Beş puanlık prim indirimi istihdamı teşvik eder mi?

SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU / İbrahim IŞIKLI Bugüne kadar, işsizlik sigortası dışında devletin sosyal güvenlik sistemimize katkısı bulunmamaktaydı. Elbette sosyal güvenlik açıklarının kapatılması için devlet sisteme katkıda bulunmaktadır. Ancak, bu açık kapatma, düzenli prim yükü altına girildiği anlamına gelmemektedir. 5510 sayılı kanunun 4/(a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine'ce karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Sosyal güvenlik sistemimiz açısından son derece anlamlı ve önemli bir değişikliğe gidilmiştir. Sistemin, özellikle kayıtdışı istihdama uygulanacak para cezalarıyla desteklenmesi ve vergi yükünün indirilmesi olumlu sonuçlar doğuracaktır. İşveren hissesine ait primlerin Hazine'ce karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazine'ce karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu'na prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. Bu hükümler kamu idareleri işyerleri ile bu kanuna göre sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmayacaktır. Hazine'ce karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır. İşveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine'ce karşılanmasına ilişkin destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan yararlanamayacak. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılır. Bu kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler bir yıl süreyle bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından yararlanamayacak. Sonuçta beş puanlık indirim vergi de sağlanacak 5-10 puan arası indirimle birleştiğinde istihdamı teşvik eder. SSK denetimini engelleyenlere ceza geliyor Özellikle büyük şehirlerde Sosyal Güvenlik Kurumu müfettiş ve kontrol memurlarının yaptıkları denetimlerde, bazı işverenlerin zorluk çıkardığı, görevli memurların denetim yapmasını engelledikleri, hatta tehdit yoluna gittikleri görülmekteydi. İşte, 4857 sayılı İş Kanunu'nda yer alan denetimi engelleme cezasına paralel bir uygulama 5510 sayılı kanuna da konuldu. Sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girdikten sonra kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarının; l) Bu kanunun uygulanmasından doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmasına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır. 2) Görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanunu'nun 265'inci maddesinin ikinci fıkrasına göre cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanacak.