Bir gecede turizm’den 6 milyar dolar kazandık

Genel olarak cari açık miktarını enerji ithalatı hariç, enerji ithalatı dâhil ettiğimizde şu kadar diye konuşmaya başlarız, işte bizim doğal kaynağımız yok, Ortadoğu ülkeleri gibi petrolümüz yok, bu yüzden cari açık veriyoruz söylemini her zaman duymaktayız.

Oysa dünya üzerinde kullanabileceğimiz en güzel doğal kaynaklara sahibiz. Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili ve birçok uygarlığın kurulduğu Anadolu’da yaşıyoruz. Acaba gerçekten bu doğal kaynakların ne kadarını kullanıyoruz ve daha ne kadar kullanabiliriz? Sorusunu kendimize yeterince sorup araştırıyor muyuz?

Akdeniz ve Ege sahillerinde yılın beş altı ayı turizm geliri elde ediyoruz. Allahın bize lütfettiği en güzel, denize, kuma, güneşe ve sahillerden birine sahibiz ve bunlar Allahın bize lütfettiği en güzel doğal kaynaklardır.

Yıllardır turizm gelirlerimizle milli gelirimiz içindeki payı %3.5 - 4 seviyelerinde seyrediyor. Cari açığımızın yaklaşık %3.5 - 4'lük kısmını kapatıyor. Dünya üzerinde oluşan 1.2 trilyonluk turizm gelirinden 30 milyar dolar civarında gelir elde ederek %2.8 lik bir pay alıyoruz.

Bu gelirlerimizin yaklaşık %20'sini yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın izin dönemlerinde ülkemizde bulunan akraba ziyareti ve memleket özlemi ile geldikleri seyahatlerden alıyoruz.

Ülkemize özellikle çalışma amaçlı gelen Türk Cumhuriyetleri, Gürcistan, Moldova, Ermenistan gibi ülke vatandaşları var, biz bunlarda turist gibi görüyor ve turizm gelirlerimize bunlarında aynı harcamayı yaptığını ve turizm geliri elde ettiğimizi gelir tablomuza yazıyoruz. Oysa bunların büyük bir kısmı çalışma amaçlı gelmektedir. Ülkemize turizm geliri bırakma yerine kazanç sağlayarak dönmektedir.

Turizm gelirlerimiz gerçekten hesapladığımız kadar mı?

Emniyet Genel Müdürlüğü'nün sınır giriş çıkış istatistiklerine göre bu ülkelerden Gürcistan başta olmak üzere 3.4 milyon turist ziyarete gelmiş gözüküyor. Bu kişilerin yaklaşık 1.7 milyonu Gürcistan vatandaşı. 2000'li yıllarda gelen Gürcü sayısı 200.000 civarında iken şimdi bu sayıya nasıl ulaştık? Hiçbir ülkeden gelen turist sayısında bu kadar artış sağlayabildik mi? Kabaca Gürcistan’dan gelen kişilerin harcadıkları parayı hesaplayacak olursak 1.4 milyar dolar yapıyor.Gürcistan’ın toplam turizm giderlerine baktığımızda ise bu rakam 298 milyon dolar.Gürcistan vatandaşlarının tamamının Türkiye’ye seyahat ettiğini düşünecek olursak kişi başına düşen harcama 175 dolar.Turizm Bakanlığı verilerine göre kişi başına ortalama gecelemeye baktığımızda 8.9 gün bir Gürcistan vatandaşı günde 20 dolar ile Türkiye’de kalmış oluyor. Ortalama günde 60 TL ile seyahat eden turist bu para ile gezecek karnını doyuracak, barınacak ve seyahat masraflarını karşılayacak. Bu veriler ışığında turizm gelirlerindeki harcamanın sağlıklı olmadığı gözükmektedir. Merkez Bankası'nın açıkladığı para girişlerindeki net hata noksan kaleminin son yıllarda çok fazla iniş ve çıkışlar olduğu da zaten gözükmektedir.

Son günlerin konusu olan turizm gelirlerini biz 13 milyar dolar’dan 34 milyar dolara çıkardık söylemi üzerine turizm gelirlerinin nasıl artığı ile ilgili artışın hesaplama sisteminde yapılan değişiklikten kaynaklandığını belirtmekte fayda var. Kişi başına düşen harcama eski hesaba göre 637 dolar, yeni hesaba göre ortalama 800 dolar üzerinden hesaplamaya başladık, bunun doğal sonucu olarakda turizm gelirlerimizde bir hesap şeklini değiştirerek %21'lik artış ve bu hesaba göre ülkemizdeki turizm gelirlerinde bir gecede 6 milyar dolar kazandık.

Dünya da son 10 yılda turizm harcamaları 497 milyar dolardan 1.2 trilyon dolara çıkarak %141'lik bir artış oldu. Dünya’da büyüyen turizm harcamalarından ülkemiz son on yılda sadece % 67'lik bir artış sağlayabildik.

Üç gün önce eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay Ülkemize gelen her kişiyi turist olarak görme anlayışımızın yanlış olduğunu ve turizm gelirlerinin gerçeği yansıtmadığını söyledi. Ekonomistlerinde aynı görüşte olduğunu düşünüyorum.