Bir diplomasi markası; Türk Hava Yolları
Yurtdışı yolculuklarında uçakta yanıma oturan yabancıların THY hakkındaki yorumları ve bu yorumlarda THY’nin yarattığı uluslararası algıyı görmek büyük gurur veriyor. Başında “Türk” olan bir küresel markaya sahip olmanın dayanılmaz hafifliğini yaşatıyor insana…
THY yurtiçinde faaliyet gösteren bir havayolundan, ilk olarak bölgesel sonrasında dünyanın en büyük havayolları arasına girerek küresel bir markaya dönüştü. Ülkemizin neredeyse tüm ekonomik faaliyetlerine etkisi ve bu etkinin dış politikada kullanımına katkısı THY’yi “bayrak Taşıyıcı” haline getirdi. Diğer bir ifadeyle THY, Türkiye’nin uluslararası etkisini sağlamlaştırmakta çok kıymetli bir kurum haline geldi ve önemli bir yumuşak güç unsuru oldu.
Bir havayolunun yumuşak gücünüze verdiği katkıyı değerlendirirken bakılacak en önemli veri ülkelerden yapılan direkt uçuşların sıklığı ve destinasyon sayısıdır. THY dünya havacılık liginde 400 uçağa ulaşan filo büyüklüğü ile 9’uncu sırada bulunuyor. Bu büyüklükteki bir filo, 129 ülkedeki 342 uluslararası uçuş noktasına uçuyor. THY, 600’e yakın uçak siparişinin gerçekleşmesi durumunda hem kendine daha yukarı basamakta yer bulacak hem de destinasyon sayısı artabilecektir ki, mevcut hali bile THY’yi dünyanın en çok ülkesine uçan havayolu yapmakta. Dünyanın en çok ülkesine uçan havayolu olmanın yanında THY ortaklığında kurulan Air Albania gibi havayolu şirketlerinin varlığının siyasi ilişkilerin geliştirilmesini kolaylaştırıcı bir etki yarattığını da söylemek yanlış olmaz.
Yolcu sayılarına bakıldığında destinasyon sayısının etkisi görülmekte. 2003 yılında 10.4 milyon olan yolcu sayısının 2023 yılında 86 milyonu aşması beklenmekte. Bu durum, THY’yi Türk turizmi açısından önemli kılmakta. THY büyüdükçe Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı artmış, sayı arttıkça THY daha da tanınmış ve büyümüştür. Bunun yanında şirketin Türk mutfağını ve Türk ürünlerini milyonlarca yolcu ile buluşturması, uçak içi tanıtımlarıyla tarihi mekanlarımıza çekilen dikkat Türk kültürünün tanıtımı konusunda büyük katkı sağlamaktadır.
Uluslararası ticaretin sürdürülebilirliği lojistik sektörünün kolaylaştırıcı etkisiyle doğru orantılıdır. Taşınan ücretli kargo ton/km üzerinden bakıldığında 2011 yılında yüzde 1 olan “Turkish Cargo” pazar payı 2022 yılında yüzde 4.8'e çıkarak dünya genelinde 4’üncü sıraya yükselmiştir. Havayolu taşımacılığının çok daha güvenli ve hızlı olmasının yanında havayolu firmalarının malzeme depolama ve transfer merkezleri kurmaları konumlandıkları şehirleri öne çıkarmaktadır. İstanbul’un önemi artarken Türkiye bir lojistik merkezi haline gelmektedir. Lojistik merkezi olmak doğrudan dış yatırımı etkileyebilecek önemli unsurlardandır.
Emirates, Etihad ve Qatar gibi havayolları dünyanın en önemli futbol markası olan İngiltere Premier Lig futbol takımlarına sponsor olmuş ve bu takımların stadyumlarına kendi isimlerini vermişlerdir. Bu stadyumların havayollarının isimleriyle çağrılması bu ülkelerin algısına katkı yapmakla kalmamış, turizm açısından önemli kıldığı gibi insanların çalışmak isteyeceği yerler haline getirmiştir.
THY de Turkish Airlines Euroleague ve Turkish Airlines Open gibi önemli spor organizasyonlarına ismini vermiş, ayrıca Manchester United, Barcelona, Borussia Dortmund, Olimpik Marsilya, River Plate gibi önemli takımlara sponsor olmuştur. UEFA Şampiyonlar Ligi’ne hiçbir Türk takımı katılamazken, THY sponsorluğu her statta Türk markasının görünürlüğünü sağlamıştır. Bu sayede THY, yalnızca dünyadaki bilinilirliğini artırmakla kalmamış, büyük spor olaylarının ülkemize verilmesinde etken olarak “spor diplomasi”sinin yolunu açmıştır. Örnek mi? UEFA Şampiyonlar Ligi final maçının yeniden İstanbul’a verilmesi…
Büyük salgın öncesi, 2019 yılı, dikkate alındığında 2022 yılı gelirleri yüzde 39.3 artış göstermiştir. THY’nin bu büyümesini yalnızca bir şirket büyümesiyle ilişkilendirmemek gerekir. THY’nin ülke ekonomisine katkısı sadece kendi geliriyle sınırlı değildir. Hizmet aldığı yan şirketler ve havalimanında verilen diğer hizmetler ile havacılık sektörü dışında kalan sektör ve firmaların desteklenmesi, buna bağlı olarak onların dünyaya açılmasına katkı sunması ülkenin ticari yelpazesini genişletmektedir.
Harvard Üniversitesi’nde seminer konusu olan tek Türk şirketinin Türkiye’nin eğitim ihracatına destek vermemesi beklenemez. Türkiye’de eğitim görecek yabancı öğrencilere ve ailelerine verilen uçuş desteği “eğitim diplomasi”si için kolaylaştırıcı en önemli unsurlardan biridir.
Turgut Özal dönemiyle başlayan yükseliş, dünya zirvesine doğru yol almaktadır. Bu yükselişin örnek alınacak en önemli yanı THY yönetimlerinin liyakat kavramı dikkate alınarak oluşturulmuş olmasıdır. İşinin ehli kişilere bıraktığınızda küresel bir marka yaratmak zor olmuyor.
THY, Türkiye’nin küresel tek markası ve aynı zamanda bir diplomasi aracıdır. Gurur duyun, duymaya devam edin…