Bir yanda durgunluktan söz ediliyor öte yanda sanayi üretiminde artış de
Temmuz ayı sanayi üretim endeksi, sanayide üretim artışının devam ettiğini gösteriyor.
Halbuki Merkez Bankası ve hükümet yetkilileri son günlerde devamlı olarak ekonomide durgunluk olasılığını dile getiriyordu.
Önemli olan temmuz ayında üretimin bir yıl önceye göre yüzde 6.9 oranında artması değildir. Üretim seviyesidir.
2005 yılı üretimi 100 ölçüsü ile temmuz üretimi 128.4 olarak gerçekleşmişti. Son üç ayda endeks rakamı sırasıyle 127-128 ve 128 olmuştur.
Geçmiş yıllara bakılır ise en yüksek endeks rakamı 2008 yılı Haziran ve Temmuz'da 121'dir.
Demek ki geçmiş yıllara göre iyi bir üretim seviyesi gerçekleşmiştir.
TÜİK'in mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi haziranda 123 ile temmuzda 126'ya tırmanmıştır.
Açık anlatımı ile temmuz ayı sanayi üretimi geçmiş aylara ve kriz öncesi döneme göre iyi bir çizgidedir.
Sanayi üretimi nasıl artar? İç ve dış talep büyür. Onun için artar.
Aylık ihracat rakamları 11 milyar dolarda kemikleşti. Aylık ihracat 15 milyar dolara çıksa, sanayi üretim endeksi buna bağlanabilir. İç talep hakkında gösterge yok ama, üretim rakamı iç talebin canlılığını göstertiyor.
Temmuz ayı döviz fiyatlarındaki yükselmenin etkili olmaya başladığı aydır. Demek ki döviz fiyatındaki artış ihracatda belli bir artış yapmadığı gibi içeride tüketimde de daralmaya neden olmamış.
Bu neye bağlanabilir? Üretici döviz fiyatının maliyet artışını tüketiciye henüz aktarmamış. ÜFE endeksi ile TÜFE endeksi arasındaki makas da bunu gösteriyor.
Eğer döviz fiyatındaki artışın etkisinde içeride fiyatlar da artsa idi iç talep daralırdı.
Denilebilir ki döviz fiyatındaki artışın ve de küresel ekonominin moral bozucu etkileri temmuz ayında sanayie yansımadı. Daha sonraki aylarda yansıyacak
Şimdilerde eylül ayının ortasına yaklaşıyoruz. Sanayicilerden, iç piyasadan daralmayı işaret eden sesler gelmediğine göre, üretim artışı ve iç talebin canlılığı devam ediyor demektir.
Önümüzdeki günlerde okul alışverişleri başlıyor. Sonra bayram ve kış alışverişleri, ardından yeni yıl alışverişleri dönemleri gelecek.
Bu durumda en az yıl sonuna kadar ekonomide önemli bir daralma ortaya çıkmayacak gibi görünüyor. Bütün bunlara rağmen Merkez Bankası ve hükümet yetkililerinin bizlerin bilemediği göstergelere dayalı olarak uyarıda bulunmalarının da mümkün olduğunu hatırdan çıkarmamakta yarar vardır.