BIST’te cam tavanı delebilen kadın oranı sadece yüzde 7

Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu, 2012 yılından bu yana yönetim kurulları ile ilgili verileri topluyor ve raporluyor. Yönetim kurulunda yer alan direktörleri, “profesyonel” ve “kontrol eden ailelerle ilişkili” olarak sınıflandırılıyor. Bu sınıflandırma ile profesyonel kadınların cam tavan etkisini kırabilme olasılığının takip edilmesi amaçlanıyor.

Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2017 Raporu’nun sonuçları, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından düzenlenen “5. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı”nda açıklandı.

Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Melsa Ararat’ın verdiği rakamlar, 2012’den bu yana artış gösteren yönetim kurullarındaki kadın oranında 2017 yılında düşüş yaşandığını ortaya koyuyor.

Ararat, ‘Toplumsal cinsiyetle ilgili önyargılarla mücadele süreklilik taşımadığı sürece kapsayıcılıkta ve çeşitlilikte şirketlerin sürdürülebilir bir performans göstermesi mümkün değil. Bir yandan çalışma hayatının toplumun kadınlara bugün biçtiği rolle daha uyumlu hale gelmesi, diğer yandan toplumun kadına biçtiği rolün değişmesi için daha etkin çaba göstermek gerek’ diyor.

Rapora göre, BIST’te yer alan şirketlerin yüzde 41’nin yönetim kurullarında kadın üye yok. Cam tavanı delebilen kadın oranı ise sadece yüzde 7.

Raporda öne çıkan temel bulgular şöyle:

BIST’de yer alan 404 şirketin 168’inin yönetim kurullarında kadın üye bulunmuyor. 2012-2016 yılları arasında yönetim kurullarında en az bir kadın üyesi olan şirketlerin oranındaki artış 2017 yılında devam etmedi ve 2016 yılında yüzde 41 olan tamamı erkek yönetim kuruluna sahip olan şirket oranı aynı kaldı.

2017’de BIST yönetim kurullarına 386 kadın üye seçildi. Bu rakam, tüm yönetim kurulu üyelerinin yüzde 13,9’una denk geliyor. Bu oran geçen sene yüzde 14,2 idi. Kontrol eden ailelerle ilişkili olmayan kadın sayısı ise sadece 201. Yani cam tavanı delebilen kadın oranı yüzde 7.

BIST-100 Endeksi’nde yer alan daha büyük ve daha yaşlı şirketlerin yönetim kurulları kemikleşmiş durumda. 2016 yılında yüzde 11,7 olan kadın yönetim kurulu üye oranı 2017 yılında yüzde 13,1 oldu ancak bu oran yine de tüm BIST şirketleri için yüzde 13,9 olan ortalama değerin altında kaldı.

2017 yılında erkek direktörlerin sadece yüzde 26’sı kontrol eden pay sahibi ailelerin bir üyesi iken kadınlarda bu oran yüzde 48. Yönetim Kurulu üyesi olan 386 kadın üyeden sadece 70’i (yüzde 19) icracı üye konumunda.

2017 yılında sadece 26’sı kontrol eden aile üyesi olmak üzere 28 şirketin yönetim kurulu başkanı kadındı. Bu rakam tüm şirketlerin yüzde 6’sına tekabül ediyor.

2017 yılında yönetim kurulunda yer alan kadın CEO’su olan şirket sayısı sadece 14. Yönetim kurulunda yer alan erkek CEO’ların sayısı ise 164.

Yatırım ortaklıkları hariç sadece 3 şirketin yönetim kurulunda bir kadın CEO yer alıyor. Bu şirketler; Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayi A.Ş., Tat Gıda Sanayi A. Ş. ve Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi A.Ş.

Kadının gücüne inananlar da var

Genel tablo kadınlar adına çok yüreklendirici olmasa da, tam tersine hareket edip yönetim kurullarını “kadınla güçlendiren” şirketler de var.

Sabancı Üniversitesi Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulları Endeksi hesaplamalarına dayanan “Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu” Ödül Töreni’nde işte bu şirketler ödüllendirildi.

Yönetim Kurullarında Çeşitlilikte İlerleme Özel Ödülü’nü 2013 ve 2017 arasında kadın üye oranını yüzde 33 oranında arttıran Klimasan Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Marshall Boya ve Vernik Sanayi A.Ş. aldı.

İkinci özel ödül olan Yönetim Kurulu Çeşitlilik Politikası Saydamlık Özel Ödülü’ne SPK’nın Kurumsal Yönetim Uyum İlkelerinde önerilen, en az yüzde 25 kadın üye oranı ve hedef tarihi belirleyen ve bu konuda bir yönetim kurulu politikası benimseyerek bunu açıklayan TAV Havalimanları A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası layık görüldü.

Her sene verilen ana ödül Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu Ödülü ise bu sene TAT Gıda Sanayi AŞ’nin oldu.

Bu sene yeni bir ödül daha ilk defa verilen Yönetim Kurulları Kadınlarla Güçlendirilmiş İş Grubu adı altında bu sene ilk kez verilen ödülü ise; halka açık şirketlerin yönetim kurulları toplam üyeleri arasında kadın oranı en yüksek olan ve her yönetim kurulunda en az 2 kadın üyesi olan iş grubu Akkök Holding aldı.