Bolluk yılı mı yokluk yılı mı?
Gıda dünyanın bir numaralı seri katili, Nijerya gümrüğünde pirinç çuvalları yağmalandı, karmaşada 7 kişi öldü. Uluslararası Tahıl Konseyi küresel tahıl rekoltesini 28 ton artırarak 2,332 milyon ton olarak güncelledi. Küresel tahıl fiyatları arapsaçı.
ABD’de borsalarında kısmen düşse de Paris’te yükseldi. Türkiye şubat ayı kuraklık haritası koyu kahverengi, katran karası. Mart da benzer. Güney Doğu Anadolu, Akdeniz’de bazı iller yağmur alsa da gübre için beklenen nem yok. Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırırsa meyve çiçeklerinde hazin son.
Buğday nisan yağmurlarına endeksli. Bolluk yılı Allah’tan gelecek “rahmete” duacı, her an yokluk yılı olabilir. ABD’de bölgesinde sürdürülebilir tedarikçi olma özelliğini kaybetmek üzere. Teksas’taki kuraklık kaynaklı yangınlar yüzünden binlerce sığır yandı, otlaklar hasar gördü. Hükümet çiftçilere otlatma için koruma rezerv programı kapsamında yeni yerler gösterdi.
Arjantin mısırının “mısır bodur hastalığı” ile başı dertte. Güney Amerika’daki kuraklık, Meksika’nın ABD’den daha fazla mısır ithal etmesinin önünü açıyor. Meksika’nın yüzde 60’ı olağanüstü kuraklık yaşıyor, kentlerde su kesintisi başladı. Arjantin hala kuraklık endişesi altında, Japonya, Kore, Tayvan’da ABD’den tarım ürünü alma derdinde. AB Rus tarım ürünlerine kısıtlama getirdi.
Büyükbaş hayvancılık üzerindeki kuraklık ve emisyon baskısı nedeniyle Kanada sürdürülebilir, uygun fiyatlı kültür eti projesi “sığır eti pirincini” geliştirdi. IKAR Rus tahıl rekoltesini 93 milyon tonu buğday olmak üzere toplam 147 milyon ton olarak güncelledi. İhracat 50 milyon tona düşebilir. Buğdaylar işleniyor un olarak satılıyor. Ukrayna Tahıl Birliği buğday rekoltesini yüzde 18 düşüşle 43,7 milyon ton olarak güncelledi.
Stretegie Grains, AB buğday tahmini geçen yıla göre yüzde 3,3 düşüşle 121,6 milyon ton. Yağmurlar nedeniyle Fransa ve Almanya’da bahar ekimleri gecikiyor. Hindistan ve Avustralya’daki buğday mahsulleri nem stresiyle karşı karşıya.
Endonezya ve Malezya’da palmiye yağı üretiminin düşmesi öngörülüyor. Asya pirinci El Nino’dan olumsuz etkilenecek. Çin Brezilya mısırına yönelirken, Avustralya’dan alacağı 1 milyon ton buğdayı iptal etti. Diğer taraftan 2025 ekipman yenileme yoluyla yüzde 5’lik bir büyüme açıkladı. Hedef Çin ihracatında deflasyonist baskılara neden oluyor.
OPEC’in yılın ikinci yarısında üretim kesintisi ihtimaline karşın, Uluslararası Enerji Ajansı IEA’ya göre küresel petrol arz açığı olacak. ABD, Brezilya, Guyana arzı artırsa da Süveyş kanalı ve diğer kanallardaki kuraklık nedeniyle daha uzun rotalar kullanan gemilerin yakıt ihtiyacı artacak. İklim şoklarıyla sarsılan kakaoda, fiyatlar artıyor. Batı Afrika’daki olumsuz hava koşulları, hastalıklar nedeniyle New York borsasında 1979 fiyatlarına ulaşıldı, 4 bin doları gördü.
Fildişi ekim ayında yüzde 34 daha az 870 bin ton kakao ihraç etti, orta mahsul satışlarını durdurdu. ABD limanlarında kakao stoğu 4.139,765 ton ile son yılların en yükseği. Gana’da üretim azalıyor, Ağustosta bazı çiftlikler ürün veremeyebilir. 44 bin ton kakao ihracatı ertelendi. Gübre azlığı, kara bakla hastalığı, verimi azaltıyor. Fiyat baskısına rağmen talep artıyor. Kakao gelirleri düşünce Fildişi ve Gana kauçuk, yer fıstığı, tatlı patates gibi katma değerli ürünler üretmeye başladı.
Starbucks kuraklığa duyarlı yeni bir Arabica tohumu geliştirerek kahvenin geleceğini garantiye aldı. Kahve devi tüm dünyada 400 bin çiftçiden alım yaparken, yıllık yaklaşık 3 milyon iklime dirençli tohum dağıtıyor, alternatifi mantarlı kahve. İklim değişikliği, deprem; kurumların sosyal sorumluluk faaliyetlerini bu alanlara yönlendirmelerini sağladı.
Deprem sonrası gerek Türkiye gerekse yurt dışı kaynaklı fonlardan faydalanan irili ufaklı yüzlerce STK/ özel şirket deprem bölgesini kendilerine “sosyal deney alanı” yaptı. “Sağ elin verdiğini sol el bilmeyecek” diyen bir dinimiz olmasına rağmen verenler/verilenler marketinge amade, selfi yıldızı. Yerel üreticilere göre; “tek günlük etkinliklerle yara sarmaya gidenler yaraları kanatıp, merhem olamadan dönüyor.”
Ezcümle; kusursuz yaşam idealinin peşine düştüğümüz vakitlerden beri kusurlu olma hakkımızı kaybettik. Hollywood Showları, iyilik fotoğrafları kusursuz mükemmellikte. Mükemmelliğe ayarlanmış beğeni butonlarımız ikiyüzlü. İlkel bir kaosdan evrimleşen yaşam şimdilerde kusurlu insanlık hallerinin ellerinde kırık dökük.