Bilgi teknolojileri ekonomik kalkınmanın anahtarı
Türkiye'de Bilgi ve İletişim Teknolojileri toplam sektör büyüklüğü Türk Lirası bazında yüzde 14.4'lük büyüme ile 2016 yılında 94.3 milyar TL'lik hacme ulaştı. Sektörün, toplam ihracat rakamı ise Türk lirası bazında bir önceki yıla göre yüzde 32 artarak 3,1 milyar TL'ye ulaştı. Toplam ihracatın 2 milyar 41 milyon TL'lik kısmı yazılımdan geldi. Yazılım ihracatı geçen yıla oranla yüzde 41 büyüdü. En fazla ihracat yüzde 56 ile Ortadoğu ve Afrika yüzde 20'lik oranla Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapıldı. Bu rakamlar Deloitte raporuna ait.
Öte yandan Türkiye'de toplam mobil abone sayısı 75 milyon. 4.5G kullananların sayısı ise 2016 sonu itibariyle 51,6 milyonu geçmiş durumda. 2008'de 6 milyon olan genişbant internet abonesi sayısı, 2016 sonunda 51.7 milyona ulaştı. Bunların 32.8 milyonu 4.5G kullanıcısından oluşuyor.
Tüm bu rakamlar önemli, çünkü Türkiye 2020'den itibaren 5G hizmetlerini sunan ilk ülkelerden birisi olmayı hedefliyor.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan da, bilgi teknolojileri ve iletişim sektörünün ekonomik büyüme ve kalkınmada çok önemli bir rol oynadığını söylüyor. "Büyük bir devlet olmanın yolu buradan geçiyor" diyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan'ı İsviçre'de düzenlenen 2017 Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi (The World Summit on the Information Society Forum) - WSIS'te dinledik, sonrasında ise kendisine Türkiye'nin "teknoloji üreten bir ülke" olma yolunda neler yaptığını sorduk. Sayan'ın öncelikle vurguladığı nokta, ülke olarak bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomik büyüme ve kalkınmada oynadığı önemli rolün giderek daha fazla farkına vardığımız yönünde.
Bilgi teknolojileri kalkınma ve eğitimde çok önemli rol üstleniyor
Sayan'ın yorumlarından satır başları şöyle: "Yüksek hızlı genişbant erişim artık herkes için ihtiyaç haline gelmekte. İnternet hem uluslararası bir ağ, hem de uluslararası ilişkileri artıran bir güç. Bilgi toplumuna dönüşme ve teknoloji alanında uluslararası bir merkez haline gelme konusunda kararlı adımlar atıyoruz. Bilgi Teknolojileri ve İletişim, ekonomik kalkınma ve eğitimin temel unsuruna dönüştü. Fatih Projesi ile 10 bin okulu internete bağladık. Öte yandan çağrı merkezleri 10 binden fazla kişiye istihdam yaratıyor. Çağrı merkezlerinde işgücünün yüzde 60'ını kadınlar oluşturuyor. Bir yandan istihdamda cinsiyet eşitliğini desteklerken, diğer yandan fakirliğin azaltılmasına katkı sağlıyoruz. Bilgi teknolojileri böylece sürdürülebilir kalkınma hedefl erinin gerçekleşmesinde önemli bir rol oynuyor."
Fiberde iki haneli büyüme
"Fiberde iki haneli büyüme gerçekleşmiş durumda. Fiber aynı zamanda yatırımcılar için çok önemli bir fırsat oluşturuyor. Bugün Türkiye'de telekom pazarında 446 firma faaliyet gösteriyor. Sektöre yapılan toplam yatırım 1.1 milyar TL boyutunda."
Yerli üretim hedefin çok altında
"Hem yazılım hem de donanım konusunda çalışan firmalarımıza çağrı yapıyoruz. OSTİM'de kümelenme çalışmamız var. Kim ne üretiyorsa getirsin diyoruz. BTK'nın gücü operatörlerden geliyor. Yatırımı onlar yapıyor. Biz kontrolü sağlıyoruz. Bilgi teknolojileri üretiminde yüzde 45 yerlilik oranının sağlanması için üzerimize ne düşüyorsa yapacağız. Henüz yerlilik oranları istenen düzeyin çok altında. Ama önemli olan gerekli olan ekosistemi oluşturmak. Yerli olarak ne üretebiliriz ona bakıyoruz. Bu alanda üreten ülke sayısı çok az. Bazı firmalar, satın almalar da üretimlerini buraya getirebilir. 5G'yi yerli yapmalıyız; standartları belirlemeliyiz. Bu treni kaçırmamalıyız. Hedefl erimizden biri 2020'den itibaren 5G hizmetlerini sunan ilk ülkelerden birisi olmak, 5G'ye yerli imkanlarla geçebilmek. Teknolojiyi üreten bir toplum olmak."
Sponsorluk değil, iş birliği dönemi
WSIS Zirvesi'nde dinlediğimiz Habitat Genel Koordinatörü Başak Saral, Habitat'ın, Bilgi ve İletişim Teknolojileri'ni kullanarak topluma nasıl fayda sağladığını anlattı. Habitat tarafından gerçekleştirilen program, bilgiye ulaşım kanallarının kullanımını yaygınlaştırarak, haklar konusunda toplumun bilgi ve farkındalığının artmasını amaçlıyor. Bu çerçevede iletişim araçlarının doğru kullanımını, çocukların, gençlerin ve internetle henüz tanışmamış yetişkinlerin bilişim programlarını kullanım becerilerini geliştiren projeler yürütüyor. Projelerde ulusal ve uluslararası ortalıklar geliştiriliyor ve toplumsal kalkınmaya destek verilmesi hedefl eniyor. Başak Saral, gerçekleştirdikleri projeler için sponsorluk değil, eşit ortaklar aradıklarını, iş birlikleri geliştirdiklerini söylüyor.
Türk Telekom'la gerçekleştirilen iş birliği de bunun bir örneği. Habitat bu iş birliği kapsamında, Türk Telekom'un internet ulaştırdığı herkese dijital okuryazarlık eğitimi verecek. Saral, sosyal sorumluluğun artık stratejik bir iş yapış biçimi halini aldığını söylüyor. İş dünyasını da işin içine dahil eden bu kapsayıcı iş modelleri sayesinde gençlerden yaşlılara toplumun her kesimine ulaşılıyor. Ve böylece aslında tek taşla üç kuş vurulmuş oluyor: Birincisi; Toplumun her kesimi bu hizmetten faydalanıyor. İkincisi; Özel sektör, kamu ve sivil toplum arasında güçlü iş birlikleri kuruluyor. Üçüncüsü de; Topluma fayda sağlayacak inovatif fikirler desteklenerek hayata geçiriliyor.
Ekonomi ve iyilik buluşması
Sosyal ve ekolojik açıdan sorumlu ve adil "üretici" ve onlardan hizmet alan "türetici"leri buluşturmayı hedefleyen Good4Trust.org, Şişli Belediyesi desteğiyle, Maçka Sanat Parkı'nda 30'a yakın yerel üreticiyi buluşturdu.
Türkiye'nin farklı illerinden gelen Good4Trust.org üreticileri doğaya ve insana dost ürünlerini, Maçka Sanat Parkı'nda kurulan tezgahlarda ziyaretçilere tanıttı. Buluşmada, ürünlerin tanıtım ve satışının yanı sıra, yoga ve çocuk oyun aktiviteleri, "Yeni Bir Ekonomik Sistem Önerisi: Türetim Ekonomisi" ve "Ekolojik Beslenmenin Çocuklar Üzerindeki Olumlu Etkileri" konulu söyleşiler yapıldı.
Kullanılan elektriğin bir kısmı ise kurulan güneş panellerinden sağlandı. Good4Trust'ın kurucusu ve kışkırtıcısı Dr. Uygar Özesmi "İyilik Buluşması"nda üreticilerin birbirlerini yakından tanıma fırsatı bulduklarını dile getirerek, "Doğaya insana dost üreticilerimiz, türeticileri ile buluştu ve iyiliği çoğalttı. Bugün ekolojik ve sosyal açıdan adil bir türetim ekonomisinin hayal değil, gerçek olabileceğini gördük. Bundan sonra önemli olan Good4Trust.org topluluğunu, üreticileri ve türeticileri çoğaltarak, yolumuza devam etmek.
Herkesi Good4Trust.org'u ziyaret ederek önerdiğimiz ekonomik sistemi incelemeye davet ediyoruz" dedi. 2015 yılında Türkiye merkezli kurulan Good4Trust, "iyilik ve güven" ekseninde, ekolojik ve adil bir yaşamı öneren yeni bir ekonomik sistem. Good4Trust hedefini; adil, çevre ve insana dost üreticileri destekleyerek türetim ekonomisini teşvik edip doğayı kollayan bir toplum ve hakkaniyetli bir ekonomik sistem oluşturmak olarak tanımlıyor. Good4Trust, "Türetim ekonomisi" olarak adlandırdığı bu sistemi, üreticileri ile birlikte 14 Haziran'daki buluşmada lüks tüketimin merkezi Maçka'da tanıtarak farklı ve daha adil bir dünyanın olabileceğine dikkat çekti.
Adil ve doğaya dost üretim yapan "üretici" ve satın aldığı ürünün nereden geldiğini, çevreye zarar verip vermediğini inceleyen, daha çok yerel ürün kullanmaya özen gösteren "türetici"lerin buluştuğu Good4Trust.org, "çarşı" bölümünde adil ve doğaya dost yöntemlerle üretilen bu ürünler satışa sunuluyor. Platformda ayrıca iyiliklerin paylaşıldığı ve teşvik edildiği bir bölüm de yer alıyor. Uygar Özesmi, platforma üye olan türeticileriyle birlikte bugün 8000'den fazla kişiye ulaşan Good4Trust.org'un etrafında, iyilik eksenli bir toplum oluşturmayı hedefl iyor.