Bizi bekleyen tehlike
Türkiye’de yayın yapan 39 ulusal haber kanalının, yüzlerce youtube habercisinin ve binlerce haber sitesinin 24 saat boyunca duyurduğu haberi, 24 saat sonra gazetede aynı şekilde okumayı kim ister ki?
Bu durumu dikkate almayan gazete yöneticileri, gazete satışlarının neden hızla çakıldığını izah edemezler. Bırakın gazete okurunun o haberi okuyup okumadıklarını, 24 saatlik habere aynı şekilde gazetede yer vermek, en hafif deyimle “okura saygısızlık” olarak adlandırılır…
Yeni medya düzenini dikkate alan Avrupa’daki birçok gazete patronu, yeni arayışlara girdi. Düz haber yerine analiz yazılarına ve araştırma haberciliğine yöneldi. Bir de “yapay zekâ gazeteciliği” tartışılıyor…Alman medya devi “yapay zekâ gazetecilerin yerine geçebilir” uyarısında bulundu.
Bild ve Welt gibi büyük Alman gazetelerini de bünyesinde bulunduran Axel Springer'in CEO'su Mathias Döpfner, “yapay zekânın yakında tamamen gazetecilerin yerine geçebileceği”ni ileri sürdü. AFP'nin haberine göre, Döpfner’in çalışanlarına gönderdiği kurum içi mektupta, “Yapay zekâ, bağımsız gazeteciliği hiç olmadığı kadar iyi hâle getirme ya da tamamen yerine geçme potansiyeline sahip.
Araştırmacı gazetecilik ve yorum katılan öykü niteliğindeki haberlerin medyada giderek önem kazanacak” ifadesini kullandı. Yapay zekâ teknolojisinden faydalanan bilgisayarların yakında “bilgi birikimi” konusunda gazetecilerden daha iyi duruma geleceği öngörüsünde bulunan Döpfner, medya organlarının hayatta kalmak istiyorlarsa, özel haber ya da orijinal yorum gibi içerikler üretmeye odaklanmak zorunda olduklarını vurguladı.
Haber robotları
New York merkezli medya derecelendirme şirketi Newsguard, bir araştırmasında, haber robotu “Newsbot” tarafından üretilen yapay zekâ içerikleriyle dolu sayfaların tipik özelliklerini sıraladı.
Yüksek miktarda yayın yapmaları, sayfanın veya makalelerin ardında kimin olduğunun belirsiz olması ve sıklıkla reklamdan yoksun olmaları bu yayınların en belirgin özellikleri olarak belirtiliyor. Newsguard'a göre, bu tür sayfaların çoğunluğunun öncelikli amacı, kullanıcılara yem atarak onları kendisine çekmek ve reklam gelirlerini artırmaktan ibaret.
Oxford Enstitüsü'nden iletişim bilimci Felix M. Simon, “Haber robotları yalnızca istatistiksel olasılıklar üzerinden kelime ve cümle zincirleri üretebiliyorlar” sözleriyle açıklıyor. Programlar, belirli bir bağlamda, kelimelerin hangi sıklıkla kullanıldığını hesaplıyor ancak bunun neden öyle olduğu yargısına varamıyorlar. Dolayısıyla, yanlış bilgiler vermeleri ihtimal dahilinde” olduğuna dikkat çekiyor.
Medya okuryazarlığının önemi
OpenAI tarafından sunulan bir araç, yapay zekâ ile üretilen metinlerin yalnızca yüzde 27’sini tespit edebildi. Araç aynı zamanda, bir insan tarafından yazılan metinlerin yüzde 9’unun ise arkasında yapay zekâ olduğunu ileri sürdü. Medya okuryazarlığının artırılması gerektiği konusunda uzmanlar hemfikir. Çünkü, yapay zekâ ile hazırlanmış haber, video ve fotoğrafları tespit eden bir detektör henüz icat edilmedi. “Yapay zekâ”nın inanılmaz bir hızda hayatımıza girdiği dijital çağda gazeteci olarak ya çok iyi olacağız ya da yok olacağız…