket ortakları, bağımsız denetçiler, hukukçular, girişim sermayesi, bankalar ve M& A pazarının tüm tarafları ve kamu otoritesi ile görüşüyor. Pazarda şirketlerin ilave sermaye bulmaları yanında, mevcut şirket yatırımından çıkmak isteyen ortakların hissesini satması için de fırsat oluşturulacak.