Bir yıldız futbolcu fiyatı ve 200 milyon yoksul
The Economist kapağında yer alan "Dünyada 2030'da açlık sınırı altedilebilir mi?" sorusuna yanıt aranırken yoksulluk sınırının aşılması ile mücadelenin maliyetinde önemli düşüş olduğu belirtilerek, bir yıldız futbolcuya ödenen 150 milyon dolarla 200 milyon yoksulun günlük 1 dolar yoksulluk sırırının üstene çıkabileceği belirtiliyor. Ülkemizde yoksulluk sırırı altındaki nüfus yaklaşık 17 bin kişi ile binde 5 seviyesine gerilemiş durumda. Ancak, BM'lerin "Yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırma" hedefi ile OECD' nin "Hayat kalitesi endeksi" önemli olumsuzluklarımızı işaret ediyor.
The Economist "Bir yıldız futbolcunun 50 milyon dolarlık transfer parasıyla 200 milyon yoksulluğu aşabilir" değerlendirmesini yaparak yoksullukla mücadele programının maliyetinin çok düştüğünü ortaya koyuyor. Dünyada yoksulluk tanımı günde 1 doların altında gelirle geçinmeyi içeriyor.
1990 yılında Gelişmekte olan ülkelerin nüfusunun yüzde 43'ü 1milyar 900 milyon kişi 1 doların altında bir gelirle yoksulluk sınırı altında yaşıyordu. Bu 2000 yılında yüzde 30'lara 650 milyona geriledi. 2010'da yüzde 20'ye 400 milyona geriledi.
Bu Birleşmiş Milletlerde 147 ülke yöneticisinin 2000 yılında Yüzyılın Gelişme Hedeflerinden biri olarak 2015 yılında yoksulluğu yüzde 50'ye indirmeyi hedeflediklerini ortaya koydular. Bu hedef 2013 yılında tutturuldu.
Bunda Çin'deki gelişmeler önemli rol oynadı. Son 30 yılda Çin'de 680 milyon insan Latin Amerika'nın toplam nüfusu kadar insan yoksulluk çizgisinin üstüne çıktı. Yoksulluk çizgisi altındakilerin Çin nüfusuna oranı yüzde 84 iken bugün bu oran yüzde 10'a gerilemiş durumda. 2020'da açlık sınırında kimse kalmaması Çin'de hedefleniyor. Yoksulluk ve açlığın coğrafyası hızla değişiyor. Çin'deki gelişmeyi dünyanın ikinci büyük nüfuslu ülkesi Hindistan izliyor. Orada da açlık sınırında yaşayanların sayısı hızla azalıyor. Şimdi bu alanda dünyanın en sorunlu coğrafyası 50-70 cent günlü ortalama ile geçinen Sahra Altı Afrikası'nda yaşanıyor. Bu alanda ciddi sıkıntılar yaşandı/ yaşanıyor.
Türkiye'de ise 1 doların altında yoksulluk sınırında yaşayanların oranı binde 5 yaklaşık 14 bin kişi. Bu düşük orana karşılık temel ihtiyacını karşılamayanlar yaklaşık 12 milyon kişi yüzde 17 gibi yüksek bir oran. Bu nedenle Birleşmiş Milletlerin "Bin yıllık Kalkınma Hedefleri" arasında ilk sırada yer alan " Mutlak yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırma" açısından ülkemiz "Başarısız ülkeler" arasında yer ayıyor.
OECD'nin Hayat Kalitesi Endeksi (Beter life ındex)'inde Türkiye alt sıralarda yer alıyor. Bunda eğitim yetersizliği önemli rol oynuyor. OECD ülkelerinde lise diplomasına sahip olanların oranı yüzde 74 iken bu oran ülkemizde yüzde 31. Toplumsal dayanışma ağları konusunda da OECD ortalamasının 20 puan altında, "Hayattan tatmin" kriterinde de ortalamanın 22 puan gerisinde kalıyoruz.
The Economist'in kapağında yer alan "Dünyada yoksulluk 2030'da son bulur mu? " soruna bir yandan yanıt ararken, bir yandan dünyada yoksullukla ilgili gelişmeleri ele aldık. Bir yandan da ülkemizin durumuna Birleşmiş Milletlerin " Bin yıl kalkınma hedefleri" ve OECD'nin "Hayat Kalitesi Endeksi" çalışmaları paralelinde baktık. Durumumuzu bu iki çalışmadaki sonuçlara göre değerlendirmek istedik.