Blockchain ile dijital demokrasi: Seçim güvenliği ve katılım

Demokrasi, seçimlerle anlam kazanır. Se­çimler, toplumların özgür iradeleriyle yö­neticilerini belirledikleri ve geleceklerini şe­killendirdikleri en kritik süreçlerden biridir.

Özellikle oy kullanımı sonrasında yaşanan tar­tışmalar ile seçim güvenliği ve şeffaflığına da­ir endişeler, genellikle seçim kazanan kadar se­çim gündeminin en hassas ve tartışmalı konula­rı arasında yer alır. Düşük katılım oranı, sürecin manipüle edilme ihtimali, seçime gölge düşü­rürken demokrasinin temellerini sarsabilir. Pe­ki, tartışmaları ve soru işaretlerini tamamen ortadan kaldıran, güvenilir ve şeffaf bir seçim süreci yürütmek mümkün mü?

Dünyada örnek­lerini görmeye başladığımız dijital oy kullan­ma, blockchain teknolojisinin seçim süreçleri­ne adapte edilmesi ve kullanımı giderek gitgide yaygınlaşıyor. Bu yazımda Blockchain’in seçim güvenliğini nasıl artırdığı, katılım oranlarını na­sıl yükselttiği ve bu teknolojinin hem fırsatları hem de karşılaşılan zorlukları hakkında somut örneklerle açıklamalar bulacaksınız.

Seçim güvenliğini sağlamak

Geleneksel seçimlerde oyların taşınması, sak­lanması ve sayılması gibi süreçler dışarıdan mü­dahaleye açık olduğu için çeşitli güvenlik açık­larına sebebiyet verebiliyor. Blockchain tek­nolojisi bu olası müdahaleleri en aza indirger. Blockchain teknolojisinden faydalanarak yürü­tülecek oy verme işleminde her oy şifrelenmiş bir şekilde blockchain ağına eklenir ve bu kayıt­lar hiçbir şekilde değiştirilemez. Bu durum oyla­rın değiştirilmesini ve seçim sonucunun mani­püle edilmesini neredeyse imkânsız hale getirir.

Daha somut bir örnekle açıklamak gerekirse ABD’nin Batı Virginia eyaletinde 2018 yılında uygulanan bir pilot projede, yurtdışında görev yapan askerlerin oy kullanımı blockchain taban­lı bir sistemle sağlandı. Bu sistem, kullanıcıların mobil cihazları üzerinden oylarını güvenli bir şekilde iletmelerine olanak tanıdı. Oylar, block­chain ağına kaydedildi ve şeffaf bir şekilde doğ­rulandı. Bu pilot uygulama, blockchain’in seçim güvenliği açısından sağladığı avantajları net bir şekilde ortaya koydu.

Katılımı artırmak

Seçim katılımı demokrasinin gücünü belirle­yen en önemli faktörlerden biridir. Ancak fiziksel engeller, coğrafi uzaklık ve zaman sınırlamaları gibi faktörler katılım oranlarını düşürür. Blockc­hain tabanlı dijital oylama sistemleri bu engelleri aşmanın güçlü bir yoludur. Örneğin, Hindistan’da ve Çin'de yüksek seçmen sayısı ve geniş coğrafya, oy kullanımı, sayımı ve oy pusulalarının belirli merkezlerde toplanması gibi aşamalar seçim sü­reçlerini büyük ölçüde zorlaştırmaktadır.

2020 yılında Hindistan'da blockchain tabanlı bir oyla­ma sistemi test edilerek seçmenlerin bulunduk­ları yerden oy kullanmaları sağlandı. Bu pilot pro­je, katılım oranlarını artırma potansiyelini gös­termesi açısından oldukça dikkat çekiciveriler sağladı. Yine özellikle yurtdışında yaşayan ülke seçmeni ve sandığa gidemeyen seçmenin katılım sağlaması için de blockchain tabanlı oy verme iş­lemi bu noktada önem arzediyor.

Blockchain’in seçimlerdeki kullanımıyla ilgi­li en sık gündeme gelen soru seçmen gizliliği ile şeffaflık arasındaki dengenin nasıl sağlanacağı. Blockchain, her oy kaydını şifreleyerek sakladığı için seçmen anonimliği korunur. Aynı zamanda, bu kayıtlar herkesin doğrulayabileceği şekilde açık bir ağda saklanır, bu da şeffaflık sağlar. Yani, sistem hem bireysel gizliliği hem de toplumsal güveni aynı anda destekler.

Zorluklar ve geliştirme alanları

Elbette, blockchain tabanlı seçim sistem­lerinin uygulanmasında bazı zorluklar da var. Teknolojik altyapı eksikliği, dijital okuryazar­lık seviyesindeki farklılıklar ve siber güvenlik tehditleri, bu teknolojinin geniş çapta benim­senmesini zorlaştırabilir. Ancak bu sorunların çözümü için iki önemli adım atılabilir:

1.Erişim ve Eğitim: Seçmenlerin bu siste­mi nasıl kullanacakları konusunda kapsamlı bir eğitim verilmesi dijital katılımın önünü açabilir. Özellikle kırsal kesimdeki seçmen erişim sağla­mak çok önemlidir.

2. Siber Güvenlik Önlemleri: Blockchain’in kendisi güvenli bir yapı sunsa da kullanılan ara­yüzlerin ve cihazların siber saldırılara karşı da­yanıklı olması gerekir. Bu nedenle sürekli gün­cellenen güvenlik protokolleri uygulanmalıdır.

Blockchain, seçim güvenliğini artırma ve va­tandaşın seçime katılımını teşvik etme potan­siyeliyle dijital demokrasinin temelini oluştu­rabilir. Ancak bu teknolojinin tam anlamıyla uygulanabilmesi için altyapı yatırımları, yasal düzenlemeler ve toplumsal farkındalığı artırıcı çalışmalara ihtiyaç vardır. Tüm bu şartlar sağ­landığında blockchain tabanlı seçim sistemle­riyle daha şeffaf, adil ve kapsayıcı bir demokrasi inşa etmek mümkün olacaktır.