Bizimle anılan Brezilya zorda

Brezilya’nın, on yıl önce Lula’nın cumhurbaşkanlığı döneminde başlayan “parlak” dönemi sona ererken, ülkenin 2014 Dünya Kupası, 2016 Olimpiyat organizasyonları “zora”  girmişgörünüyor. Halkın büyük kamu yatırımlarına direnç göstereceği belirtiliyor. Reuters, kasımın ilk haftasında Rio’da yapılması planlanan FİFA zirvesinin tek taraflı iptal edildiğini duyuruyor.

Son yıllarda “Gelişmekte Olan Ülkeler” katagorisinde birlikte anıldığımız Brazilya’da yaşanan “parlak” dönemin ardından, bir kısmı zengin Belçika, büyük bölümü yoksul Hindistan anlamına gelen  BELİNDİA diye tanımlandığı bir döneme girdiğini görüyoruz.

Önce, Brezilya’da hızlı büyüme döneminde ülkede en düşük gelirli yüzde 10’luk gelir grubunun geliri iki kat artarken, fakirliğin üçte ikisi yok edildi. Ülkenin yoksul kuzeybatı bölgesi rehabilite olurken, 200 milyonluk ülke nüfusunun 100 milyonluk bölümü kendisini “orta sınıf” görmeye başladı. GİNİ katsayısına göre ülke nüfusundaki eşitsizlik 50 yılın en eşit noktasına geldi. 2007 yılında açık denizde petrol bulan Brezilya, 2003-2012 döneminde 2009 kriz yılı dışında pozitif büyüme yaşarken ortalama yüzde 8’in altında bir enflasyon içinde ulusal gelirinin yüzde 40’ını kamu yatırımlarında kullanır konuma ulaştı. 2007 yılında “Büyümeyi hızlandırıcı program” hayata geçirildi. Orta sınıfın hızlı artışı ile birlikte ülkede “orta gelir tuzağı” yaşanmaya başladı. 2012 yılında büyüme düşarken yatırımlarda yüzde 18’lere geriledi. Emtia alanında ajantajlı bir ülke olan Brezilya için olumsuzluk yaratan bir faktör de düşen emtia fiyatları oldu.

Yeni Başkan Dilma Rouseff döneminde ülke ekonomisinde “güçlü real” politikası uygulanırken, fiyat artışları gündeme geldi, pahalılık yüzde 50 arttı. Bu The Economist’in 48 ülkede satın alma gücüne göre yaptığı Big Max endeksinde üç gelişmiş ülkenin ardından Brazilya’nın 4. sırada yer aldığını ortaya koydu. Brezilya’nın bir konteyner ihraç malı yükleme maliyeti 2275 dolar ile OECD ortalamasıdan yüzde 45 daha pahalı hal almış durumda. 2003 yılı işçilik ücret endeksi 100 kabul edildiğinde, 2013 yılında 2.3 kat artarak endeks 230’a yükselmiş durumda.

Peki, Brezilya’da “çıkış” için uzmanlar ne öneriyor?

Brezilya’nın çıkış yolu bulmasında tarımsal sanayi, inovatif ürün ihracatının, emtia fiyatlarında artışın ve faktör verimliliğinin artmasının önemli rol oynayabileceği belirtiliyor. Vergi sisteminin basitleştirilmesi ve iş yasalarının çağdaşlaştırılması da öneriliyor. Nüfusun yüzde 50’sinin temel eğitim sonrası eğitimi terk etmesinin de olumsuzluk yarattığını, eğitim alanında da bazı yeniliklere ihtiyaç olduğu, bunun da çıkışa yardımcı olacağı  söyleniyor...