Bill Gates'in kıskandığı adam: Salman Khan
Salman Khan tarafından hazırlanan eğitim videoları, sanal eğitim alanında devrim yaratmaya hazırlanıyor. Herkesin dünyanın ilk ücretsiz, herkese açık sanal okulu olmayı hedefleyen Khan Academy'nin yakın takipçileri arasında Bill Gates ve efsane yatırımcı John Doerr gibi isimler var.
Bill Gates, bundan bir süre, Aspen Ideas Festival (Aspen Düşünceler Festivali)'nde, 2 bin kişi karşısında, 33 yaşındaki Salman Khan'ın tüm dünyayı eğitme kararından, sanal eğitimde devrim yaratacak "Khan Academy" girişiminden ve öğretme yeteneğinden bahsederken, "Onu kıskanıyorum" dedi. Gates, bugün Caufield Byers isimli efsanevi girişim sermayesi fonunu yöneten John Doerr gibi, Khan Academy'nin en sıkı takipçileri arasında. Mayıs 2010 itibariyle Khan Academy'nin öğrenci sayısı 200 bine ulaşıyor. Salman Kahn, "Bu sayının 20 milyona çıkmaması için hiçbir neden yok" diyor.
Annesi Hindistan, babası Bangladesh doğumlu olan Salman Khan, New Orleans'da dünyaya geldi. Harvard'da MBA; MIT'de ise matematik, elektrik mühendisliği ve bilgisayar olmak üzere üç ayrı fakülte bitiren Khan, "Bir bilgisayarla tüm dünyayı eğitebilirsiniz" düşüncesi ile yola çıktı ve bugün kendi hazırladığı 1600 eğitim videosu ile tüm dünyayı eğitmeyi hedefliyor. Bir tür açık kaynak projesi olan Khan Academy, aynı zamanda kar amacı gütmeyen bir kurum.
Salman Khan, Khan Academy'nin diğer eğitim kaynaklarından oldukça farklı olduğunu söylüyor. Nedenlerini ise şöyle sıralıyor: "Öğrenciler, bin 600 video arasından seçim yaparak bilmedikleri her şeyi öğrenebilirler. Uzun okumalar yerine, 10-20 dakikalık videolar yoluyla verilen eğitim, hem daha ilgi çekici, hem de daha kalıcı oluyor. Kendim nasıl öğrenmek istediysem, insanlara o şekilde eğitim veriyorum. Okumaları kendi sesimle yapıyorum. Kavramları kendi anladığım gibi tanımlıyorum; yani eğitim bürokrasisi söz konusu değil. Dolayısıyla, beni dinleyenler bunun bir sevgi işi olduğunu anlıyorlar. Gereksiz olan, birkaç hafta sonra unutacakları hiçbir şeyi okumak zorunda kalmıyorlar; çok daha kolay bir şekilde anlayacakları ve keyif alacakları bir içerik sunuyorum. Belli bir müfredat izlemiyorum. Temel kavramları anlayan, müfredat içeriği ne olursa olsun, başarılı olur. Dünyanın tüm ülkelerinin eğitim standartlarına uyum sağlayabilecek videolar hazırlıyorum. Bin 600 videonun tamamını ben hazırladım. Gönüllüler tarafından başka dillere çeviriler yapılıyor. Hedefim bu videoları ölene kadar yapmak ve tüm konuları kapsamak. Videolar, bu vizyonun sadece bir parçası. Videoların kapsadığı tüm konuları işleyen bir yazılım oluşturmayı hedefliyoruz."
En popüler eğitim sitesi
YouTube'da dahil, her yerden ulaşılabilen Khan Academy, internetteki en popüler eğitim sitesi konumunda. Bin 600 ders programına sahip olan site, günde ortalama 70 bin kere ziyaret ediliyor. Bu oran, Harvard ve Stanford üniversitelerini toplam öğrenci sayısının iki katına ulaşıyor. "Sanal okul" olmayı hedefleyen Khan Academy, sınıf, kampus, yönetim yapısı, isim yapmış profesörler gibi unsurları tamamen ortadan kaldırıyor. Öğrencileri sıkan 50 dakikalık monologlara da yer vermiyor. Salman Khan, yüzünün asla görünmediği 10-20 dakikalık videolarda, temel kavramları en anlaşılır şekilde anlatıyor. Matematik (aritmetik, geometri, cebir, trigonometri, istatistik), biyoloji, kimya, fizik derslerinin yanı sıra, Napolyon Savaşları, Pasta Fabrikası Ekonomisi gibi ilgi çekici dersler de mevcut.
Şimdilik para kazanma beklentim yok
Salman Khan'ı diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biri de, yaptığı işten para beklentisinin olmaması. "Siteye reklam alabilirdim, fakat mecbur kalmadıkça bunu yapmaya niyetim yok" diyen Khan'ın, yorumları gerçekten ilginç: "Khan Academy kar amacı gütmeyen bir kurum. Hedefim önümüzdeki beş sene boyunca kendi kendini idame ettirebilen bir kurum olmak. Khan Academy'yi para kazanan bir kuruma çevirmenin doğru olduğunu düşünmüyorum. Seksen yaşına geldiğimde, dünya genelinde milyarlarca öğrencinin dünya standartlarında eğitime ulaşmalarına yardım etmiş biri olmak istiyorum. Bu ayda 19.95 dolara eğitim vermekten çok daha iyi. Çok güzel bir eşim, tatlı bir oğlum, iki Honda otomobilim ve bir de evim vardır. Bir adam daha ne ister?"
Silikon Vadisi yatırımcılarının gözdesi
Her ne kadar Salman Khan'ın hedefi bu işten milyarlar kazanmak olmasa da, yatırımcılar Khan Academy ile yakından ilgileniyorlar. Bunlardan biri de Silikon Vadisi'nin efsanevi girişim sermayesi fonu Caufield Byers'ın yöneticisi John Doerr. Nitekim bir süre önce Salman Khan PayPal yoluyla 10 bin dolarlık bir bağış aldı. Bağış yapan kişiye e-mail ile teşekküre eden Khan, bu kişinin John Doerr'in eşi Ann Doerr olduğunu öğrendi. Bir araya geldiklerinde, Ann Doerr, bu miktarın bugüne kadar yapılan en büyük bağış olduğunu duyduğunda, 100 bin dolar değerinde yeni bir bağışta daha bulundu.
Haziran ayında ise Kanadalı yatırımcı John McCall Mac Bain 100 bin dolarlık bir bağış yaptı. Khan, bağışların bir milyon dolara ulaşması durumunda, eğitime yönelik bir yazılım gerçekleştirmeyi amaçlıyor. ABD'de eğitime yer yıl 700 milyon dolar harcayan Gates Vakfı da yakında Khan ile bir araya gelmeyi planlıyor.
"Dünyayı eğitmenin daha iyi bir yolu yok" diyenler gelsin
"'Dünyayı eğitmenin ve aydınlatmanın daha iyi bir yolu yok' diyen vakıflar varsa, onlarla ortaklık kurmaya hazırım. Sosyal amaçlı yatırım yapmak isteyen risk sermayedarları ile konuşmaya hazırım" diyen Khan, aslında herkese çağrı yapıyor: "Küresel sınıfta daha aktif bir şekilde katılmak istiyorsanız ve yabancı dil biliyorsanız, videoların çevirilerini yapabilirsiniz. Bir konuda derin bilgiye sahipseniz, bazı videolara içerik hazırlayabilirsiniz. Eğer bir konuda uzmansanız, kendi eğitim videolarınızı hazırlayıp bana gönderebilirsiniz."