Bir haftada 517 milyon dolar
Doların fiyatı geçen hafta 3 lira 5 kuruşa kadar yükseldi.
Son dönemlerde dolar fiyatı, ekonominin önemli bir göstergesi haline geldi.
Bırakalım dolarla işi olanları, dolar alıp satmayan Ayşe Hanım Teyzem, Ali Rıza Bey amcam gibi insanlar bile gün boyu dolar fiyatını izler hale geldi.
Dolar fiyatı yükselince insanların morali bozuluyor.
Doların küresel piyasalarda diğer para birimlerine göre değeri artınca bizde de Türk Lirası fiyatı artıyor. Ama son zamanlarda bizde dolar fiyatındaki oynama daha çok piyasada kötümser bekleyişlerden kaynaklanıyor.
Dışarıdaki fiyatından ayrı olarak içeride dolar fiyatını belirleyen, doların bulunabilirliği ve bolluğudur.
Bizim dolar giderlerimizle gelirlerimiz arasında açık var. Bu yıl ithalatın azalmasına rağmen ihracatı artıramadık. Turizm gelirlerinde azalma oldu. Bunlar olumsuz gelişmeler ama açığın artmasını önleyen olumlu gelişmeler de var. Petrol fiyatları şimdilere kadar ucuz olduğu için enerji faturamız küçüldü. Dünyada emtia, ham madde fiyatları ucuz olduğu için, ithalat harcamalarımızda azalma oldu.
Döviz açığımız küçüldü. Ve de tüm olumsuz gelişmelere rağmen, 15 Temmuz faciasına rağmen, notumuzun kırılmasına rağmen, döviz açığımızı finanse edecek büyülükte döviz girişi devam etti.
Döviz çıkışı sorunu yaşamadık.
Döviz arzı, basit anlatımızla döviz girişi, döviz talebinden basit anlatımıyla açıktan fazla olunca piyasada isteyen istediği kadar dövizi buluyor. Döviz fiyatı ucuzluyor.
Doğrudan sermaye, döviz ile borçlanma kanallarından da döviz giriyor ama, yabancıların ülkeye döviz getirip, ülkeden döviz çıkarmaları daha çok borsadan ve devlet iç borçlanma senetlerinden izleniyor. Merkez Bankası net piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırarak yabancıların borsaya ne kadar para getirip borsadan ne kadar para götürdüklerini, ne kadar devlet iç borçlanma senetlerini alıp sattıklarını izliyor ve rakamları yayınlıyor.
Geçen hafta sonu yayınlanan rakamlara göre 23 Eylül-30 Eylül haftasında yabancılar borsadan hisse senedi satın almak için 127 milyon dolar, devlet borç senedi satın almak için 490 milyon dolar, olmak üzere 1 haftada ülkeye 517 milyon dolar getirmişler.
Yabancıların borsada 41 milyar dolar, devlet iç borç senetlerinde 36 milyar dolar dövizleri duruyor.
Açık anlatımla yabancıların paralarını alıp gitmeleri söz konusu değil. Bir haftada 517 milyon dolar döviz getirmişler.
Görülüyor ki, dolar fiyatının 3 TL'nin üzerine tırmanmasının arkasında döviz kıtlığı yok. Kötümser bekleyişler öne çıkınca bundan hem ekonomi hem de tüm halkımız zarar görüyor. Ayşe Hanım teyzem de ne oluyor diyerek şaşırıyor.