BES’te tanıtım seferberliği

Türkiye Sigorta Birliği (TSB) bir araştırma yaptırdı. Araştırmanın elementer sigortalar ile ilgili bölümüne geçtiğimiz haftaki yazımda yazmıştım. Araştırmanın Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili bölümü daha da ilginçti. Geçmiş yıllarda bu kadar tanıtım yapılmasına rağmen BES ile ilgili olarak bilgi düzeyinin düşük çıkması bence araştırmanın en ilginç noktasıydı. 

5 milyonuncu BES katılımcısının plaket töreni Ankara’da yapılmıştı. Toplantı sırasında multivizyon ekranında hazırlanan sokak röportajları yayınlanıyordu. Bazı vatandaşlarımızın BES’i duymamış olmasını toplantıya katılan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan eleştirmişti. Babacan, BES şirketlerinin yöneticilerine tanıtım seferberliği ilan etmişti. Etmişti etmesine ama diğer taraftan BES şirketlerinin gelirlerini yarı yarıya düşürecek çalışma da Hazine’de devam ediyordu.  

Hatta seçim beyannamesinde ‘kesintilerin dünya standartlarına indirileceği’ belirtiliyordu. Konu ile ilgili düşüncelerimi daha önce de belirtmiştim. Bir kez daha belirtmekte fayda var. Kesinti oranlarının karşılaştırıldığı ülkelerde fon miktarları bizim fon miktarımızın 10 katıyken o ülkelerdeki kesinti oranlarını ülkemizde uygulamak altın yumurtlayacak tavuğu baştan kesmeye benzerdi. 

Kesinti bir başka bahara 

İddialara göre bu kesinti uygulaması 2019’a ertelenmiş. Yurtdışından iki rapor istenmiş, rapor sonuçlarına göre ikinci bir kesinti işi bir süreliğine askıya alınmış. Ne derece doğru bilemem ama doğru yapıldığı gerçek. Çünkü uygulama devreye girdiğinde ne tanıtım ne de bazı şirketler piyasada kalırdı. Bunu sindire sindire yapmakta fayda var. 

Tanıtımlara tekrar hız verilmeli

İddialar doğru ise BES şirketleri dondurdukları veya kesintiye tabi tuttukları tanıtım faaliyetlerine tekrar başlamalı. Potansiyel katılımcılarda farkındalık yaratacak kampanyalara tekrar başlamalılar. Çünkü gerçekten devlet yüzde 25 desteği ile taşın altına elini sokmuşken BES şirketleri de üzerlerine düşen görevleri yapmalılar. 

Bu arada araştırmada vatandaşlarımızın tasarruf etmek yerine bugünü yaşamayı ve tüketimin tadını çıkarmayı sevdiği ortaya çıktı. 56 yaşı ve sistemde en az 10 yıl kalınmasını gerektiğini bilenlerin sayısı da bir hayli az. Sistemi tanıyanların ise SGK’daki gibi düzenli ve ömür boyu emekli maaşı beklediği de araştırmada çıkmış. Ama ‘toplu para alıp sistemden çıkarım’ diyenlerin sayısı da az değil. Bence BES şirketleri tanıtımlarından bundan sonra sadece devlet katkısına vurgu yapmamalı.