Biten bir yıl, bitmeyen Cumhuriyet
Bu yıl hem 1 yılı hem de Cumhuriyet’imizin 100. yılını aynı anda geride bıraktığımız bir sene. Aslında Cumhuriyet’in 100.yılını tamamlarken, ikinci yüzyılına merhaba diyoruz. 29 Ekim’de kutladığımız Cumhuriyet’in 100.yılına ilişkin köşe yazımda “Cumhuriyet’i özetle deseler; ülkesine, milletine ve geleceğine inanan tüm vatandaşların eşitliği ve özgürlüğü temeli üzerine kurulmuş en kıymetli varlık; hem geçmişten aldığımız, hem de gelecek nesillere taşıyacağımız en değerli emanet olarak tanımlarım.” demiştim. Her yılın son günlerinde o yıla dair önemli olayların bir özetini yapmayı severim. İşte bu sebeple, 2023’ün en önemli olayının Cumhuriyet’in 100.yılını olduğunu vurgulayarak, yılın önemli olaylarını hatırlayalım.
Önce ülkemize bakalım. Yılın ilk önemli olayı 2 Ocak’taki Danıştay’ın Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararı oldu. Yine aynı ay içerisinde Anayasa Mahkemesi, HDP'nin hazine yardımı hesabının bloke edilmesine karar verdi. 2 Şubat’ta pek çok Avrupa ülkesi İstanbul başkonsolosluklarını güvenlik nedeniyle kapattı. Geride bıraktığımız yılın tüm dünya için hem en önemli hem de en üzücü olaylarından bir tanesi, 6 Şubat, 20 Şubat ve 27 Şubat tarihlerinde yaşandı. Önce Kahramanmaraş merkezli, ardından Hatay ve sonrasında da Malatya Yeşilyurt merkezli büyük depremler, on binlerce can kaybı, yine on binlerce yıkılan bina. Depremler maddi manevi olarak ülkemizin birçok ilinde ve tüm Türkiye’de büyük bir hasara yol açtı.
2023’de Türk tarihinin en önemli seçimlerinden birisi gerçekleşti. 7 Mart’ta altı siyasi partinin bir araya gelmesiyle kurulan Millet İttifakı, CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu Cumhurbaşkanı adayı olarak açıkladı. 19 Mart’ta Türkiye' nin ilk bor karbür üretim tesisi Balıkesir’in Bandırma ilçesinde açıldı. 10 Nisan’da dünyanın ilk SİHA gemisi TCG ANADOLU, Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edilirken, 15 Nisan’da Türkiye'nin metre altı çözünürlüğe sahip yerli ilk uydusu İMECE uzaya fırlatıldı. 23 Nisan’da Altay tankı testler için Türk Silahlı Kuvvetleri'ne teslim edildi. 3 Mayıs’da 14.476 metre uzunluğuyla dünyanın üçüncü, Avrupa ve Türkiye’nin en uzun tüneli Zigana Tüneli hizmete girdi.
28 Mayıs’da Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turu gerçekleştirildi ve Recep Tayyip Erdoğan yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. 2023 UEFA Şampiyonlar Ligi finali, İstanbul'da Atatürk Olimpiyat Stadı'nda oynandı.17 Temmuz - Türkiye kadın millî voleybol takımı, ABD'nin Teksas eyaletinde oynanan 2023 FIVB Milletler Ligi'nin finalinde Çin'i 3-1 yenerek tarihinde ilk kez FIVB Voleybol Kadınlar Milletler Ligi Şampiyonu oldu. 3 Eylül’de ise, yine Türkiye kadın millî voleybol takımı, 2023 Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası finalinde şampiyon oldu. 29 Ekim’de Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı kapsamında ülke genelinde kutlamalar gerçekleştirildi. 5 Kasım’da CHP 38. Olağan Genel Kurultayı yeni Genel Başkanını seçti ve Özgür Özel yeni genel başkan oldu.
Dünyada 2023, en çok savaşlar ile anılacak bir yıl olarak hafızalara kazındı. İlk olarak Afrika’da Nijer ve Gabon’daki darbeler yıla damgasını vurdu. Aralıksız devam eden Rusya-Ukrayna savaşının yanı sıra, dünyadaki en ses getiren savaş, İsrail ile Hamas arasında cereyan etti. İsrail’in amansız saldırıları sonrasında 13 binden fazla Filistin’li hayatını kaybederken, halen devam eden bu orantısız savaş tarihe kara leke ile yazıldı. 2023’de dünyada pek çok yerde sıcaklığın rekor seviyeye yükselmesi ve söndürülmesi güç olan yangınlar, Hindistan’ın 23 Ağustos'ta Chandrayaan-3'ü Ay'ın güney kutbu yakınlarında keşfedilmemiş bir bölgeye indirmeyi başarması, kadın futbolcuyu öpen İspanya Futbol Federasyonu Eski Başkanı'na 3 yıl spordan men cezası verilişi, Azerbaycan’ın, 19 Eylül'de Bakü ve Erivan'ın otuz yılı aşkın süredir tartıştığı, Ermeni çoğunluğun yaşadığı ayrılıkçı bir bölge olan Dağlık Karabağ'a operasyon başlatması, ardından Ermeni yönetimini kendini feshettiğini duyurması, Latin Amerika ülkesi Arjantin'de 53 yaşındaki ultra liberal ekonomist Javier Milei’nin 19 Kasım'da devlet başkanlığı seçimlerinde Sergio Massa'ya karşı büyük zafer kazanması yıla damga vuran önemli gelişmeler oldu.
Olayların bir kısmı elbette 2024’e taşınırken, pek çok umutta yeni yıla taşınmak durumunda kaldı. Yılı çok iyi geçirenler de oldu şüphesiz, mutsuz olanlar da. Umutların bitmediği, huzurun hakim olacağı ve doğal afetlerden uzak bir yılın hepimize gelmesini diliyor, herkesin yeni yılını canı gönülden kutluyorum.