Blockchain kimi bloklayacak?
Bir çoğumuz yaşamışızdır. İkinci el bir araba almak için arayışa girersiniz, belki doğrudan sahibinden belki de bir aracı vasıtasıyla istediğiniz gibi bir araç bulursunuz. Gider aracı görürsünüz, sonra alır tanıdığınız bir tamirciye götürürsünüz. Bir sorun yoksa araçta, satıcı ile birlikte notere gidersiniz. Bir miktar beklemenin ardından bir takım standart belgelere, satıcı ve sizin kimlik bilgileriniz işlenir, aldım sattım yazan bu belgelerin çıktılarına imza atarsınız. Ama bitmedi. Sonra meşhur vezneye gider ve bir miktar para da yapılan bu işleme ödersiniz. Daha sonra evinize aracın sahibi olduğunuzu gösteren resmi evrak yani araç ruhsatı gönderilir.
Çok değil, 3 veya 5 yıl önce bu süreç biraz daha uzun ve yorucuydu. Aracı satacak arkadaş, vergi dairesinden vergi borcu olmadığına dair temiz kağıdı almak zorundaydı, siz araç alımını yaptıktan sonra emniyete gidip ruhsatı çıkarmak için uğraşırdınız. Benim gibi bu tür işlerden sıkılan birisi ise emniyetin civarında yer tutmuş iş bitiriciler ile anlaşır, biraz para da onlara vererek ruhsat işlemlerini onlara yaptırırdı. Geçen birkaç yıl bu işlemleri ortadan kaldırdı ancak halen yukarıda da bahsettiğim gibi birçok aracının varlığı söz konusu. Aracıları en aza indirebilmek için sahibinden satılan bir araç bulsak, kontrollerini kendimiz yapsak bile nihayetinde yine de notere gitmek zorundayız. Bundan yaklaşık 15 yüzyıl öncesinden bu yana isimleri değişse bile noterlik kurumu bir şekilde var olmuştur. Bu sayede iki tarafın arasındaki işlem, alacak-borç ilişkisi taraflar ileride aksini iddia edemesinler diye muteber bir kişinin şahitliğinde gerçekleşmiştir.
Eğer yukarıda sözünü ettiğim araç satışından tüm toplumun haberi olsaydı, deyim yerindeyse herkes bu işleme veya anlaşmaya şahitlik etseydi, tespit için notere gitmemize gerek kalmayacaktı. Hatta noteri bir kenara bırakalım, ruhsata da gerek kalmayacaktı. Düşünsenize, polis sizi bir nedenden durdurduğunda ruhsat istemek yerine o sırada oradan geçen bir kişiyi durduracak ve ona soracak: “Bu arabanın sahibi kim?” diye. Belgeye gerek var mı?
Bugüne kadar “paylaşım ekonomisi” adı altında, bilgi işlem ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler aracıları ortadan kaldırmak yerine yeni aracılık yapıları oluşturdular. Bu yeni aracılık yapıları temelde işlerimizi çok kolaylaştıran, istediğimiz hizmet ve ürüne çok daha kolay ulaşmamızı sağlayan yapılar olduğu için birçoğu kısa zamanda yaygınlaşıp, konvansiyonel aracıların yerini aldılar. Ama baktığımız zaman aslında süreci yeniden tanımlamak yerine, aracı yapısını yeniden tanımlamıştı bu gelişmeler. Şimdi ise blockchain ile süreç yeniden tanımlanabilecek ve aracılara gerek kalmayacak. Sadece noter değil finansal hizmetlerden başlamak üzere, hayatın birçok alanındaki aracılar gereksiz hale gelecek. Blockchain yeni bir dönemin ilk habercisi olarak karşımızda. Biz kripto paranın değerlerini her gün takip ederken arka planı göz ardı ediyoruz ama asıl konu sadece ödeme araçlarında değil, tüm ilişkilerde değişim meydana getirecek olan bu yeni teknolojide yatıyor.