Blok zinciri mülteciye destek

Dünyanın en ünlü teknik üniversitesi Massachusetts Institute of Technology (MIT) tarafından aylık yayınlanan, akademik temelli ama gündelik dilli Teknoloji Dergisi’nin son Mayıs/Haziran sayısı bütünüyle blok zinciri konusuna ayrıldı.

Konuya dair olumlu veya kuşkulu beklentiler, derginin kapağındaki grafik tasarımda şöyle görünüyor: Sağ üstteki büyük mavi karede “umut” yazılı. Sol alttaki kırmızı karede “aşırı umut/gaza gelmek” yazılı. İki kare birbirine yaklaşıp azıcık çakışınca, oluşan yeni karede ise “gelecek, burada” yazılı. Blok zincirine dair iki zıt uçta birikmiş beklentiye karşın, ortada bir miktar umut var. Konuya dergide ayrılan 90 sayfada, bu noktaya nereden nasıl geldik, neredeyiz, nereye gidiyoruz işlenmiş.

Ürdün’de bir BM Projesi

Derginin 42 – 50. sayfalarındaki “Hayat, bir zincirin halkasına bağlı” başlıklı makalede blok zincirinin, Suriyeli mültecilere yapılan yardımda nasıl kullanıldığı anlatılıyor. BM adına gıda yardımlarını organize eden, dünyanın en büyük örgütlerinden biri olan Dünya Gıda Programı (WFP) da blok zincirinin, gıdanın A’dan B’ye gidişini garantiye almak amacıyla bir proje yürütmekle meşgul. “Blok İnşaatı” (Building Blocks) adlı proje Ürdün’de 75 bin kişilik bir mülteci kampında uygulanmakta. WFP, Mayıs 2017’den bu yana, Ürdün’e sığınmış 10 bin 500 Suriyeliye 1.4 milyon dolar değerinde gıda yardım fişini kayıpsız ulaştırmış. WFP’nin projesinde mültecilere verilen gıda fişlerinin tahsili sırasında paraya el sürülmüyor. Mültecilerin biyometrik taramaları yapılmış olduğundan, süpermarkette mültecinin göz taramasının, veri tabanıyla karşılaştırılması yeterli.

WFP, şimdilik başarılı giden projeyi, Ürdün’deki 500 bin Suriyeli mülteciyi kapsayacak şekilde genişletecek.

Yardımlar yolda kayboluyor

Sadece 2016 yılında 65 milyon kişinin yerini yurdunu terk ederek mülteci olduğu, ve bu soruna yardım amacıyla dünya çapında toplanan 196 milyar doların en az yüzde 30’unun hedef adrese ulaşmadan “ortadan kaybolduğunu” bizzat BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon söylemişti.
Suriye’deki sonu gelmez savaşta arada kalan sivil halk (ve hele çocuklar için) yapılacak yardım miktarını UNİ- CEF, 2018’de 3.5 milyar dolar olarak tahmin ediyor. Bu kadar muazzam bir faturanın bir kısmını olsun dünya vatandaşlarının ödemesini teşvik amacıyla Fransa’da bir bağış denemesi yapıldı. Devede kulak miktarda pek az bağış toplanabildi, ama esas önemlisi, miktardan ziyade, bağışın toplanma biçimi oldu: Kripto para Ethereum ile...

e-Sporculardan yardım desteği

Fikir, UNİCEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) ile Fransız reklam ajansı BETC ortaklığında gayet yenilikçi bir şekilde uygulandı. Bilgisayarlarının teknik altyapısı e-spor (video oyunu) işlerine uygun, bilgisayarları –adeta- 24 saat aralıksız çalışan League of Legends oyun grubu (Game Chaingers) proje süresinde 84 Ethereum (26 bin 378 Euro) topladılar. Evet, Suriye’nin ihtiyaçlarına göre devede kulak gerçekten, ama ilk kez bir kripto para, böyle bir sosyal sorumluluk projesinde rol almış oldu. Belki uluslararası çapta bir düzenlemeyle, dünya çapındaki e-sporcular da benzer bir projeye katılabilir, hasılat çok daha büyük rakamlara ulaşabilir. (Bu arada, Fransız e-spor grubunun isminde “hata” yok. İsimleri, İngilizce kelime oyunuyla “Oyun kuralını değiştiren” anlamını çağrıştırıyor). Kimliksize kimlik verilecek
Öte yandan BM; Microsoft v Accenture’la ortak bir girişimle en az 1.1 milyar kişiye blok zinciri destekli, küresel boyutta dijital kimlik sağlanması için çalışıyor. Ancak MIT Dergisi, 41’inci sayfasını konunun karanlık boyutuna da işaret eden “yaratıcı sahtekarlık” konusuna ayırmış. Nobelli, tarihî ve önemli ekonomist Milton Friedman, taa 1999’da, blok zinciri tarzında bir finansal düzenlemenin mümkün olduğunu öngörmüştü: “İnternet, hükümetin/ devletin rolünü azaltan temel bir rol oynayacak. Şimdilik eksik olan, ama giderilebilecek olan şey ise güvenilir e-paradır. Ancak, bu sistemden kötü niyetliler de yararlanabilir.” https://www.youtube.com/ watch?v=6MnQJFEVY7s