Birlik’ten ‘birlik’ çıkmadı

Fikret AYDEMİR
Fikret AYDEMİR fikret.aydemir@dunya.com

Brüksel’de ola­ğanüstü topla­nan Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkele­rin devlet ve hükü­met başkanları ‘sa­vunma birliği’ için önümüzdeki 10 yıl­da 500 milyar euro­luk yatırımlar ko­nusunda birlik ola­madı.

AB liderlerinin yanı sı­ra NATO Genel Sekrete­ri Mark Rutte ve AB’den beş yıl önce ayrılan İngil­tere Başbakanı Keir Star­mer’ın da katıldığı savun­ma yatırımları için ‘ortak borçlanma’ mekanizma­sı konusunda da uzlaşıya ulaşamadan ayrıldı.

AB Konseyi Başkanı An­tonio Costa’nın ev sahip­liğinde ilk kez düzenlenen ‘savunma yatırımları’ zir­vesinde, ABD Başkanı Do­nald Trump’ın Avrupa ül­kelerinden askeri harca­malarını gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYH) en az yüzde 5'ine çıkarmala­rı isteği, AB ülkesi tarafın­dan ‘gerçekçi olmayan bir hedef olarak’ değerlendi­rildi.

NATO’nun 2014 yılın­da belirlediği ‘savunmaya GSYH'nın yüzde 2’sinin ayrılması’ hedefi, AB ül­kelerinin birçoğunda tut­turulamadı. ABD Başkanı Trump bu oranı yüzde 5’e çıkartmak istemesi ‘ger­çekçi’ bulunmadı. Lider­ler zirvesine katılan NA­TO Genel Sekreteri Mark Rutte, önümüzdeki Hazi­ran ayında yapılacak NA­TO zirvesinde “bu hedefe önemli ölçüde ulaşması­nın beklendiğini” hatır­lattı.

AB Dönem Başkanı Po­lonya Başbakanı Donald Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ortak basın top­lantısı düzenleyen AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, “Bugün ek ortak se­çenekler ve daha yenilikçi seçenekler de dahil olmak üzere başka fikirleri de dinleme imkanı bulduk. Herkes için bundan daha hızlı hareket etmemiz ge­rektiği çok açık” dedi.

Beyaz Kitap yayınlanacak

AB Komisyon Başkanı von der Leyen, üye ülkele­rin kamu açıklarının GS­YH ve borçluluk oranının yüzde 3 ile sınırlandırıl­masını öngören bütçe ku­rallarında esneklik geti­rilmesi üzerinde çalışıla­cağını anlattı.

Avrupa’nın savunması­na ilişkin önümüzdeki ay ‘Beyaz Kitap’ yayınlana­cağını söyleyen von der Leyen, ‘Beyaz Kitap’ çalış­masında Avrupa Yatırım Bankası'nın (AYB) ve özel Avrupa bankalarının ban­ka yapısında değişiklik yapılmasının da yer alaca­ğını belirtti.

AB İstikrar ve Büyüme Paktı çerçevesinde üye ül­keler, kamu açığını GSY­H'nin yüzde 3’ünün, bor­cunu ise GSYH’nin yüz­de 60’ının altında tutmayı amaçlayan bir bütçe poli­tikası benimsiyor. Başta Fransa olmak üzere, Bel­çika, İtalya, Polonya, Ma­caristan, Malta, Slovakya ve Romanya bu kuralı ye­rine getirebiliyor.

Öncelik ‘hava savunması’nda

AB liderlerinin AB'nin bütüncül olarak savunma planlarının konuşulduğu zirvede, öncelikli alanlar da belirlendi. “Av­rupa’nın her şey­den önce kendi sa­vunma sanayisini finanse etmesi ge­rektiği” konuşuldu. “Avrupa Birliği'nin net katma değer sağladığı alanlara odaklanılması ge­rektiğini” söyleyen AB Konseyi Başka­nı Costa, “Bugünkü tar­tışmada, örneğin hava sa­vunması ve füze savun­ması üzerinde duruldu ancak ayrıca sadece bir­kaçını saymak gerekir­se füzeler ve mühimmat­lar, askeri hareketlilik ve stratejik kolaylaştırıcılar da ele alındı” dedi.

AB liderleri, gümrük vergilerini yükseltme söy­lemine de ‘yanıtımız ha­zır’ mesajı verdi. AB Ko­misyonu Başkanı von der Leyen, “Sadece hazır ol­duğumuzu söyleyebilirim. Ancak Avrupa’nın aynı za­manda çok pragmatik ol­ması, gerekirse tartışma ve müzakere etmeye hazır olduğumuzu söyleyebili­rim” dedi.

Birlik’te birlik arayışları

Trump’ın gümrük ver­gileri konusunda Avru­pa’ya yönelik uyarılarına karşı alınacak önlemler de konuşuldu. Çin, Kana­da ve Meksika’ya yönelik gümrük vergileri getiren Trump yönetiminin ‘AB ülkelerine de gümrük ver­gisi getirmesi’ yönündeki açıklamaları da ele alındı. Ancak, ‘doğru söylem bul­maya çalışan’ AB açıkla­malarında, bu konuda de­tay vermekten kaçınıldı.

Sadece söylemde bile birlik olamayan Avrupa Birliği, ne ‘savunma birli­ği’nde ne ‘savunmaya GS­YH'nın yüzde 2’sinin ay­rılması’ ne de ‘gümrük vergileri’ne karşı söylem­de ‘birlik’ oluşturamadı.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Almanya sil baştan 26 Şubat 2025