Biz kurumsal bir şirketiz

Bundan on beş sene evvel bir iş insa­nı ağabeyim otuz senelik şirketi için, biraz duygusal ancak gururlu bir tavırla “o benim üçüncü çocuğum gibi” ifadesini kullanmıştı.

Takip eden yıllarda her ölçekten şirket ve patronları ile yakın çalışmalar yürü­tünce, onu daha iyi anladım. İster sıfırdan kurulmuş olsun ister önceki kuşaklardan devredilmiş olsun, bir işletmenin, onu ku­ran ya da yöneten kuşaklar açısından öne­mi büyük oluyor.

Bu sevgi ve bağlılık şüphesiz işin başarı­sı için en öncelikli koşul. Öte yandan, ba­zen bu sevgi ve bağlılık, başarının önünde­ki en büyük engel de olabiliyor.

Şirkete ve işe gerçekçi olarak bakabilmek lazım

Pek çok iş insanı, belirli bir süre sonun­da kendi sektöründe belirli bir noktaya gelebilmişse, şirketini başarılı görme eği­limindedir.

Bu elbette anlaşılabilir bir durum. Geç­mişin başarıları, takdir edilmeli. Ancak burada sorun, şirketin mevcut durumu ve geçmişten gelen başarısının, gelecekteki başarısını garantilemiyor olması. Bu nok­tada bence yapılan en büyük hata bizi bu­raya getiren yönetim prensiplerinin, bizi aynı başarılar ile geleceğe de taşıyacağına inanmak.

Bu yirmi veya on sene önce mümkündü. Bugün, yıkıcı teknolojiler, jeopolitik kar­maşa ve sürdürülebilirlik felsefeleri ışı­ğında değişen iş dünyasında eski koşullar geçerli değil.

Sürekli yeni şeyler söylemek ve yapmak gerekiyor. Ama işin en başta kendimizi ve bulunduğumuz noktayı gerçekçi şekilde değerlendirmek ile başlayacağını düşü­nüyorum. Başarımızı ve altında yatan un­surları iyi sorgulamak gerektiğine inanı­yorum.

Bu fırtınalı okyanusta kaptan köşkü sağlam mı?

Gelecekte tüm şirketlerin karşısına çı­kacak en önemli sorunlardan bir tanesi yönetim olacak. Yeni nesiller, yeni pay­daşlar demek. Teknoloji, özellikle yapay zekâ üzerinden yıkıcı etkiler ile büyük risk ve fırsatlar ortaya koyuyor. İş yaşamı sürdürülebilirlik eksenli dönüşüyor. Bu tedarik zincirlerini, müşteri beklentileri­ni, finansı, iş yapış biçimlerini ve rekabe­ti radikal şekilde değiştiriyor. Yetenekleri bulmak ve elde tutmak zorlaşıyor. Hangi alanlara yatırım yapmamız, hangi işler­den çıkmamız, gelecekte hangi temel ye­teneklere (core competence) sahip olma­mız gerektiği konuları kafa karıştırıyor. Böyle bir dönemde, yönetim ve kurumsal yapımız yeni dönemle uyumlu olmalı. As­lında benim yazılarımda “yeni kurumsal­laşma” olarak tabir ettiğim mesele de bu.

Yeni kurumsallık için bazı öz değerlendirme soruları

Şirketini çok seven ve geçmiş başarıları ile gurur duyan çok iş insanı dostum var. Ne kadar kurumsal bir şirketsin diye so­rarsanız, “biz oldukça kurumsal bir şirke­tiz” cevabını alırsınız.

Ölçekleri, profesyonel yönetim kade­meleri, kullandıkları gelişmiş ERP sis­temleri ve aldıkları danışmanlıklar ile bu şirketler dışarıdan adeta biz kurumsalız diye bağırırlar.

Ancak gerçek farklı olabilir. Aşağıdaki sorulara yanıtınız evet ise, üzgünüm ama yeterince kurumsal değilsiniz. Bu üç soru­yu özellikle patronların yanıtlamasını ri­ca ediyorum.

Siz, ortaklarınız ve tepe yönetim ekibi­niz, bir sabah herhangi bir sebeple, ansı­zın, hep birlikte işi bıraksanız, şirketiniz bıraktığınız yerden, tökezlemeden işe ba­şarıyla devam edebilir mi? Belirli bir süre, kendi kendini idare edecek şekilde faali­yet gösterebilir mi?

Herhangi bir alanda en güvendiğiniz, beğendiğiniz, geniş yetki verdiğiniz yöne­ticileriniz hep birlikte rakip firmaya geç­seler, işiniz bundan zarar görmeden, ay­nı performans ile devam edebilir, rekabet pozisyonunuzu koruyabilir misiniz?

Bugün şirket olarak işi bıraksanız, müş­teri ve tedarikçileriniz alternatifsiz kalıp, siz olmadan zorlanıp, sizi pek çok açıdan ararlar mı?

Cevabınız evet ise, bence siz gerçek ma­nada kurumsal bir şirketsiniz. Cevabınız hayır ise, daha yolunuz var demektir.