Bilişim pazarı 2022’de yüzde 17 küçüldü

TÜBİSAD’ın yıllık pazar büyüklüğü ra­poruna göre Türk Lirası bazında bilgi teknolojileri ve iletişim pazarı yüzde 54 büyüme ile 408.9 milyar liraya ulaşırken, dolar bazında sektör yüzde 17 daralma ile 24.7 milyar dolara geriledi. Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) 2022 yılı, “Bilgi ve İle­tişim Teknolojileri Sektörü Pazar Verileri ve Trendleri” raporunu kamuoyuna açıkladı. Her yıl raporun açıklandığı toplantıyı yerinde izle­meye çalışırım ama bu yıl kısmet olmadı. Yine de raporu sizler için inceledim ve belirli satır başlarını sizler için derledim. Rapor, yıllardır Deloitte iş birliği ile derleniyor.

Raporda, Türkiye bilgi teknolojileri ve ile­tişim pazarının 2022 yılında Türk Lirası ba­zında yüzde 54 büyüme ile 408.9 milyar lira­ya ulaştığına dikkat çekilirken, dolar bazında ise yaklaşık yüzde 17 daralma ile 24.7 milyar dolara gerilediği söyleniyor. Son beş yılda pa­zardaki büyüme lira bazında yıllık ortalama yüzde 25.2 olarak gerçekleşirken dolar bazın­da ise yıllık ortalama yüzde 2.2 gerileme var.

Dolar bazında artışın olduğu tek yıl 2021. Pan­demi sürecinde PC, tablet ve cep telefonu sa­tışlarındaki artış toplam pazar büyüklüğüne de yansımış durumda. 2022 yılında öne çıkan gelişmelerden birisi de daha önceleri pazarın elektronik haberleşme ve haberleşme tekno­lojileri bacağı bilgi teknolojileri pazarına göre oldukça ileride olmasına rağmen, geçen yılda pazarın iki bölümünün de neredeyse eşitlen­diği. Bilgi Teknolojileri pazarının büyüklüğü 195 milyar lira olurken, iletişim teknolojileri pazar büyüklüğü ise 214 milyar lira olarak öl­çüldü. Bilgi Teknolojileri pazarı son beş yılda dolar bazında ortalama yüzde 4.9 büyürken, haberleşme bacağı ise yıllık ortalama yüzde 6.5 daralmış durumda.

Sektör 2022 yılında yaklaşık 28.7 milyar liralık ihracat geliri elde ederken bu ihraca­tın büyük bir kısmı, yaklaşık 24 milyar liralık kısmı yazılım ihracatından geldi. Pazarın bü­yük bir kısmını dolar kuruna bağlı olarak bilgi teknolojileri pazarı oluştururken, hizmet sek­törünün payında ise dolar bazında ücretlerin düşüşünden kaynaklı olarak bir gerileme gö­rülüyor.

Sektörde istihdam edilen toplam personel sayısını TÜBİSAD 213 bin kişi olarak rapor­larken, yıllık istihdam artışı yüzde 15 olarak ölçülmüş. 171 bin kişi bilgi teknolojileri ala­nında 42 bin kişi ise haberleşme teknolojile­ri alanında çalışıyor. Her yıl olduğu gibi istih­dam rakamına ilişkin, özellikle de haberleşme alanındaki istihdam rakamına ilişkin, verile­re yine itirazım var. Sadece üç büyük telekom şirketi Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone Türkiye’nin çalıştırdığı personel sayısı açıkla­nan 42 bin rakamının çok üstünde. TÜBİSAD veya Deloitte bu rakamı nasıl bulup açıklıyor, anlayamadım.

Dünya pazarındaki büyüklük ise 4.4 trilyon olarak tahmin ediliyor. Önü­müzdeki 5 yıl boyunca dünya pazarının büyü­me oranı yıllık yüzde 5.6 olarak tahmin edi­lirken 2026’da toplam büyüklüğün 5.8 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye’de önü­müzdeki 1-3 yıl arasında şirketlerin teknolo­ji gündeminde ise yapay zekâ, bulut bilişim ve analitik veri/büyük veri gibi teknolojiler yer alacak. Pazarın büyüklüğünü öncelikli olarak bu üç teknolojinin domine etmesi bekleniyor.