Borsa bu yıl hem yükseliş hem de düşüşle tarih yazıyor

Borsa İstanbul, temmuz ayında 11 bin 252 puan ile tarihinin en yüksek seviyesini görmüştü. Ancak o tarihten bu yana borsada satışlar hakim. Endeksin tarihi zirve hareke­tine tüm hisseler ayak uydura­madı.

Özellikle büyük banka­cılık ve holding hisseleri tari­hi yükselişe önderlik etmişti. Son haftalarda endeks aşağı­ya gelirken genele yayılan bir satış fırtınası görüldü. Yükse­lişe ayak uyduramayanlar en­deksle beraber daha da gerile­di. Durum böyle olunca hisse senedi yatırımcısı çok hırpa­landı.

Borsadaki bu sert düşüş genel ekonomik görünümden bağımsız gerçekleşiyor. Yani Türkiye ekonomisine yönelik algıda bir bozulma yok. Ulusla­rarası piyasalarda işlem gören ve Türkiye’nin risk seviyesini gösteren CDS oranlarında bir sıçrama yok, kurlarda bir talep baskısı hissedilmiyor. Dolayı­sıyla hisse senetlerinde yaşa­nan satış baskısı borsa özelin­de bir duruma işaret ediyor.

Dalgalanma devam edebilir

Yeni para girişinin olma­ması, düşük hacim ile sert fi­yat hareketlerine neden olu­yor. Kredili işlemlerin düşüş­te ‘zarar kes’ modunu devreye almasının düşüşte kartopu etkisine neden olduğu da söy­leniyor. Piyasalardaki genel kanı ise mevduat gibi sabit getirili enstrümanlardaki ay­lık yüzde 4-5 civarı risksiz getiri imkanı sürdüğü sürece borsaya ilginin yeniden canlanması zor. Dolayısıy­la faiz indirimlerinin yaklaş­tığı dönemler, hisse senetle­rini yeniden yatırımcıların radarına sokabilir.

Son açık­lanan eylül ayı enflasyon ra­kamlarının beklentilerin üze­rinde gelmesi faiz indirimi beklentilerini yeni yıla ötele­miş durumda. Enflasyon ra­kamlarından önce Merkez Bankası’nın kasım ayında fa­iz indirimlerine başlayabile­ceğine yönelik görüşler ağır­lıktaydı. Faiz indirimlerine kadar olan süreçte endeks­te dalgalanmaların sürmesi bekleniyor.

2024 yılında rekor sevi­yelerini görerek tarih yazan Borsa İstanbul, temmuz ayı­nın ortasından bu yana ya­şadığı düşüşlerle de tarihe adını yazdırıyor. Endeks 18 Temmuz-4 Ekim tarihleri arasında yüzde 21.35 düştü. Son 5 yılda yaşanan düşüş dalgalarına bakıldığında yüzde 21’in üzerinde 3 büyük düşüş yaşandı. Bunlardan ilki 23 Ocak-8 Şubat 2023 tarih­lerinde yüzde 24.83 ile ya­şandı. BIST 100 Endeksi, 17- 23 Aralık 2021 tarihlerinde yüzde 28.29, 6 Şubat-17 Mart 2020 tarihlerinde ise yüz­de 33.84 geriledi.

Ancak bor­sada son yaşanan düşüş sü­re bakımında diğer düşüşle­re göre daha uzun. Geçen yıl 3 Ekim-26 Aralık tarihleri arasında 84 gün süren düşüş­te endekste yüzde 15.88 geri­lemişti. 78 gün süren son dü­şüşte kayıp yüzde 21.35 se­viyesinde. Sayfada yer alan tabloda 2019 yılından bu ya­na yaşanan en büyük düşüş­leri görebilirsiniz. BIST 100 grafiğine daha uzun vadede baktığımızda 2004 yılından bu yana haftalık bazda 10 bü­yük düşüş yaşandı. Bunların en büyüğü yüzde 65 ile küre­sel ekonomik krizin patlak verdiği 2008 yılında yaşandı. Bunun dışında 4 kez yüzde 35 büyüklüğünde düşüş oldu.

Panik yapmayın! Bu ilk düşüş değil

Borsada yaşanan son düşüşler birçok yatırımcıyı derinden etkiledi. Özellikle borsa ile son tanışanların bakiyelerinde ciddi kayıplar oldu. Endeks her ne kadar bu yıl yükselse de hisse bazında çok büyük düşüşler oldu. Benzer kayıplar geçmişte çok defa yaşandı. Hepsinde kayıplar belli bir süre sonra telafi edildi. Dolayısıyla borsada yaşananlar buranın kısa vade düşünenler ve tasarruflarının tamamını hissede değerlendirenlerin için uygun bir yer olmadığını bir kez daha gösterdi.

Eğer düşüşlerde panik yapmayanlar, günlük ihtiyaçlarını karşılamak için borsadaki paralarına bağımlı olmayanlar, hisse alırken kredi kullanmayanlar belli bir süre sonra artıya geçecektir. Geçmiş aylarda bu sayfada paylaştığım bir tablo 5 yıllık sürede hiçbir dönemde borsa yatırımcısının anaparasında kayıp yaşamadığını ortaya koyuyordu.