Borç yiğidin kamçısıdır
Meşhur atasözüdür, borcu olan insanın çalışmak için daha çok çaba sarf edeceğine işaret eder. Ama bir yerden sonra diğer bir meşhur söz daha vardır ki o da her şeyin azı karar çoğu zarar der.
Biraz Türk Dili ve Edebiyatı dersi gibi başladım ama hemen toparlayarak finansal piyasalara dönüyorum. Şu an dünyadaki tüm ülkelerin gayri safi yerli hasılalarını toparlarsak 100 trilyon dolar civarı bir sayıya ulaşıyoruz.
Peki toplam borç ne kadar üç katından da fazla, tam 305 trilyon dolar. Asla geri ödenemeyecek olan para hala borç olarak sayılır mı, ya da bu kadar borç ve kredi ile dönmeye alışan finansal piyasalar nasıl normale dönebilir. Burada kredi muslukları kapanırsa, proje finansmanı ya da direk işletme sermayesi için krediye muhtaç reel sektör ne yapar.
Ezberlerin bozulacağı bir döneme yaklaşıyoruz
Dünyada son 30-40 yıl içinde önce altına dayalı para sisteminden vazgeçilmesi, sonra her finansal krizde MB bilançolarının büyütülmesi ve uzakdoğu’da da Çin’den gelen bitmek tükenmek bilmeyen emtia talebi ile oluşan düzen yavaş yavaş sonlanıyor mu? Yeni normal artık finansal kaldıracın bilançolarda azaltılması ile çok daha az potansiyel büyüme hatta dönem dönem kısmi küçülme mi içeriyor. Aynı sorular ve sorunlar burada da hem de çok farklı boyutlarda var muhakkak, ancak dünya genelinde de ezberlerin hızla bozulacağı bir döneme hızla yaklaşıyoruz.
2023 yılında, piyasalarda neler konuşacağız?
ABD tahvil piyasası bir süreden beri resesyon kaçınılmaz diyor, Çin ikinci tur pandemi sorununun ardından çok zayıf bir geri dönüş gerçekleştiriyor ve dünyanın kalanına bana pek umut bağlamayın diyor. OPEC ülkeleri ise Rusya ile anlaşıp enerji fiyatlarını azalan talebe ragmen yukarıda tutmayı deniyor, bu da maalesef yaklaşan kara bulutlar demek. Şirketlerin hisse başına kar tahminlerinin aşağı gelmesi, belki ciroların artış hızını sürdürmesi ama kar marjlarının eriyen talep ile bozulması ve global endekslerde hedeflerin aşağı yönde revize edilmesi, 2023 yılının geri kalanında ağırlıklı olarak konuşacağımız konular olacak.