Bir satışın anatomisi

Geride bıraktığımız günlerde pek çok kaynaktan altında yaşanan hareketin nedenlerine yönelik yorumları yeterince dinlemiş veya okumuş olduğunuzu düşündüğümden bu konuya girmiyorum. Açıklamaları temel, teknik veya komplo teorileri şeklinde sınıflandırabiliriz.

1.630 seviyesinin aşılamaması ve 1.520'nin kırılması bir satışın habercisiydi ancak hızı herkesi şaşırttı. Benim yapmak istediğim daha önce yaşanan benzer gelişmeler üzerinden giderek gelecek hakkında makul bir tahminde bulunmak.Yaşanan iki günlük satışın son 30 yılın en sert satışı olduğuna dair yorumlar kulağınıza çalınmıştır. O halde 30 yıl geriye dönerek 1980 balonunu incelememiz doğru olacaktır. Altın 1979 yılını sonu 1980 yılı Ocak ayına kadar sadece 2 ay civarında bir sürede yüzde 100'ün üstünde değer kazanmış ve 800 doları hızla aşmıştı. Bu tip bir yükselişin ardından sert bir satış gelmesi şaşırtıcı olmasa gerek. Nitekim 450 dolarlara da aynı hızla gerilemişti. Bugün ise 1.900 dolara olan rally bile çok uzun vadeye yayılan bir hareket şeklinde gerçekleşti. Zirve öncesi son dibi aldığımızda ise yükselişin sadece yüzde 25 civarında olduğunu görüyoruz. Zirvenin ardından aylarca süren bir konsolidasyon yaşandı. Yani 1980 spekülatif hareketinin benzeri bir hareketi bu kez görmediğimize inanıyorum. Yine aynı sertlikte bir hareket 1999 sonunda Nasdaq'ta yaşandı. Endeks çok kısa, yine birkaç ay, bir süre içinde yüzde 80 prim yaptı ve ardından hızla değer kaybederek ayı piyasasına girdi. 

Pekiyi... Bu iki örnek bu kez geçerli değil ise tarihten hangi örneği altında yaşanan bu iki günlük harekete baz olarak kullanabiliriz? Bence 1987 Kara Pazartesi iyi bir örnek olabilir.Tüm dünyada yaşanan ama elbette ABD borsalarının öne çıktığı bu çöküşte Dow sadece 2 gün içinde yüzde 40 civarında bir düşüş kaydetmişti. Araştırma komiteleri kuruldu, bilgisayarlardan margin callara pek çok gerekce öne sürüldü ancak yine de satış kısmen karanlıkt kaldı. Bu satış öncesinde Dow'da aşırı hızlı veya volatil diyebileceğimiz bir yükseliş kaydedilmemişti. Ancak satış sonrasında endeks 1987 yılının tüm primini geri verdiği gibi yeni bir zirve yapması da 1989 yılını buldu. Volatilite satış öncesi döneme göre satış sonrası altı ayda yükseldi. 1929 senaryoları yoğun bir şekilde tartışılır oldu. 

Altında da benzer bir senaryo bekliyorum. 1.420 aşılmadığı sürece satışlar devam edebilir ve 1.270 seviyeleri görülebilir. Ancak boğa piyasasının bittiğini düşünmüyorum. Altın 2011 zirvesinden bu yana yüzde 29 gerilemiş durumda. Şayet bu gerileme ekonomik aktivitenin ve riskin azalmasından kaynaklanıyor olsa ise bakır gibi endüstriyel bir emtia da 2011 zirvesinde göre tam da yüzde 29 gerilemiş olmazdı. Her durumda bu seviyelerden alım yapmak riskli ve yeni bir yukarı hareket için de bir iki yıl beklemenizi gerektirebilir.