Bizde yeni gündeme gelen şirket hisse geri alımları
Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) raporunda yer alan bilgiye göre ucuz para her zaman büyük yatırımlara yönelmiyor. Son yıllarda buna bağlı olarak ABD’de şirketlerin hisse geri alımlarında önemli artışlar yaşanıyor. Analistler, 2009 kriz döneminden 2014 yılı sonuna kadar Amerikalı firmaların 2 trilyon dolarlık hisse geri alımı yaptıklarını, bunun hızla sürdüğünü, bu yıl da 1 trilyon doları aşan bir hisse geri alımı olacağı tahminini yapıyorlar. Araştırma şirketi Brinyi Associates’in bu yıl için hisse geri alım tahmini 1.2 trilyon dolar.
Dış Haberler servisimizin haberine göre, son bir ay içerisinde nisan ayında ABD’de en büyük hisse geri alımı gerçekleşti ve bir yıl öncesine göre yüzde 121 artış oldu. Haberde bir çeyrekte geri alımlar ve temettülerle hissedarlara en büyük geri dönüşün 2007 yılının ikinci çeyreğinde 233.2 milyar dolar iken, bu yılın ilk çeyreğinde bunun aşılarak 241.2 milyar dolara ulaştığı bilgisine yer veriliyor.
Haberde ayrıca, 2015 yılı Mart ayı itibariyle en büyük hisse geri alımı gerçekleştiren şirketler arasında Apple, TIME Warner, Halliburton, Pfizer, Abott ve Northrop gibi dev şirketlerinde yer aldığı bilgisi de veriliyor. ABD’de olduğu gibi Avrupa’da da ucuz borçlanma imkânı elde eden şirketlerinde hisselerini geri almaya başladıklarının altı çiziliyor. Ancak bunun ABD’nin üçte biri seviyesinde olduğu belirtiliyor.
Şirketlerin hisselerini geri alma nedenleri sıralanırken bunların, yatırım ve alternatiflerde daralma, hisse fiyatlarını gerçek değerinden düşük görerek öz sermaye yükseltmek, rakiplerin şirketlerinde kontrol sağlayacak hisse büyüklüğünü ele geçirmesini önlemek gibi nedenlere bağlı olduğunu bilgileri sıralanıyor.
Türk Ticaret Kanunu’ndaki son değişiklikle daha önce yasak olan şirketlerin kendi hisselerini geri alımı serbest bırakıldı. Şirketler kendi hisselerinin yüzde 10’u kadarını artık geri alabiliyorlar. Bu konuda SPK hazırladığı yönetmelikle bunu disiplin altına alan koşullara bağladı. Şirket hisse geri alış satış koşullarını SPK’ya bildiriyor ve iki yıl içinde geri satacağı taahüdünde bulunuyor. Bu bildirimden sonra SPK düzeltme isterse onu yaparak işlemi başlatıyorlar. Hisselerini yükseltmek için bu işlemi yapan şirketlerin kağıt üzerinde spekülatif, manipülatif işlerlerle bunu yapmaması için SPK önlemler öneriyor. ABD ve Avrupada hisse fiyatı yükseltmek için izin verilen bazı spekülatif konulara bizde izin verilmiyor.
2011 yılından bu yana ülkemizde de hisse geri alımını zaman zaman kullanan ya da bunu düzenli bir program altında uygulayan şirketler var. Hisse geri alımı yapan ya da program açıklayan şirketlerden bazıları Akfen, BİM, Emlak Konut, Reysaş, Lokman Hekim ve Trabzonspor. Borsa uzmanları önümüzdeki dönemde hisse geri alım işlemlerinin yurdumuzda da artacağını düşündüklerini açıklıyorlar.